سه هزار سال پيش از میلاد، اقوا ى که خود را «آريايى» مى نامیدند،
از جنوب روسيه امروزى به «فلات ايران» سرازير شدند و پس از درگيرى
هاى فراوان با بوميان این سرزمین یعنی اقوام ایلامی، به پيروزى
رسيدند و ایران را به عنوان محل سکونت خود انتخاب کردند. بيشتر اين
آريايي ها، چوپان، گله دار و کوچ نشين بودند و به صورت قبيله اى
زندگى مى کردند. آنان دارای دينی با بينش توحيدى بود. آنان به خداى
يگانه و بزرگى به نام «اهورامزدا» ايمان داشتند و نيروهاى طبيعي،
مانند آب، آتش و خاک و خورشيد را داراى «فره ايزدى» مى پنداشتند و
سرچشمه بدی ها و تاريکى ها را در وجود «اهريمن» مى جستند. در آن
زمان پارس تنها سرزمینی بود که دین زرتشتی حقیقی و نوشته های آن در
آنجا محفوظ مانده بود. آريايي ها، قبيله هاى بزرگى داشتند که معروف
ترین آنها عبارت بودند از: پارسيان، مادها، سکاها، بلخيان، سغديان،
خوارزميان، هراتيان و پارتيان.
پارسيان که جزو طایفه از اقوام بزرگ آریایی ها بودند به سرزمین
پهناور فارس مهاجرت کردند و در چند مکان، از جمله در «اَنشان يا
ماليان» امروزى در ۴۶ کيلومترى شمال شيراز و پاسارگاد ساکن
شدند. استان فارس مرکز امپراطوری بزرگ هخامنشیان با پادشاهی کوروش
بود و پاسارگاد نخستین پایتخت آنان به شمار می آمد ولی بعدها مرکز
حکومت آنان به همدان انتقال يافت. در اواخر سده هشتم پيش از ميلاد،
مادها در ايران غربى، گرد هم جمع شدند و در طی صد سال جنگ با
آشوریان توانستند آنان را شکست دهند و حکومتی بزرگ با قدمت ۱۲۰ سال
تشکیل دهند. در دوره ساسانیان نیز کازرون و بیشاپور پایتخت ایران
محسوب می شد. فارس بین سلسله‌های بسیاری دست به دست شد و آثار
باستانی و تاریخی زیادی از آن ها به جای ماند که هر کدام به عنوان
میراث جهانی ارزشهای خود را دارند و بازگوکننده تاریخ استان،
ایران و غرب آسیا هستند. ویرانه‌های پاسارگاد، بیشاپور، تخت جمشید،
حمام خانه ده کهنه یا لامرد و شهر گور و کاخ ارشیر فیروزآباد همگی
بیانگر این موضوع است.
بعد از اسلام نیز استان فارس مرکز سلسله‌های «آل بویه» و «زندیه»
بوده است و در دوران قاجاریه نیز از مراکز مهم حکومتی به شمار می
رفت.
پس از پیروزی مسلمان بر ایران، آنان به پيروى از ساسانيان، ايالت
فارس را به پنج ولايت که هر کدام را يک کوره مى گفتند، تقسيم
کردند. اين تقسيم بندى تا حمله مغولان برجاى بود. پنج کوره فارس
عبارت بود از: «کوره اردشير خوره» که مرکز آن شيراز بود، کوره
شاپور خوره که مرکز آن شهر شاپور بود، «کوره ارجان» که مرکز آن به
همين نام بود، «کوره استخر» که مرکز آن پرس پليس بود و «کوره
دارابجرد» که مرکز آن دارابجرد بود. در زمان ضعف قدرت خلافت در قرن
سوم هـ.ق، فارس به تصرف يعقوب ليث موسس سلسله صفاريان درآمد. وى
شيراز را تصرف کرد و برادرش عمروليث مسجد جامع بزرگى در شهر ساخت
که هنوز پابرجاست. پس از آن فارس به تصرف آل بوبه درآمد و
عضدالدوله ديلمي بر بيشتر ايران و قسمتى از بين النهرين تسلط يافت.
از کارهاى برجسته او ساختن بند امير بر رود کر بود. پس از انقراض
حکومت آل بويه، سلجوقيان بر فارس مسلط شدند. با ضعف سلاجقه،
«سنقرابن مودود »، دودمان اتابکان فارس را تاسيس کرد. اين دودمان،
در سال ۵۴۳ هـ. ق، بر سرزمين فارس فرمانروايى کرد و آخرين
فرمانرواى آن، «آبش خاتون»، پس از يک سال سلطنت در سال ۶۶۷هـ. ق،
به همسرى «منکو تيمور»، يکى از پسران هلاکوخان مغول درآمد. از آن
پس سلطنت وى نامى بيش نبود و چندى نگذشت که فارس به دست امراى مغول
افتاد. در سال ۷۵۴ هـ. ق، امير مبازرالدين محمد پادشاه موسس
«سلسله آل مظفر»، فارس را تصرف کرد. شاهان اين خاندان تا سال ۷۹۵
هـ. ق، که امير تيمور خاندان «آل مظفر» را برانداخت بر فارس
فرمانروايى داشتند. در سال ۹۰۹ هـ. ق، فارس تخت تسلط شاه اسماعيل
صفوى درآمد. در زمان او، فارس که مرکز آن شيراز بود، رونق بسیاری
يافت و در اين دوران بود که الله وردى خان و پسرش امامقلى خان
فرمانروايان کاردان و با تدبير فارس در زيبا ساختن و آبادانى شهر
شيراز کوشيدند. در جنگ ميان نادرشاه و افغانی های غلزايى تحت فرمان
اشرف افغان، فارس ويرانى فراوانى ديد. اين جنگ با شکست افغانی ها
در سال ۱۱۴۲ هـ. ق، پايان يافت. پس از مرگ نادر، بار ديگر فارس
دستخوش پريشانى شد، ولى با روى کار آمدن کريم خان زند، صلح و آبادى
به اين ناحيه بازگشت. آثار ارزشمندي، به ويژه در شهر شيراز از زمان
زمامداری کریم خان، به جاى مانده است. پس از مرگ کريم خان در سال
۱۱۹۳ هـ. ق، بر سر جانشينى او ميان بازماندگانش اختلاف پیدا شد و
سرانجام، لطفعلى خان زند به فرمانروايى رسيد. پس از آن، فارس در
جنگ هاى لطفعلى خان زند و آقا محمد خان قاجار آسيب فراوان ديد و
سرانجام خاندان قاجاريه به حکومت رسیدند. پس از وفات فتحعلى شاه در
سال ۱۲۵۰ هـ. ق، پسرش حسينعلى ميرزا فرمان فرما در فارس به دعوى
سلطنت برخاست، اما کارى از پيش نبرد. فارس در دوران قاجاريه،
همچنان از ايالات آباد و پراهميت کشور به شمار مى آمد و راه
ارتباطى خليج فارس و مرکز به عنوان نخستين خاکريز، مورد توجه خاص
استعمارگران بود. پس از قاجار، اگر چه فارس نقش ارتباطی مهم خود را
از دست داد، ولی به علت داشتن آثار با ارزش سیاسی و تاریخی و
آرامگاه های دانشمندان، شاعران و عرفای بزرگی چون سعدی، حافظ،
ابوعبداله، ملاصدرا، خواجو، شیخ روزبهان و بو اسحاق کازرونی و غیره
همچنان به عنوان یکی از پرآوازه ترین استان های ایران با شهرتی
جهانی در گستره فرهنگ، ادب و عرفان از جایگاه ویژه ای برخوردار
است.
اقوام پارسی که شاخه ای از اقوام آریایی ها بودند از حدود
سه هزار سال پیش سرزمین فارس را به عنوان محل سکونت خود
برگزیدند. امروزه ساکنین اصلی این استان از قبایل مختلفی
ازجمله: ایل قشقایی، ایل خمسه و ایل ممسنی تشکیل شده اند.
زبان بیشتر مردم فارس، فارسی است و به گویشهای مختلف محلی
صحبت می کنند. پاره ای از قومیت های ساکن در فارس نیز به
زبان های غیر فارسی صحبت می کنند. زبان ایل قشقایی، ایل
بهار لو، ایل اینالو و طایفه هایی مانند خلج، قرایی،
شاهسون و افشار ترکی است و ایل عرب فارس به زبان عربی صحبت
می کند. اما گویش‌هایی مانند لارستانی، قشقایی، سیوندی،
دوانی، لری و اردکانی نیز در این استان رواج دارد. که گویش
اردکانی در ایران منحصر به فرد بوده واین گویش باز مانده
از پارسی پهلوی است. گویش مردم سیوند فارس به دلیل آمیخته
نشدن با عربی و تعلق به زبانهای ایرانی شاخه شمال غربی
درخور اهمیت است .اما گویش لارستانی با زبانهای فارسی، لری
و تاتی هم خانواده‌است. البته عشایر قشقایی به زبان ترکی
قشقایی که هم خانواده زبان آذربایجانی است سخن می‌گویند.
همچنین گویش لری در شهرستان ممسنی رواج دارد.
