|
درباره زاهدان
زاهِدانْ یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان سیستان و
بلوچستان است. این شهر نام پیشین آن «دُزْدابْ» بوده که در زمان رضا
شاه به «زاهدان» تغییر یافته‌است. زاهدان از سمت شمال به شهرستان زابل
و، از سمت جنوب به شهرستان خاش، از سمت شرق به کشورهای افغانستان و
پاکستان و از سمت غرب به شهرستان فهرج و کویر لوت محدود شده‌است. عموم
ساکنان این شهر به زبان فارسی به گویش سیستانی و زبان بلوچی سخن
میگویند و پیرو دین اسلام هستند
آب و هوای زاهدان در بیش‌تر روزهای سال گرم و معتدل
است. تنها در شب‌های تابستان آب و هوای این شهر رو به سردی می‌گراید.
آب آشامیدنی زاهدان لوله‌کشی بوده و از طریق چاه‌های نیمه‌عمیق پیرامون
شهر و آب انتقالی از چاه نیمه های زهک تأمین می‌گردد. زاهدان به‌جهت
مرزی‌بودن، از موقعیت تجاری و نظامی ویژه‌ای برخوردار است؛ به گونه‌ای
که از یک‌سو راه‌آهن پاکستان که از مرز میرجاوه وارد ایران میشود و از
سوی دیگر راه‌آهن سراسری ایران به این شهر منتهی میشود.
زاهدان شهری نوبنیاد است که در ۵۱۷ کیلومتری شرق
شهرکرمان و نیز در نزدیکی کشور پاکستان واقع شده‌است. این شهر از طریق
راه زمینی از سمت شمال به مشهد و از سمت جنوب به چابهار مرتبط شده و
هم‌چنین دارای ایستگاه راه‌آهن و فرودگاه بین‌المللی است. زاهدان از
لحاظ مختصات جغرافیایی در ۶۰ درجه و ۵۱ دقیقه و ۲۵ ثانیهٔ طول شرقی و
۲۹ درجه و ۳۰ دقیقه و ۴۵ ثانیهٔ عرض شمالی واقع شده‌است. اختلاف زمان
زاهدان با تهران ۳۶+ دقیقه و با گرینویچ ۲۴۶+ دقیقه‌است
موقعیت جغرافیایی
زاهدان به‌عنوان مرکز استان سیستان و بلوچستان در
شمال این استان و در فاصلهٔ ۱۴۹۴ کیلومتری جنوب شرق تهران واقع شده و
۱۳۸۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این شهر از موقعیت جغرافیایی بسیار
مناسبی برخوردار گشته و پاکستان، خراسان، کرمان و هند را به هم متصل
می‌کند.
آب و هوا
آب و هوای زاهدان در بیش‌تر روزهای سال گرم و خشک
بوده و معمولاً در این شهر برف نمی‌بارد. زاهدان در فصل تابستان
روزهایی بسیار گرم و شب‌هایی با حرارت نسبی کم را تجربه می‌کند.
در طول سال، بادهایی با جهت جنوب غربی-شمال شرقی این
شهر را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند که در این میان، بادهای سیستان که
۱۲۰ روزه در زاهدان می‌وزند، از شدت گرمای هوای این شهر می‌کاهند.
کوه‌ها
زاهدان به‌صورت گودالی بزرگ در میان کوه‌های مختلفی
قرار گرفته‌است. از مهم‌ترین کوه‌های این شهر می‌توان کوه‌های اشتران
(ارتفاع: ۳۰۱۲ متر)، انجیردان (ارتفاع: ۲۲۵۵ متر)، جیکو ارتفاع: ۲۲۵۵
متر، پیرخان (ارتفاع: ۲۲۲۱ متر) و ملک‌سیاه، لوچو و جککولی را نام
بردکوهنوردان
کشاورزی
درآمد برخی از ساکنان زاهدان از طریق کشاورزی تأمین
می‌گردد. از جملهٔ محصولات کشاورزی این شهر می‌توان جو، ذرت دانه‌ای،
ذرت علوفه‌ای، سبزیجات، علوفه، گندم، گیاهان و نیز محصولات باغی و صیفی
را بیان کرد.که البته سبزی درجه 1 زاهدان از شهرستان خاش تامین میشود
مردم
ساکنان زاهدان را بلوچها و سیستانی ها و اقوام مهاجر
تشکیل می‌دهند مردم زاهدان به زبان‌های بلوچی و فارسی به گویش سیستانی
صحبت می‌کنند. هیچ منبع معتبری در مورد آمار این شهر از نظر مذهبی وجود
ندارد
 .