موقعیت اجتماعی و
اقتصادی
استان فارس سهم عمده ای در بخش‌های اقتصادی كشور به ویژه
كشاورزی و صنعت دارد. طبق گزارش آمارنامه كشاورزی، این
استان با داشتن حدود یک میلیون و دویست هكتار سطح زیر كشت
پس از استان‌های آذربایجان شرقی و خراسان، رتبه سوم را در
كل كشور دارد. استان پهناور فارس، به دلیل گستردگی، تنوع
اقلیم و حاصلخیزی خاک، یکی از قطب های مهم کشاورزی کشور به
شمار می آید و سهم قابل توجهی از تولید محصولات و فرآورده
های کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است. به طوری که
در بسیاری از محصولات کشاورزی جایگاه اول تا سوم را دارا
است. به عنوان مثال در بخش تولید گندم، رتبه دوم در كشور
را دارد. در کنار تولید محصولات كشاورزی، در تولید صنایع
غذایی كه یكی از نیازهای مبرم كشور است، رشدی چشمگیری
یافته است. براساس اطلاعات موجود، بیش از ۲۰۰ واحد صنایع
غذایی در این استان فعالیت دارند كه تولید مواد غذایی نظیر
روغن، قند، شكر، گوشت و دیگر مواد غذایی را برعهده
دارند.
در بخش صنعت، استان فارس پس از استان‌های تهران، مازندران،
اصفهان، مركزی و خراسان دارای مقام ششم در كشور است. تركیب
صنعتی استان به طور معمول، از صنایع الكترونیكی، شیمیایی،
ریسندگی، بافندگی و صنایع غذایی تشكیل شده است. بیشترین
سهم صنایع الكترونیكی به كارخانه‌های مخابراتی ایران –
كما- تعلق دارد كه از سال ۱۳۴۸ در این استان شروع به تولید
كرده است. كارخانه لاستیك‌سازی دنا یا بریجستون- یكی از
چهار تولیدكننده بزرگ لاستیك‌سازی ایران، در این استان
قرار گرفته است. در زمینه صنایع ریسندگی، بافندگی و
چرم‌سازی نیز سهمی عمده در تولید محصولات نساجی و فرش بافی
دارد. در سالهای اخیر صنعت پتروشیمی استان نیز توسعه قابل
توجهی یافته است. پالایشگاه شیراز از سال ۱۳۵۲ آغاز به كار
كرده و فرآورده‌هایی مانند گاز مایع، بنزین معمولی، بنزین
سوپر و ... را تولید می‌كند.
سوغات
انواع عرق گیاهی چون عرق شاتره، نسترن، بيديمشك، اترج، تارونه، بهار نارنج،
نعنا چهل گياه، كاسني و نیز انواع شربت هاي طبيعي مانند شربت
به ليمو، نارنج، گل گاوزبان و كيالك از بهترين سوغاتي هاي
شيراز به حساب می آید. از دیگر سوغاتي هاي مهم فارس و شيراز
همچنین باید گلاب ميمند و آبلیمو شیراز را اضافه کرد. فالوده
شیراز از دیگر نوشیدنی های شیراز است.
در بخش شیرینی‌ها نیز می توان: حلوای ارده، حاجی بادام و نان کماج نی ریز، نان
کلوچه‌ای یا کماچ فسا، نان یوخه، لوز، مسقطی را نام برد.
سوغاتی های بخش کشاورزی استان عبارتند از: انار مهارلو، انجير و زعفران استهبان،
پرتقال داراب، رب انار ارسنجان، حنا لارستان، خرمای جهرم، گردو
اقلید
در بخش صنایع دستی باید از: فلزکاري، خاتم کاري، قالي، گلیم، گبه، حصير، منبت
کاري، کنده کاري، ظروف سفالي، گيوه، نمد مالي، خراطي، چرم
سازي، سنگ تراشي، شيشه گري و نقره کاری نام برد.
جاذبه های طبیعی - گردشگری
آباده : منطقه
شکار ممنوع توت سیام، منطقه شکار ممنوع بصیران
استهبان : تنگ
استهبان تنگ لای تاریک ، تنگ ایج، چشمه بدره، گردشگاه پارک
جنگلی استهبان، گردشگاه بک بک
اقلید : تنگ
براق، رودخانه شادکام، رودخانه کر، دریاچه کافتر یا شادکام،
چشمه محمد رسول ا... (ص)، چشمه بالنگان، چشمه قدمگاه، چشمه
جوتو، کوه سفید، طبیعت روستای محمدآباد، طبیعت روستای خسرو
شیرین، طبیعت روستای دزد کر
جهرم : رودخانه
شور، غارسنگ شکنان
داراب : چشمه
اعلان قز، کوه تودج، گردشگاه آب بند
شیراز : باغ
ارم، باغ گلستان، دریاچه مهارلو
فسا : چهل
چشمه، گردشگاه میان جنگل
فیروزآباد : رودخانه تنگاب، تنگ خرقه، تنگ هایقر، چشمه حنیفیان یا چهل
چشمه، رودخانه کنار سیاه، چشمه زنجیران، تنگ رودبال، دانال
بهشت خرقه ، جنگل های دست موک و دشت کل
کازرون :
دریاچه پریشان ، دشت شقایق برم، تنگ جیز، تنگ چوگان، چشمه تنگ
جیز، چشمه سراب اردشیر، چشمه سراب دختران، چشمه دادین، طبیعت
روستای دوسیران، نرگس زارهای کازرون
لار : رودخانه
خشک، منطقه حفاظت شده هرمود
لامرد : تنگ
خور لامرد، چشمه آب گرم سراب، طبیعت روستای ترمان، طبیعت چاه
شرف، قریه سبزپوش، نخلستان های روستای پسبند اشکنان و هشر
اشکنان
مرودشت : آبشار
مارگون، آبشار حصار دشتک، تنگ بستانک یا بهشت گمشده، دریاچه
درودزن، چشمه تنگ چاهو، سرآسیاب، گردنه چرچر، معدن، سنگ سیوند
ممسنی : دره
همیشه سبز بوان، دریاچه هفت برم
نیریز : برکه
احمدشاه، دره پلنگان، جزیره نرگس، چشمه برنج زار، چشمه اریو،
چشمه زنجیر، چشمه یاقوتی، چشمه نیگی، چشمه نجم الدین، چشمه
عاشق، چشمه تار، چشمه فضل وبشر، قنات ریگ، قنات شادالبخت،
کتان، خبار و آباد زردشت، منطقه بید بخویه، منطقه حفاظت شده
رهرام گور، منطقه حفاظت شده دریاچه بختگان
جاذبه های تاریخی
آباده : آرامگاه خواجه عکاشه بالای کوه خواجو، تپه های باقرآباد، تپه
های قلعه کهنه، تل شاه نشین، تیمچه صرافیان، تیمچه
مسعودی،خرفخانه سورمق، خرفخانه آباده، قبر مذنب، قبور خورشیدی
در کوه خواجه، قلعه گبری، قلعه سورمق، قلعه ایزدخواست، عمارت
کلاه فرنگی، کاروانسرای شورجستان، کلاه فرنگی سورمق
استهبان : ایوان سنگی، بقعه پیر مراد، بقعه شیخ محی الدین اعرابی ، چهار
طاقی ماه فرخان
اقلید : امام
زاده سید محمد، امام زاده عبدالرحمن، حوض دختر گبر و کتبیه
پهلوی
داراب : آتشکده
آذرجو، آتشکده آذرخش یا مسجد سنگی، آرامگاه سید علاالدین حسن
پیرمراد، آرامگاه شاهزاده ابوالقاسم معرف به امام زاده، تل
سیاه، تل ریگی، شهر قدیم دارابگر، قصر کیارث، نقش برجسته شاپور
جهرم : آتشکده
جهرم معروف به قدمگاه، امام زاده حمزه، امام زاده فضل بن موسی
(ع) برادر اصلی امام رضا (ع)، بازار جهرم، قلعه گبری، قدمگاه
کوروش، غار سنگ تراشان، مسجد جامع، مسجد و مدرسه خان جهرم
شیراز : آرامگاه سعدی، آرامگاه شاه شجاع، ارگ کریم خانی، بازار وکیل،
حمام وکیل، عمارت عفیف آباد، طاق مشیر، معبد حفیظ، مدرسه خان،
موزه و عمارت نارنجستان قوام
فسا : آتشکده
سامانی، آثار باستانی تنگ مج و تنگ موردی، امام زاده اسماعیل،
امام زاده حسن، شاهزاده قاسم، بقعه سید شمس الدین، بقعه زاهد
کبیر، تل سیاه، ساختمان نقاره خانه، سنگ قبر یا سنگ سیمان،
قلعه ضحاک، منطقه باستانی کوزه گرخانه
فیروزآباد : آتشکده مناره شهر گور، امام زاده بزرگ در میمند، امام زاده
اسماعیل، امام زاده شاه حیدر، امام زاده شعیب، قلعه دختر،
مقبره های بی بی حور و بی بی نور، نقش تنگاب
کازرون : امام
زاده سید حسین (ع) ، امام زاده چهارده معصوم خشت، امام زاده
پیربنکی، بازار کازرون، بقعه علامه دوانی، بقعه شیخ ابواسحق
کازرونی، بقعه شیخ امین الدین بلیانی یا خانقاه علیا، چهار
طاقی بالاده، قلعه پوسکان، کاروانسرای کمارج، کاروانسرای میان
کتل، کاروانسرای کنار تخته، نقش برجسته قندیل، نقش برجسته
بهرام دوم و کتیبه پهلوی آن
لار : آب انبار
سید جعفری، امام زاده میر علی بن حسین (ع)، بازار قیصریه، پل
عباسی، قلعه اژدها، قلعه چرو، قلعه قدمگاه مقبره مادر نادر،
نقش برجسته عهد عیلام در روستای سه تلو
لامرد : آتشگاه
های دوره ساسانی، امام زاده شاه فرج اله، پل آب رسانی رودخانه
مهران، حمام هاجرخان، حمام علیخان، قبر ستان علی، قبر سید محی
الدین، قبر شاه فرج اله، قلعه اشکنان، قلعه باغ چالد،
کاروانسرای مایین، مرقد سید میراحمد، مسجد علیخان، مسجد جامع
فال، مسجد رییس علی خان
مرودشت : آرامگاه اردشیر دوم و سوم، برج زندان سلیمان، بقعه حضرت ایوب
نبی (ع)، تخت گوهر یا تخت رستم، پل بند امیر و پل خان، سد سنگی
داریوش، شهر تاریخی استخر، سنگ نبشته پهلوی، کاخ داریوش،
مجموعه کاخ های تخت جمشید، نقش رستم، نقش رجب
ممسنی : آثار
هخامنشیان سراوان– فهلیان، آثار آسیاب آبی، امام زاده درب آهنی
یا سید علاالدین محمد، امام زاده شیرمرد، دخمه سنگی مادر و
دختر، حمام و پل قدیمی فهلیان، سپید دژ، میل اژدها یا دیمه
میل، نقش برجسته بهرام، نقش برجسته گورانگون
نیریز : زیارتگاه شاه سلطان یعقوب، چاه امام حسین در دره پلنگان، قلعه
اس. پی. ار، مسجد جامع کبیر
درباره شیراز
شیراز مرکز استان فارس
در جنوب غربی ایران است. این شهر همچنین مرکز شهرستان شیراز
است. شیراز شهر گل وبلبل و پایتخت فرهنگی ایران میباشد .شیراز
با مساحت 340 کیلومتر مربع سومین شهر ایران از نظر وسعت و
بزرگی می باشد که پس از تهران و مشهد قرار دارد.
این شهر در ارتفاع ۱۴۸۶ متری از سطح دریا در دامنه‌های
رشته‌کوه زاگرس و در فاصله ۹۱۹ کیلومتری جنوب تهران واقع
شده است.
شیراز از بزرگترین و زیباترین شهر های ایران است که بار ها
پایتخت ایران بوده است . شیراز از نظر زیبایی و تاریخی از شهر
های مهم دنیا می باشد که حتی ایران را با نام شیراز می شناسند
شیراز با جمعیت
۱٬7۲۷٬۳۳۱ در سال ۱۳۸۵ چهارمین شهر پرجمعیت ایران است.
شیراز آب وهوای نسبتاً معتدل و فصولی منظم دارد. ناحیه
شیراز از زمان‌های قدیم دارای اهمیت و اعتبار بوده و نام
آن در الواح عیلامی مکشوف در تخت جمشید ذکر شده است.
آرامگاه دو شاعر بزرگ ایران، سعدی و حافظ، در این شهر است و
آرامگاه خواجو در کنار دروازه قرآن جای گرفته است. شیراز ۴
پایانه مسافری برون‌شهری دارد که نزدیک به ابتدای ۴ محور اصلی
خروجی شهر قرار دارند. پایانه شهید کاراندیش، پایانه شهید مدرس
پایانه قصرالدشت و پایانه امیرکبیر. شیراز فرودگاهی داخلی و
بین المللی در جنوب شرقی خود دارد که دومین فرودگاه ایران از
نظر قدمت است.
شیرازی ها دارای سه لهجه شیرازی می‌باشند.لهجه شیرازی میانه
یا عامیانه و لهجه شیرازی پودنکی و لهجه شیرازی قصرالدشتی
از آنجا که شیراز در سده‌های گذشته گذرگاه زوار به مشهد
بوده‌است، محل دفن چندین و چند امام زاده از جمله احمد بن موسی
- شاهچراغ - برادر تنی امام رضا و سید علاء الدین حسین آستانه
و دارای بقعه‌های زیارتی و مقبره‌های زیادی میباشد.
شهر شیراز از دوران باستان باغ‌های انگور فراوانی داشته که
امروزه بیشتر این باغ‌ها به شمال غربی این شهر منحصر شده‌اند.
نام این باغات که یکی از مواهب شهر شیراز است قصردشت است که در
قلب این شهر قرار داشته و در تعدیل هوای این شهر نقش بسزایی
دارند. شیراز طبق گفته‌هادر آغاز، شهری با هسته میدانی که
امروز ستاد نام دارد بوده و به مرور زمان با توجه به توسعه شهر
چندین روستای شمال غربی مجاور از جمله قصر الدشت، تلخداشت،
کشن، احمدآباد، و دینکان را در خود بلعیده است
جاذبه های توریستی شیراز
باغ ارم
باغ ارم یک باغ ایرانی تاریخی در شهر شیراز است و شامل چند بنای تاریخی و باغ
گیاه‌شناسی می‌شود.
تاریخ ساخت و بنیان‌گذار اولیه باغ ارم شیراز،
به‌درستی مشخص نیست؛ ولی توصیف‌هایی از آن در سفرنامه‌های
متعلق به قرن دهم و یازدهم هجری آمده‌است. این باغ تنوع گیاهی
بسیار بالایی دارد و گیاهان بسیاری از اقصا نقاط جهان در این
باغ کاشته شده است؛ به شکلی که باغ در قالب یک نمایشگاه از
انواع گل‌ها و گیاهان درآمده‌است. در حال حاضر این باغ در
اختیار دانشگاه شیراز است؛ باغ گیاه‌شناسی آن در اختیار دانشکده
کشاورزی و ساختمان باغ در اختیار دانشکده حقوق قرار دارد
باغ گلشن
باغ گلشن يكي
از باغهاي قديمي شيراز است. اين باغ در دوره صفويه از باغهاي
آباد و مهم شيراز و محل نزول پادشاهان بوده است. يعقوب خان
ذوالقدر حكمران فارس در زمان شاه عباس صفوي، در قسمتي از اراضي
اين باغ قلعه‌اي محكم ساخته و براي بناي اين قلعه سنگهاي
گورستان جعفرآباد و مصلي را به كار برده است. پس از صفويه اين
قلعه ويـران شد و اين باغ، سـال ها رونق و آباداني خود را از
دست داد. در سال 1863م (1284 ه.ق) ميرزا علي محمد خان
قوام‌الملك عمارت و باغ فعلي را احداث نمود. وي براي آبياري
درختان باغ كاريز ليمك را كه در قصر قمشه بود خريداري كرد.
دریاچه مهارلو
دریاچه مهارلو در حدود 18
کیلومتری جنوب خاوری شیراز قرار دارد
این دریاچه در جنوب شرقى شیراز
قرار گرفته و توسط سه رودخانه نوبه‌اى خشک، حمزه و سروستان و
همچنین روان آب هاى کوه‌هاى مجاور تغذیه مى‌شودرودخانه خشک از
کوه‌هاى شمال غربى شیراز شروع شده و از مرکز شیراز
مى‌گذرد.رودخانه حمزه بیشتر از کوه سبز پوشان در جنوب غربى
شیراز تغذیه شده و در قسمت غرب به دریاچه مى‌پیوندد و رودخانه
سروستان از کوه‌هاى سیاه و احمدى و سایر ارتفاعات شرقى دریاچه
بوجود مى‌آید.این دریاچه صحرائى است و به دریاى آزاد راهى
ندارد. پهناى دریاچه 15-10 کیلومتر، طول آن 28 کیلومتر و وسعت
آن 257 کیلومتر مربع است که از آن 54 درصد دریاچه فعلى، 22
درصد پوشش نمکى و 24 درصد پوشش گلى است.عمیق‌ترین نقطه آن در
بهار کمتر از یک متر آب دارد و ارتفاع آن از سطح دریا 1460 متر
است
حافظيه
خواجه شمس الدين محمد شيرازي غزل سراي بزرگ، متخلص به حافظ و
ملقب به لسان الغيب در آغاز سده هشتم هجري در شيراز متولد شد
و در سال 791 يا 792 هجري قمري در همين شهر درگذشت. وي در
جواني به آموختن قرآن و ادبيات عرب وعلوم انساني رو آورد و در
تفسير ، کلام ، حکمت و ادب سرآمد بزرگان عصر خويش شد . چنانکه
مشهور است حافظ به زادگاه خود شيراز دلبستگي فراوان داشته است
به همين سبب جز به شهرستان يزد و جزيره هرمز به جاي ديگر سفر
نکرد. با اين همه شهرت او در زمان حياتش به آذربايجان و بغداد
و حتي هند رسيد.
با آنکه حافظ در سرودن قصيده ، مثنوي ، قطعه و رباعي استاد بود
اما شهرتش بيشتر غزلسرايي است و غزلهاي او را از همه نظر روح
غزل فارسي مي شمارند غزل حافظ مظهر خيال انگيزترين انديشه هاي
ژرف انساني است که در کالبد واژه هاي زيبا و روان شاعرانه جلوه
اي يگانه و جاودانه يافته است . شهرت حافظ مرزها را در نورديده
و غزلهاي او به زبان گوناگون ترجمه شده است و شماري از بزرگان
ادبيات جهان او را ستوده اند.
کمتر کسي است که پا را به شهر شيراز بگذارد و از مقبره حافظ
وباغ مصفاي آن ديدن نکند . نام شيراز يقينا" ياد آور نام حافظ
، شاعر گرانقدر ايراني است . تا آنجا که مي دانيم حدود 64 سال
پس از درگذشت حافظ گنبدي بر تربت وي افراشته شد که در جلو آن
حوضي بزرگ قرار داشت که از آب رکني پر مي شد.
کريم خان زند بر مقبره حافظ عمارتي زيبا بنا کرد که مشتمل بر
تالاري با چهار ستون سنگي يکپارچه و بلند و باغي بزرگ در جلوي
آن بود و برتربت حافظ سنگي مرمرين نهاده شد که هنوز موجود است
. بعد از بناي کريم خان بر مقبره حافظ در طول يکصد وشصت سال
ساخت و سازها و تعميرات متعددي به وسيله اشخاص خيرخواه انجام
گرفت تا آنکه در سال 1315 شمسي به کوشش مرحوم علي اصغر حکمت
بناي کنوني با بهره گيري از عناصر معماري روزگار کريم خان زند
و يادمانهاي حافظيه توسط آندره گدار فرانسوي طراحي و به اجراء
درآمد. اين مکان را از ديرباز قبله اهل دل و زيارتگه عاشقان
دور و نزديک بوده است و در جوارش عرفا و شعراي فارسي به خاک
سپرده شده اند. در اطراف آرامگاه حافظ چندين اتاق وجود دارد.