آداب و رسوم
از جملهٔ مراسم مذهبی زاهدان که توسط اقوام برگزار
میشود، می‌توان به جشن عید فطر، عید قربان، عزاداری در ماه محرم،
عزاداری در ماه صفر و عزاداری در سالگرد شهادت امامان شیعه اشاره کرد
که در روز عاشورا صدها نفر در این مراسم شرکت می‌کنند که بزرگترین
مراسم عزاداری برای امام حسین (ع) در این استان می‌باشد. از سال ۱۳۷۰
ه.ش بدین سو مراسم ختم صحیح بخاری و دانش آموختگی طلاب اهل سنت حوزه
دارالعلوم زاهدان به بزرگترین گردهمایی جامعه اهل سنت ایران تبدیل
شده‌است. این مراسم که هزاران نفر شرکت کننده دارد در مصلای بزرگ اهل
سنت زاهدان برگزار میشود. علمای شیعه وسنی از داخل و خارج کشور،
فرهنگیان، نمایندگان مجلس و مسئولین از جمله شرکت کنندگان این مراسم
سراسری بوده‌اند.
جمعیت
جمعیت زاهدان برپایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال
۱۳۸۵ خورشیدی مرکز آمار ایران بالغ بر ۵۵۲٬۷۰۶ نفر بوده که از این‌جهت،
یازدهمین شهر پرجمعیت ایران محسوب میشود.
برپایهٔ همین آمار در سال ۱۳۸۵از مجموع جمعیت زاهدان،
۲۸۱٬۹۲۶ نفر مرد و ۲۷۰٬۷۸۰ نفر زن بوده‌اند. هم‌چنین شمار خانوارهای
ساکن این شهر در این سال بالغ بر ۱۰۹٬۴۸۸ خانوار بوده‌است.
معماری
دژ زاهدان
پیش‌تر در منطقهٔ شمالی شهر کنونی زاهدان و بر فراز
کوه‌های این منطقه، دژ کوچکی قرار داشته که مردمانی در پیرامون این دژ
سکنی گزیده بودند. این افراد از طریق تجارت و کشاورزی به زندگی خود
ادامه می‌دادند
بنیان شهر
بنیان زاهدان توسط کارگران هندی که در راه‌آهن کار
می‌کردند، گذاشته شد و یکی از مهندسان اهل کویتهٔ پاکستان نقشهٔ اولیهٔ
آن را طراحی نمود. از همین‌روی معماری این شهر شدیداً تحت تأثیر معماری
هندی قرار گرفت
معماری ایرانی
مجلس شورای ملی در سال ۱۳۰۲ خورشیدی دستور تأسیس و
آبادانی زاهدان را داد. در سال ۱۳۰۹ خورشیدی به پیشنهاد تیمسار
جهانبانی و به دستور رضا شاه، نام شهر از دزداب به زاهدان تغییر کرد.
معماری زاهدان با توجه به آب و هوای گرم‌سیری آن و به پیروی از معماری
شهرهای باستانی ایران توسط معماران ایرانی تهیه شده‌است. راه‌اندازی
راه‌آهن کویته-زاهدان از نخستین نشانه‌های شهرنشینی در این شهر به‌شمار
می‌رود.
نقش شهر
زاهدان به دلیل مرکزیت استان، دارای ساختار خدماتی
بوده و شهری دانشگاهی، فرهنگی و مذهبی محسوب میشود؛ چراکه حدود ۶۰٬۰۰۰
نفر دانشجو و طلبه در حوزه‌های علمیه اهل سنت بویژه حوزه دارالعلوم
مکی، حوزهٔ علمیه امام صادق، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه پیام نور،
دانشگاه سیستان و بلوچستان و دانشکده علوم قرآنی این شهر مشغول به
تحصیل بوده و به همین جهت از سرانهٔ دانشجویی بالایی برخوردار است.
پارکها ومراکزتفریحی
کوهستان پارک
مجتمع تفریحی براسان.
مجتمع تفریحی گراناز.
مجتمع تفرح ايران بلوچ.
بوستان فرهنگيان.
پارک لاله .
باغ خانواده.
پارک ملت.
کتابخانهٔ استاد کامبوزیا.
موزهٔ شهدا .
موزهٔ منطقه‌ای جنوب شرق ایران.
موزه پست.
باغ خاتم
کوهستان پارک شهدا
مجتمع تفریحی امام زمان
باغ امام علی
پارک شادی
سوغاتی‌ها
خوراکی‌ها
آبگوشت.
تجگی .
شیرمال.
شیلانج.
قلیفی.
کباب تنورچه.
کشک زرد.
کشک سفید.
کلوچه.
کهلی.
صنایع دستی
آینه‌دوزی.
سکه‌دوزی.
سوزن‌دوزی بلوچی.
قالی‌بافی.
حصیربافی.
سفالگری
گالری تصاویر
 |
کانال تلگرام آژانس هواپیمایی