حمام وكيل
حمام وکیل در دوره زندیه توسط
کریم خان زند ساخته شد. این حمام در مرکز شهر شیراز و نزدیک
دیگر بناهای دوره زندیه همچون بازار وکیل و مسجد وکیل
قراردارد. از قسمتهای جالب توجه این حمام قسمتی بنام شاه نشین
است که مخصوص استفاده شاه بوده‌است. این بنا در غرب مسجد وکیل
ساخته شده‌است. این حمام بزرگ از پیشرفته ترین اصول معماری
زمان خود برخوردار بوده‌است. برای مثال، ورودی حمام کوچک است و
با شیبی ملایم به هشتی ورودی که پایین تر از سطح زمین قرار
دارد می‌رسد. ورودی به رختکن، زاویه دار ساخته شده و همه این
ملاحظات برای این بوده‌است که از ورود سرما به داخل و از خروج
گرما به خارج از حمام جلوگیری شود. سربینه حمام یک هشت ضلعی
منظم است که هشت ستون یک پارچه سنگی در وسط سقفی گنبدی قرار
گرفته‌اند. گرم خانه با سنگ فرش پوشیده شده‌است اما جالب توجه
این که در زیر این سنگ فرش دالان‌های کم عرض و باریکی ساخته
شده که هوای گرم و بخار آب در آن جریان می‌یافته‌است تا کف
حمام زودتر گرم شود. در جنوب گرم خانه، خزینه قرار دارد که دو
دیگ بزرگ برای گرم کردن آب داشته‌است. در دو طرف محوطه گرم
خانه دو شاه نشین و در دو طرف خزینه دو حاکم نشین ساخته
شده‌است. در وسط هر حاکم نشین نیز حوضی از سنگ مرمر دیده
می‌شود. در زیر گنبد نقوش آهک بری زیبایی است که داستان‌های
آنها از مذهب، سنت، علائق و رویاهای مردم این دیار سرچشمه
می‌گیرد. .
زینت الملوک نام بنایی در شیراز
است. در ضلع غربى نارنجستان قوام، عمارتى زيبا قرار دارد که به
دليل سکونت خانم زينت‌الملوک قوامي، دختر قوام‌الملک چهارم، به
اين نام معروف است. اين عمارت که به فاصلهٔ يک کوچه با خانه
قوام قرار دارد و به وسيلهٔ يک راه زيرزمينى با آن در ارتباط
است، در حقيقت اندرونى خانهٔ قوام و محل رفت و آمد محارم بود.
اين بنا از آثار دوره قاجار است. ساخت بنا در سال ۱۲۹۰ هـ.ق به
وسيلهٔ على‌محمدخان قوام‌الملک دوّم آغاز شد و در سال ۱۳۰۷
هـ.ق به وسيلهٔ محمدرضاخان قوام‌الملک سوّم به پايان رسيد.در
ورودى خانه زينت‌الملک معرق‌کارى شده است و با عبور از هشتي،
يک راهرو با زاويه شمال شرقى به حياط راه مى‌يابد. در حياط
علاوه بر ازاره‌هاى سنگى حجارى شده و مشبک، دو باغچه زيبا و
حوض بزرگ و کوچک مشاهده مى‌شود.
کاشى‌کارى هفت رنگ هلالى که در پيشانى ساختمان جا گرفته از
زيبايى خاص برخوردار است و تصاوير خورشيد، دو فرشته، دو شير
شمشير به دست همراه با آيه نصرمن‌الله و فتح‌قريب به چشم
مى‌خورد. به جز ايوان بدون سقف در شرق حياط، در اطراف حياط ۲۰
اتاق وجود دارد که به يکديگر راه دارند. ساختمان غربى بنا
داراى تالار شاه‌نشين آينه‌کارى و گچ‌برى با تصاوير اروپايى
است.اين ساختمان در سه ضلع داراى زيرزمين بسيار وسيع و
گسترده‌اى است که امروزه از آن به عنوان نگارخانه استفاده
مى‌شود .در این موزه تمامی شخصیت های برجسته ی شیراز به صورت
مجسمه برای بازدید مردم در آمده اند.
کمال‌الدین ابوالعطاء محمودبن علی‌بن محمود، معروف به «خواجوی کرمانی» (زاده:
۶۸۹ - درگذشت: ۷۵۳ ه.ق.) یکی از شاعران بزرگ سدهٔ هشتم است.
آرامگاه او در تنگ‌الله اکبر شیراز است. او در قصیده، مثنوی، و
غزل طبعی توانا داشته، به طوری که گرایش حافظ به شیوهٔ
سخن‌پردازی خواجو و شباهت شیوهٔ سخنش با او مشهور است.
استاد غزل سعدی
ست نزد همه کس اما دارد سخن حافظ طرز غزل خواجو
دیوان؛ شامل قصاید، غزلیات، قطعات، ترجیعات و رباعیات که برروی
هم به دو بخش صنایع الکمال و بدایع الجمال تقسیم می‌شود. شش
مثنوی؛ در وزن‌های گوناگون با این نام‌ها : سام نامه، همای و
همایون، گل و نوروز، روضه الانوار، کمال نامه و گوهر نامه. پنج
مثنوی اخیر بر روی هم خمسهٔ خواجو را تشکیل می‌دهد.
ارگ کریم خان
ارگ کریم خان در مرکز شهر شیراز
قرار دارد. این ارگ در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شده‌است و
پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت خود و این
مکان را به‌عنوان مکان زندگی خود انتخاب نمود به ارگ کریمخان
معروف شد. در زمان سلطنت سلسله پهلوی از ارگ به‌عنوان زندان
استفاده شده‌است که متاسفانه آسیبهای جبران ناپذیری به آن وارد
شده‌است. در سال ۱۳۵۰ این ارگ به اداره فرهنگ و هنر وقت واگذار
شد. این بنای عظیم اکنون تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی جمهوری
اسلامی ایران اداره مبشود و از چند سال پیش کار مرمت این بنا
آغاز شده‌است تا به عنوان موزه بزرگ فارس مورد استفاده قرار
گیرد
نام |
ارگ کريمخانی |
موضوع |
ساختمان تاريخی ارگ، حمام ارگ، موزه مردم شناسی |
تلفن |
2247643 |
نشانی |
ميدان
شهدا |
باغ دلگشا
روايت است كه تيمور لنگ پس از
تصرف فارس در عمارت باغ دلگشا سكني گزيد و در همين عمارت بود
كه از حافظ دعوت كرد به ديدارش بيايد تا در حضور او قرآن را از
آخر به اول بخواند
باغ دلگشا، يكي از باغ هاي قديمي و با صفاي شيراز است كه در
شمال شرقي شيراز و در نزديكي آرامگاه سعدي قرار دارد. قدمت اين
باغ چند هزار ساله به دوران ساسانيان برمي گردد. اهميت آن
علاوه بر ساختمان زيباي آن كه به سبك معماري ساسانيان است،
قرارگرفتن در كنار قناتي موسوم به كاريز سعدي و نيز واقع شدن
در محدوده قلعه اي موسوم به كهندژ مي باشد. باغ دلگشا در فاصله
دوره نادر شاه تا سلسله زنديه آسيب هاي فراواني متحمل شد كه با
روي كار آمدن كريم خان زند دوباره احيا شد. ساختمان آن در وسط
باغ قرار گرفته و در چهارطرف آن، چهار خيابان و در اطراف
خيابان، باغچه هايي ايجاد شده است . در مقابل عمارت، حوض سنگي
بزرگي وجود دارد. عمارت اين ساختمان به صورت يك تالار با چهار
شاه نشين به سبك معماري كاخ هاي ساساني بيشاپور ساخته شده كه
داراي سه طبقه و ايواني با دو ستون است كه از معماري زنديه
بوده و همچنين داراي آيينه كاري هايي به همراه نقاشي هايي از
رنگ روغن با سقف هايي از چوب و گچ بري هايي تزيين شده با نقوش
گل و بته است در اطراف سقف ايوان بر روي گچ، اشعاري از شوريده
به خط نستعليق نوشته شده كه در نوع خود بي نظير مي نمايد اولين
كلاه فرنگي در ايران نيز در اين باغ به ثبت رسيده است.
آرامگاه سعدی
تخلص و شهرت «مشرف الدین» ،
مشهور به «شیخ سعدی» یا «شیخ شیراز» است. درباره نام و نام پدر
شاعر و هم چنین تاریخ تولد سعدی اختلاف بسیار است. سال تولد او
را از 571 تا 606 هجری قمری احتمال داده اند و تاریخ درگذشتش
را هم سالهای 690 تا 695 نوشته اند.
سعدی در شیراز پای به هستی نهاد و هنوز کودکی بیش نبود که پدرش
در گذشت.
آنچه مسلم است اغلب افراد خانواده وی اهل علم و دین و دانش
بودند. سعدی خود در این مورد می گوید:
همه قبیله ی من،
عالمان دین بودند مرا معلم عشق تو، شاعری آموخت
سعدی پس از تحصیل مقدمات علوم از
شیراز به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه به تکمیل دانش خود
پرداخت. او در نظامیه بغداد که مهمترین مرکز علم و دانش آن
زمان به حاسب می آید در درس استادان معروفی چون سهروردی شرکت
کرد. سعدی پس از این دوره به حجاز، شام و سوریه رفت و در آخر
راهی سفر حج شد. او در شهرهای شام (سوریه امروزی) به سخنرانی
هم می پرداخت ولی در همین حال، بر اثر این سفرها به تجربه و
دانش خود نیز می افزود.
برخی دیگر از اماکن تاریخی
شیراز
آرامگاه
شاه شجاع
عمارت عفیف آباد
طاق مشیر
معبد حفیظ
مدرسه خان
مراکز خرید
شیراز
بازار وکیل
بازار وکیل شهر شیراز یکی از مشهور ترین
بازارهای سنتی و تاریخی ایران است. این بازار که به فرمان کریم
خان زند (۱۱۷۲ - ۱۱۹۳ ه.ق) ساخته شده، اکنون در مرکز شهر شیراز
(شرق میدان شهدا) قرار گرفته‌است. (مسجد و حمام تاریخی وکیل
نیز در کنار این بازار قرار دارند) بازار طویل خوش طرحی که از
بهترین آثار کریم خان زند است و هنوز تقریباً سالم و پابرجای
در شیراز باقیمانده، بنام «بازار وکیل» مشهور است و تصور
می‌رود شهریار زند پس از ملاحظه بازار قدیمی لار (از آثار زمان
شاه عباس کبیر) طرح آنرا در شیراز ریخته‌است. تمام کارهای
بازرگانی، خرید و فروش کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات
پایاپای، صدور یا دریافت حوالجات و صرافیها همگی در حجره‌های
این بازار انجام می‌گرفته و در واقع بازار وکیل مانند قلب
واقعی شیراز بوده و تمام امور بازرگانی در آنجا به جریان
می‌افتاده‌است. بازار وکیل تشکیلاتی داشته که بازرگانان
می‌توانستند با اطمینان کامل کالاهای خود را در آن به امانت
بسپارند و در موقع لازم از آن استفاده نمایند. این بازار از
نزدیکی دروازه اصفهان تا مدخل بازارهای قدیم امتداد دارد و
مشتمل بر حجره‌هائی با سکوی پهن در طرفین و ۷۴ دهانه طاقهای
بلند و خوش تناسب بوده‌است و چهار سوق بلندی در میان آن قرار
داشته که بازارهای فرعی و غربی و شرقی آنرا قطع می‌نموده‌است.
مصالح ساختمانی این بازارها گچ و آجر وآهک بوده که روی
پایه‌هائی از تخته سنگ‌های تراشیده قرار گرفته‌است. سقف چهار
سوق که از چهار طرف آن چهار بازار منشعب می‌شود بسیار بلند و
با سبک ساختمانی دلپسندی بنا شده‌است. قسمتهای مختلف این
بازارها، بنا بر اساس کارهای صنعتی که در آن انجام می‌گرفته
بنامهای مخصوص خوانده می‌شود مانند: بازار بزرگ که انواع
کالاها در آن یافت می‌شد. بازار بزازان، بازار بلور فروشان،
بازار خیاطها، بازار کلاهدوزها، بازار سراج‌ها و بازار
شمشیرگرها
مساجد
شیراز
مسجد
نصیرالملک
مسجد نصیرالملک یکی از مساجد قدیمی شیراز
میباشد که در محله گود عربان و در جنوب خیابان لطفعلی خان زند
و در نزدیکی مسجد مشهور شاه چراغ قر
ار
گرفته است.این بنا به دستور میرزا حسن علی ملقب به نصیرالملک
که یکی از بزرگان سلسله قاجار بوده ساخته شده.معماری آن کار
محمد حسن معمار بوده است.مدت ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال
۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ خورشیدی به طول انجامیده است.مرمت، حفظ و نگهداری
این بنای باشکوه و ارزشمند با رعایت استانداردهای بین المللی
مرمت آثار تاریخی از سالها پیش توسط موقوفه نصیرالملک به
تولیت آقای محمود قوام و مدیریت آقای مهندس کوروش جاویدی پارسی
جانی آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
مسجد دارای صحن وسیعی میباشد که در سمت شمال مسجد قرار گرفته
است.در ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است ٬ که سقف آن با کاشی
های رنگارنگ مزین گشته است.درهای ورودی این مسجد ٬ دو در بزرگ
چوبی است که در بالای آن بر روی سنگ مرمر شعری از شوریده
شیرازی به مناسبت سازنده مسجد و سال اتمام آن نوشته شده
است.مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است.شبستان غربی که پوشش
آجری دارد و بیشتر بروی آن کار شده و زیباتر است٬طاق این
شبستان بر روی ستونها سنگی و با طرح مارپیچ بر روی آن در دو
ردیف ششتایی و به تعداد دوازده عدد به نیت دوازده امام قرار
گرفته است و همچنین این شبستان دارای هفت درگاه که آن را به
صحن مسجد مرتبط می‌کند ٬ با هفت در چوبی با شیشه‌های رنگارنگ
میباشد.سنگتراشی و تزیین این شبستان الهام گرفته شده از مسجد
وکیل شیراز است.طاق و دیوارهای این شبستان با کاشی کاریهای
زیبا تزیین شده است.کف آن با کاشی های فیروزه ای و سقف آن با
نقش گل و بوته و آیات قرآنی مزین گشته است.این شبستان در واقع
شبستان تابستانه محسوب می‌شود.
شبستان شرقی که به زیبایی شبستان غربی نیست٬ شبستان زمستانه به
حساب می‌آید٬ دارای هفت ستون بدون طرح و ساده است و در یک ردیف
در وسط قرار گرفته‌اند.در جلوی شبستان شرقی ٬ ایوانی قرار
گرفته که با هشت طاق نما از حیاط مجزا گشته است.
مسجد وکیل
مسجد وکیل شیراز در مجموعه بناهای زندیه، در
کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز این شهر قرار دارد.
این بنا یکی از بناهای زیبا و بسیار مستحکم دوره زندیه میباشد
که از لحاظ هنری و معماری دارای اهمیت زیادی است، این مسجد
بدستور کریم خان زند ساخته شده‌است. طرح این مسجد دو ایوانی
بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است. شبستان جنوبی با
ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی
واز مناطق دیدنی این مسجداست که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه
میباشد. مساحت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و منبر
چهارده پله‌ای یکپارچه از سنگ مرمر از زیبائیهای قسمت شبستان
میباشد. گویند به فرمان کریم خان این سنگ از مراغه به شیراز
آورده شد.
در سمت شمال مسجد طاق بلند و مهمی ساخته شده که به طاق مروارید
معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و خط ثلث عالی یکی از
سوره‌های قرآن به صورت هلالی نوشته شده‌است.
این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه
اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی را در پیوند دین و دنیا،
بوجود آورده‌است.کاشی کاری صحن و ایوان‌های شمالی و جنوبی نیز
بسیار زیبا و از انواع هفت رنگ و معرق میباشد. مسجد وکیل در
سفرنامه به سوی اصفهان پیرلوتی این گونه معرفی شده‌است: "امروز
خوشبختانه موفق شدم وارد مسجد کریم خان شوم بی شبهه اگر مدتی
در این جا بمانم به همه محل‌هایی که دخول به آنها اکنون به طور
کامل برایم ممنوع است، وارد می‌شوم. مردم این ش
هر
نسبت به من بسیار ملایم و مهربانند. خطوط و نقوش معماری مسجد،
ساده و بی آلایش است، ولی در همه جا، میناکاری و رنگ‌های سبز و
قرمز دیده می‌شود و این تجمل به حد افراط رسیده‌است هیچ قسمتی
از دیوار را نمی‌توان یافت که به دقت میناکاری نشده باشد.
اکنون در کاخی لاجوردین و فیروزه فام هستیم
موزه های شیراز
موزه
هخامنشي در تخت جمشيد
ساختمان موزه تخت جمشيد قديمي ترين بناي
ايران است كه بازسازي شده و به موزه اختصاص يافته است. اين
بنا يكي از مجموعه كاخ هاي تخت جمشيد است كه حدود 2500 سال
پيش توسط سلسله هخامنشي بنا شد. قسمت هايي از اين بنا كه
فعلاً به عنوان موزه مورد استفاده است، شامل يك ايوان، دو
گالري و يك تالار است. در ايوان موزه كه در سمت شمال
ساختمان واقع شده و ورودي موزه در آن قرار دارد، دو جرز (
ديوار اطاق و ايوان ، پايه ي ساختمان كه از سنگ و آجر
سازند) سنگي عظيم يك پارچه به ارتفاع تقريبي هشت متر و عرض
20/1 متر به وزن حدود 80 تن در جلو و طرفين قرار دارد. هر
يك از اين دو جرز بزرگ ترين سنگ يك پارچه اي است كه در تخت
جمشيد به كار رفته است. سقف ايوان را هشت ستون چوبي با سر
ستون هاي گاو دو سرنگه مي دارد. پايه اين ستون ها اصلي و
به شكل زيبا و بسيار جالب از سنگ خاكستري حجاري شده است.
برخي از آثار دوره هخامنشي كه در قفسه هاي تالار هخامنشي
قرار دارد شامل موارد زير است:
• مهره هاي دوره هخامنشي: در سال 1337 هشت مهره چشم ساده به
رنگ هاي زرد، سياه، قهوه اي روشن و قهوه اي تيره در اندازه
هاي مختلف ( به قطر 3،4،5،6 سانتي متر) در تخت جمشيد به
دست آمد.
• گل نبشته هاي تخت جمشيد: در سال 1313 تعداد 30 هزار گل
نبشته در اتاقي از هخامنشيان كه درِ آن تيغه شده بود، يافت
شد كه اسناد خزانه تخت جمشيد و بيشتر در اندازه 8×4×2
سانتي متر است. بر اين گل نبشته ها با خط ايلامي، اسناد را
نوشته اند.
• چشم گاو و گوش گاو سنگي ، پنجه و سر شير از سنگ لاجورد،
مگس پران، خنجر ، شمشير ، سرنيزه ، پيكان ، قرقره بالا بر
فلزي ، بشقاب، سيني ، ليوان ، گلدان و هاون سنگي ، قسمتي
از پرده هاي سوخته تخت جمشيد، گل ميخ طلا، كتيبه حرم
خشايار شاه با ترجمه به زبان فارسي و انگليسي، كُرنا (
شيپور) ، مِجمر ( آتشدان ) فلزي، خشت لاجوردي پيدا شده در
سال 1334 ، زينت آلات طلا و نقره و...
• از ديگر اشياي تالار هخامنشي مي توان به موارد زير اشاره
نمود: پيكره شكسته سنگي دو گاو، مجسمه نيمه تمام سگي كه
نشسته در سال 1332در تخت جمشيد كشف شد ، پنجه عقاب ، جاي
پاشنه در، ته ستون ، شال زير ستون با كتيبه اي در سه خط،
سه ستون هخامنشي، سرستون گاو، مجسمه سنگي كوچك نيمه تمام،
خمره هاي بزرگ سفالي، نقش يك نفر كه زنبه ( زنبق ) اي را
حمل مي كند و ... موزه تخت جمشيد در روز 28 ارديبهشت
1381،( مصادف با 18 ماه مه 2002، روز جهاني موزه) افتتاح
شد.
ضرورت تشكيل موزه اي متناسب
با ارزش هاي عصر ساساني در مجموعه اي به همين نام كه قدمت
آن به سال 260 م. مي رسد، در سال 1317 شمسي توسط پروفسور
گيرشمن مطرح شد. ساختمان اين موزه از دو بخش تشكيل شده ؛
بخشي متشكل از يك سالن بزرگ به مساحت 91 متر مربع و بخش
ديگر كه خود يك بناي تاريخي محسوب مي شود. اين موزه در سال
1317 تأسيس شد و بعدها به عنوان مقر هيأت حفاري مورد
استفاده قرار گرفت. هم اكنون اشياي موجود در موزه شامل
قطعاتي از موزائيك هاي ايوان ، موزائيك و گچبري هاي كاخ
ها، سنگ هاي حجاري شده، كوزه و سفال هاي عصر ساساني و دوره
اسلامي است كه طي 10 فصل كاوش در قسمت هاي مختلف به دست
آمده است.
موزه كريم
خان زند
اشيا و آثار موزه كريم خان زند به دوران پيش از تاريخ، تاريخي
و اسلامي تا دوران معاصر تعلق دارد. اشيا و آثار پيش از تاريخ
شامل سفالينه ها، مفرغينه ها، و ابزار و ادوات شكار، جنگ و
زينت آلات است. از سفالينه ها مي توان به سفال هاي هزاره دوم
پيش از ميلاد كه از حفاري هاي علمي " تل ضحاك" فسا به دست آمده
اشاره نمود و در ميان مفرغينه ها بايد به اشكال تركيبي انسان و
حيوان، بت ها و علامت هاي نذري لرستان اشاره كرد كه در هزاره
اول پيش از ميلاد آفريده شده اند. از تمدن هخامنشي و ساساني،
مسكوكات ( سكه ها ) ساساني تا عهد حاضر، مجموعه اي با ارزش را
تشكيل داده كه از اهميت ويژه برخوردار است. از قرون نخستين
اسلامي قرآن ها و ظروف سفالي ارزشمند در موزه وجود دارد. يكي
از قرآن ها به خط كوفي و بازمانده از قرن سوم هـ . ق است كه
روي پوست آهو نوشته شده و بعضي از صفحات آن مُطّلا است. علاوه
بر اين قرآن هاي بسيار نفيس و ارزشمند از قرون هفتم و هشتم هـ
. ق در اين موزه نگهداري مي شود. از ميان ادوات فلزي، با ارزش
ترين آنها شمشير شاه صفي و كريم خان زند است. اين شمشيرها از
فولاد و دسته آنها از عاج است. خلاقيت هنرمندان صفويه، زند و
قاجار از آثار لاكي چون جعبه آرايش، قاب آينه، قلمدان و جلد
كتاب، چشم را خيره مي نمايد.علاوه بر نقاشي هاي سطوح داخلي
عمارت، تابلوهاي رنگ و روغن كه روي بوم نقاشي شده، فضاي طاقچه
ها را پر كرده است.
نام |
موزه پارس |
موضوع |
ساختمان تاريخی، آرامگاه کريم خان زند، اشياء
سفالی از هزاره های پيش از ميلاد تا دوره
قاجاريه |
تلفن |
2224151 |
نشانی |
ميدان شهدا، رو به روی ارگ کريمخانی |
موزه قاجار
در عمارت نصير الملك
موزه قاجار كه در عمارت تاريخي نصير الملك
راه اندازي شده، به آثاري از دوره قاجار اختصاص دارد. اين
آثار گونه هاي متنوعي از كاسه هاي چيني منقوش، جعبه هاي
لاكي، مرقـّعات ( نامه هاي ) خطي، پوشاك سنتي، قاب هاي
آينه، جلد كتاب و ظروف فلزي و... را در برمي گيرد.
اين موزه كه در
عمارت نارنجستان قوام واقع است، قسمتي از مجموعه قوامي شيراز
است كه بين سال هاي 1257 و1267 هـ.ق مقارن با حكومت ناصرالدين
شاه قاجار ساخته و تكميل شد. كيفيت معماري ، آجركاري و كاشي
كاري بدنه ها، حجاري هاي ازاره، كارهاي چوبي ، آينه كاري ها،
شيشه كاري ها ، گچبري ها، نقاشي ها و ديگر تزئيناتي كه در اين
بنا به كار رفته ، اين ساختمان را به صورت موزه هنرهاي عصر خود
در شيراز درآورده است. در اين موزه ظروف منقوش سفالي، لعابي،
فلزي و ... به نمايش در آمده است.
نام |
موزه نارنجستان |
موضوع |
ساختمان نارنجستان، اشياء تاريخی |
تلفن |
2229277 و 2224381 |
نشانی |
خيابان لطفعلی خان زند، بعد از محله درب شيخ |
موزه نظامي
عفيف آباد
موزه نظامي در
عمارت تاريخي عفيف آباد به وسيله سازمان عقيدتي سياسي ارتش
جمهوري اسلامي ايران در سال 1370 افتتاح شد. اين موزه سيرتحول
سلاح هاي سرد و گرم شامل سلاح هاي خود كار و نيمه خودكار،
شمشير، نيزه، خنجر، كلاهخود، زره، تفنگ هاي سرپر و شكاري و
انواع مسلسل و ... از دوره صفويه تا انقلاب اسلامي را به نمايش
گذاشته است. از جمله آثار قابل توجه مي توان به تفنگ تك لول
فتحعلي شاه قاجار، تفنگ دولول ناصرالدين شاه، تفنگ موزر اهدايي
امپراتور آلمان به مظفر الدين شاه و تفنگ موزر اهدايي دولت
فرانسه به مظفرالدين شاه، مسلسل رئيسعلي دلواري و مجموعه تفنگ
هاي ميرزا كوچك خان جنگلي و يارانش اشاره كرد. در فضاي باز اين
باغ نيز توپ هاي ساخت ايران از دوره هاي مختلف به نمايش در
آمده است.
نام |
موزه نظامی باغ عفيف آباد |
موضوع |
سلاح های گوناگون از دوره صفويه تا دوره پهلوی |
تلفن |
6266541 و 6267343 |
نشانی |
بلوار ستارخان، رو به روی خيابان عفيف آباد |
موزه
سنگ هاي تاريخي هفت تنان
موزه سنگ در تكيه هفت
تنان از بناهاي كريم خان زند، در دامنه كوه تخت ضرابي (
كوه چهل مقام) قرارگرفته است. از ديدني هاي اين عمارت
تالاري است كه سقف آن بر دو ستون بزرگ يكپارچه استوار شده
و در طاقچه هاي بالايي آن ، پنج مجلس روي گچ نقاشي شده و
از شاهكارهاي نقاشي دوران زنديه محسوب مي شود. اين مجموعه
در سال هاي 1336 و 1337 شمسي توسط نقاش و هنرمند شادروان "
محمد باقرجهان ميري" تعمير و تجديد شد. اين پنج مجلس به
ترتيب عبارت اند از: درويشي با تبرزين و كشكول، نقش حضرت
موسي در حال شباني، منظره شيخ صنعان و دختر ترسا، نقش حضرت
ابراهيم ، و نقش درويش جوان. سنگ هاي موجود دراين موزه
متعلق به سده هاي سوم تا يازدهم هـ . ق است كه با انواع
خطوط كوفي ، ثلث ، نستعليق ديواني، توقيع، تعليق- نسخ و
... به طرز زيبايي تزيين شده است.
موزه شاهچراغ (ع) از آثار
وقفي مردم به اين آستانه مبارك ، تشكيل شده است. همچنين
وسايل شخصي شهيد محراب" آيت الله دستغيب"، از جمله پوشاك،
دفتر و ... نيز در يك رواق ( آستانه ) به نمايش گذاشته شده
است. آثار موزه شاهچراغ شامل مجموعه اي از قرآن هاي مجيد و
نسخ خطي ، آثار سفالي از دوره پيش از تاريخ و دوران
اسلامي، چند نمونه ظرف سنگي پيش از تاريخ ، پارچه و پرده
سوزن دوزي ، آثار شيشه اي شامل انواع لاله ، چراغ ، شمعدان
و انواع گلاب پاش و...، ظروف چيني ، ظروف فلزي شامل آفتابه
لگن ، پيه سوز، سيني ، قنديل برنجي و ... و تعدادي مجسمه
كوچك است. از اشياي قابل توجه موزه ، دو لنگه در قديمي حرم
مطهر حضرت شاهچراغ (ع ) است كه سال 1289 هـ. ق توسط " ظل
السلطان" به آستان مبارك هديه شد. اين در با ارتفاع آن سه
متر و عرض دو متر ، از چوب گردو ساخته و با نقره روكش شده
است.
موزه
تاريخ طبيعي دانشگاه شيراز
موزه تاريخ طبيعي
در اسفند 1353 تأسيس شد ، و در اسفند 1359به ساختمان كنوني
انتقال يافت.در بخش جانورشناسي موزه 2500 نمونه از بي مهرگان و
در قسمت مهره داران، دوزيستان و خزندگان و پرندگان، انواع
گوناگون آنها جمع آوري شده است. در بخش گياهان زينتي و دارويي
بيش از 60 گونه گياه دارويي، در بخش زمين شناسي فسيل ماهي با
عمر70 ميليون سال ، كاني هاي زينتي، انواع سنگ ها و فسيل ها
قرار دارد. اين موزه همچنين داراي بخش آناتومي، تكنولوژي، هنر،
كارگاه فني و تاكسيدرمي و بخش سمعي و بصري و كتابخانه است.
نام |
موزه تاريخ طبيعی و تکنولوژی دانشگاه شيراز |
موضوع |
موزه تکنولوژی،
موزه آناتومی، بخش جانوری، بخش گياهی، بخش زمين
شناسی |
تلفن |
7269040 و 7270030 |
نشانی |
بلوار مدرس، خيابان
آزادگان |
رستوران های شیراز
رستوران بزرگ ستاره
فارس
رستوران کاکتوس
تلفن: 6272619
رستوران شاطر عباس
تلفن: 22709147 – 2271612
رستوران فدک
تلفن: 6253082
رستوران سارا
تلفن: 6289493 - 6263877
رستوران سنتی درویش
تلفن: 6268898 - 6287431
چایخانه و دیزی سرای حمام وکیل
تلفن: 2226467
رستوران سنتی شرزه
تلفن: 2241963 – 2246648
سفره خانه سنتی پات
تلفن: 2354186
نمایشگاه های شیراز
رديف عنوان نمايشگاه تاريخ برگزاري 1 هشتمين نمايشگاه کودک و نوجوان،اسباب
بازي ، سرگرمي و اوقات فراغت 2-8 ارديبهشت 2 هفتمين نمايشگاه گل وگياه
، تجهيزات گلخانه اي و فضاي سبز 12-15 ارديبهشت 3 هشتمين نمايشگاه
صنايع و ماشين آلات کشاورزي، دام ، طيور و آبزيان (Agro vet 2012) 4
دومين نمايشگاه تخصصي ماهيان زينتي 5 سومين نمايشگاه تشريفات، سفره
عقد و گل آرايي 21-25 ارديبهشت 6 اولين نمايشگاه خودرو ها ي کلاسيک
استان فارس 7 چهاردهمين نمايشگاه بين المللي صنعت ساختمان 1-5 خرداد 8
يازدهمين نمايشگاه كاشي وسراميك وسنگهاي تزئيني 9 ششمين نمايشگاه
تخصصي حمام، سونا و استخر 10 يازدهمين نمايشگاه بين المللي خودرو و
نيرومحركه 23-26 خرداد 11 چهاردهمين نمايشگاه بين المللي لوازم خانگي
12 چهارمين نمايشگاه بين المللي تخصصي دوربين هاي ديجيتال، لوازم
صوتي وتصويري،ادوات موسيقي، سينمايي، موبايل و تجهيزات جانبي 13 هشتمين
نمايشگاه بازار بزرگ گردشگري خاورميانه 14-17تير 14 سيزدهمين
نمايشگاه مبلمان منزل و دکوراسيون داخلي 20-24 تير 15 ششمين نمايشگاه
مبلمان اداري 16 دومين نمايشگاه تخصصي خانه مدرن 17 سومين نمايشگاه
فروش محصولات غذايي (ويژه ماه مبارک رمضان) 27تير-2مرداد 18 دوازدهمين
نمايشگاه بين المللي كامپيوتر، الكترونيك، مخابرات وماشينهاي اداري
بتعويق افتاد 19 ]پنجمين نمايشگاه بين المللي دانشگاهها، مراکز آموزشي
و تجهيزات کمک آموزشي 20 نمايشگاه فروش پاييزه- شيراز (ويژه
بازگشايي مدارس) 18-27شهريور 21 دومين نمايشگاه مديريت خدمات شهري،
مبلمان شهري و حمل و نقل 4-7 مهر 22 سومين نمايشگاه تخصصي ملزومات
جهيزيه زوج هاي جوان وخدمات مرتبط 11-15 مهر 23 سومين نمايشگاه تخصصي
بانكداري، بيمه، بورس ، سرمايه گذاري و خصوصي سازي 13-17 مهر 24 سومين
نمايشگاه طلا ،جواهر، ساعت، فلزات و سنگهاي گرانبها وماشين آلات
مربوطه 25 نهمين نمايشگاه بين المللي تاسيسات و تجهيزات سرمايش و
گرمايش 2-5 آبان 26 ششمين نمايشگاه ماشين آلات،يراق آلات و مواد اوليه
چوب 27 هفتمين نمايشگاه بين المللي و تخصصي تجهيزات صنعت نفت و گاز و
پتروشيمي 16-19 آبان 28 نمايشگاه بهداشت ، ايمني و محيط زيست در صنعت
نفت( HSE) 29 ششمين نمايشگاه بين المللي صنعت و ماشين آلات 30 دومين
نمايشگاه نانو فن آوري و كاربرد آن در صنايع 31 يازدهمين نمايشگاه بزرگ
كتاب 25آبان -1 آذر 32 پنجمين نمايشگاه بين المللي فرصتهاي سرمايه
گذاري در بخش مسکن وانبوه سازان 5-8 دي 33 پنجمين نمايشگاه عمران و
شهرسازي 34 سومين نمايشگاه تخصصي مصالح، تكنولوژي و فن آوري هاي
ساختمان 35 چهارمين نمايشگاه ماشين آلات راهسازي ، معدن و ريلي 36
سومين نمايشگاه سنگهاي ساختماني ، معادن و صنايع وابسته 37 ششمين
نمايشگاه رنگ ورزين و پوششهاي صنعتي،لاستيک وپلاستيک، ايزولاسيون و
قيروماشين آلات مربوطه 26-29 دي 38 پانزدهمين نمايشگاه صنايع غذايي،
تبديلي ، تجهيزات آشپزخانه صنعتي وماشين آلات مربوطه 39 دوازدهمين
نمايشگاه چاپ و بسته بندي، تبليغات و بازاريابي 40 نهمين نمايشگاه
شيريني، شکلات و نوشيدنيها 41 چهاردهمين نمايشگاه تخصصي مبلمان و
دکوراسيون و لوستر ، چراغهاي تز ئيني 2-6 بهمن 42 پانزدهمين نمايشگاه
آرايشي و بهداشتي، شوينده ها و پاك كننده ها 9-12 بهمن 43 دستاوردهاي
انقلاب اسلامي ايران 17-20بهمن 44 سومين نمايشگاه امنيت و تجهيزات
ايمني و حفاظت 45 نهمين نمايشگاه فرش دستباف 46 هشتمين نمايشگاه صنايع
دستي ايران- شيراز 1-5 اسفند 47 پنجمين نمايشگاه سوغات وهدايا 8-12
اسفند 48 پنجمين نمايشگاه سفره هفت سين، گل آرايي،تزئينات
منزل،شيرينيهاي خانگي،هنرهاي دستي بانوان 49 نمايشگاه عرضه مستقيم كالا
( فروش بهاره ) 18-27 اسفند
کلیساهای شیراز
کلیسای مریم مقدس
از کلیساهای شیراز است که به سال ۱۶۶۲ میلادی (۱۰۷۲ هجری) قبل از سلطنت شاه عباس
دوم بنا شده‌است و تا به امروز باقی مانده‌است. این کلیسا نزدیک مسجد مشیر،
جنب بازارچه ارامنه واقع شده‌است. تالار نماز خانه آن یکی از بناهای
ظریف باستانی و هنری قرن هفدهم است که به وسیله هنرمندان ارمنی و
مسلمان شیراز ساخته شده‌است. به طوری که ارامنه شیراز اظهار می‌دارند
پنج قطعه قالی گران بها نظیر همان پنج مجلس نقاشی سقف، در همان زمان
بافته شده و کف نمازخانه را مفروش می‌ساخته‌است. طبق اظهار یکی از
اعضای هیأت امنای ارامنه شیراز هنگامی که «مارتیروس سرکیس» تصدی این
کلیسا را عهده دار بود، پنج قطعه فرش نفیس مزبور مفقود شده‌است و
احتمالاً این فرش‌های گران بها را به انگلیسی‌ها فروخته‌اند.
در تالار کلیسا گچبری‌هایی که می‌توان آن را از
شاهکارهای قرن یازدهم دانست؛ وجود دارد. از همه مهم تر این که از داخل
تالار و نمازگاه سقف نقاشی و گچبری شده و گنبدی شکل است. حال آن که از
خارج و در روی پشت بام اثری از گنبد مدور و گنبدی شکل دیده نمی‌شود.
پشت بام تالار نمازگاه چهارگوش است و بدینوسیله هر گونه اثری که حکایت
از کلیسا بکند از خارج حتی از روی پشت بام‌های مجاور دیده نمی‌شود
غذاهای سنتی
ایرانی
سفره ايراني سفره اي رنگين است و فرهنگ غذايي اين
سرزمين نیز فرهنگي بسيار غني. اين غنا برآمده از تنوع محيط طبيعي
اين كشور مي باشد. در ناحيه هاي مختلف ايران، به تناسب امكانات
موجود، غذاهاي محلي گوناگوني تهيه مي شود.
اما در اين كشور غداهايي نيز پخته مي شود كه به علت عموميت يافتن
در سراسر كشور، جزو غذاهاي سنتي و ملي آن به شمار مي آيند
.
معروف ترين اين غذاها عبارت اند از:
چلو كباب (برنج دم كرده با كباب)، آبگوشت (مخلوط گوشت گوسفند با
حبوبات و ادويه و سيب زميني)، فسنجان (غذايي از گوشت پرنده و به
ويژه اردك و غاز با مغز گردو و رب انار)، دلمه (غذاهاي گوشتي
پيچيده در برگ مو تازه)، و انواع خورش هاي سبزي و قيمه كه با برنج
صرف مي شوند.
در ناحيه هاي شمال و غرب ايران نيز علاوه بر چلوكباب و كوفته مشهور
تبريزي با برخي سبزيها و گياهان خود رو و حبوبات، انواع غذاهاي
محلي(آش و شوربا) با گوشت يا بي گوشت پخته مي شوند، كه طرفداران
بسياري دارند. خاويار كه از ماهيان درياي خزر به دست مي آيد، شهرتي
جهاني دارد و غذايي بسيار مقوي است.
با گوشت ماهي نيز در شمال و جنوب ايران غذاهاي گوناگوني پخته مي
شود. ميگوي ايران از بهترين محصولات غذايي دريايي است و با توجه به
مرغوبيت و درشتي ميگوي خليج فارس، غذاي لذيذي از آن تهيه و عرضه مي
شود. شاه ميگوي(لابستر) ايران اشتهار جهاني دارد.
پخت نان در ايران به روش هاي گوناگون انجام مي شود. نان هاي ايران
نازك اند و پخت و پز سطحي دارند و در انواع گوناگونی پخت می شوند.
نان در ايران غالباً به صورت تازه مصرف مي شود.
انواع نان هاي ايراني عبارتند از :
لواش، تافتون، سنگك و بربري.
دوغ كه نوشيدني سرد و ستني ايران است، همراه با
برخي از سبزي هاي معطر با غذا صرف مي شود
دین و فرهنگ
ايران برخاستگاه آيين زرتشت، يكي از دين هاي بزرگ
جهان است. هم اكنون دين رسمي ايران بر اساس اصل 12 قانون اساسي، اسلام
و مذهب شيعه اثني عشري است. حدود 99/56 درصد مردم مسلمان هستند. در
قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، دين هاي زرتشتي، مسيحي و كليمي به
رسميت شناخته شده اند و پيروان آنها مي توانند مانند مسلمانان با حقوق
يكسان در زندگي سياسي، اجتماعي و اقتصادي كشور شركت كنند.
تقویم ایرانی
تقويم رسمي ايراني بر اساس سال شمسي و ماههاي ايراني
تنظيم مي شود. 21 مارس مصادف با اول فروردين ماه، آغاز سال نو ايراني
است. تقويم قمري نيز بطور رسمي در ايران اعلام مي شود. سال قمري 10 روز
كمتر از سال شمسي است و لذا روزهاي انجام مراسم مذهبي، كه بر اساس
تقويم قمري تنظيم مي شود، هر سال با سال قبل و بعد متفاوت مي شود.
بنابراين براي آگاهي جهانگردان توصيه مي شود زمان مناسب سفر خود را با
آژانس مربوطه تنظيم كنند. به ويژه آنكه ايرانيان مسلمان در ماه رمضان
روزه دارند و در ماه محرم عزادار، لذا فعاليتهاي روزمره و جاري را تحت
تاثير قرار مي دهند و برخي از روزهاي اين دو ماه نيز تعطيل عمومي است.
جمعه روز تعطيل رسمي ميباشد
.
شب یلدا
شب يلدا شب اول زمستان و
درازترين شب سال است. و فرداي آن با دميدن خورشيد، روزها بزرگ تر
شده و تابش نور ايزدي افزوني مي يابد. اين بود که ايرانيان باستان،
آخر پاييز و اول زمستان را شب زايش مهر يا زايش خورشيد مي خواندند
و براي آن جشن بزرگي بر پا مي کردند.
اين جشن در ماه پارسي «دي» قرار
دارد که نام آفريننده در زمان قبل از زرتشتيان بوده است که بعدها
او به نام آفريننده نور معروف شد،همان که در زبان انگليسي
"day"خوانده می شود .
چهار شنبه سوری
کاوش در رسوم ایرانی!آیا
چهارشنبه سوری یک جشن ایرانی است؟بسیاری از جشن های ایرانی در
ارتباط از آتش بود؛که یکی از آنها )) (( یا همان چهارشنبه
سوری می باشد.که می توان گفت آیین های نوروزی با چهارشنبه سوری
آغاز و با سیزده بدر به پایان می رسد.در گذر سده ها و هزاره ها
بسیاری از سنت ها و آیین ها به چهارشنبه سوری اضافه شده و یا
از آن کاسته شده است .واژه سوری بک واژه پارسی و به معنای سرخ
می باشد-اشاره به آتش دارد و بر پا داشتن آتش در این روز نیز
گونه ای گرم کردن جهان و زودودن سرما و پژمردگی و بدی از تن
بوده است.
برهان جشن گرفت و شادمانی
مردم در کنار آتش این است که: دیدگاه مردم ایران نسبت به آتش
این بود که:یکی از جنبه های تقدس آتش پاک نمودن بیماریها و دور
کردن ارواح خبیثه (به تعبیر آن دوران) بوده است. همین امروز هم
رسم اسفند دود کردن و گرد خانه تاب دادن رایج است(برای زدودن
شر و بیماری و چشم زخم)که باز مانده از گذشته است.
عید فطر
روز
اول ماه شوال و در پایان ماه رمضان است. عید فطر از مهمترین جشن‌ها و اعیاد مسلمانان است. در کشورهای اسلامی،
عید فطر از جمله اعیاد بسیار مهم محسوب می‌شود و معمولاً
با تعطیلی رسمی همراه است. در این روز، روزه حرام است و مسلمانان نماز عید برگزار می‌کنند. پرداخت زکات فطره در این روز بر مسلمانان واجب است. در ایران از سال ۱۳۹۰ با تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان عید فطر
دو روز (روز عید و فردایش) تعطیل است.
آداب و رسوم
نــوروز در ایران زمین
عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از
آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم
نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود.
عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از
آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم
نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود، در
ادامه به برخی از این آداب و رسوم اشاره می کنیم: 
نماز عید
شیخ طوسی(ره) فرموده است: نماز ظهر
و عصر روز نوروز را که خواندی چهار رکعت نماز با دو سلام (دو رکعت دو
رکعت) می خوانی رکعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» رکعت دوم پس از
حمد ده بار سوره «کافرون» رکعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحید» رکعت
چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتین). و در پایان نماز
سجده شکر بجاآور و در آن دعاکن تا خداوند گناهان ۵۰ ساله ات را ببخشد.
نظافت و لباس
تمیز
نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن
لباس تمیز و استفاده از عطر و بوی خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقی و
اجتماعی نوروز است. از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: «و البس
انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک» ؛ «تمیزترین لباست را بپوش و با بهترین
عطرت خود را خوشبوی ساز»
خرید لباس
نو و سبز کردن گندم
یکی دو روز مانده به آغاز سال جدید
(نوروز)، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه ها
می روند و لباس های نو و پارچه های رنگین، خریداری می کنند. در واقع
افراد خانواده با خرید لباس نو و تغییر ظواهر زندگی نشاط خاصی ا به
زندگی خود می بخشند.
در برخی از مناطق ایران، به رعایت
این آداب و رسوم، بسیار تاکید شده است به عنوان مثال در شیراز، از یکی
دو ماه به نوروز مانده شیرازی ها به بازار می روند و لباس عیدشان را می
خرند پارچه هایی معمولاً خریداری می شود که دارای رنگ روشن و سرخ یا
زرد باشد. آنها معتقدند که لباس را خودشان بدوزند، پارچه آن را روزهای
دوشنبه یا جمعه قیچی کنند و نیز روز پنج شنبه ساعت سنگین است و لباس
مدتی روی دست می ماند تا دوخته شود، روز سه شنبه اگر بریده شود نصیب
دزد یا مرده شور خواهد شد و روز چهار شنبه می سوزد وسایل خانه نیز باید
عوض شود و یا تمیز گردد. پختن نان شیرین از جمله کارهایی است که حتماً
باید قبل از عید و برای عید انجام بگیرد .
سبز کردن گندم، عدس، تره تیزک، ده
پانزده روز به عید مانده در خانه های شیراز صورت می گیرد. برای این کار
از ظرفی استفاده می کنند که از جنس مس یا روی باشد و بعد مقداری دانه
ابتدا به سلامتی آقا امام زمان (عج) می ریزند و به ترتیب بعد از آن نام
اعضای خانواده را می آورند.
خانه
تکانی
یکی از رسوم پسنده و ارزشهای نیک
عید، نظافت و خانه تکانی است که یکی دو هفته پیش از عید خانه تکاتی یا
رفت و روب انجام می گیرد و مجدداً اثاثیه را جابه جا می کنند و گردگیری
می کنند و دوباره آنها را می چینند در واقع مردم قبل از رسیدن سال نو
تحولی در زندگی خود می کنند و خانه را برای پذیرانی از میهمانان عید
آماده می سازند.
تهیه سفره
هفت سین
بزرگترین نماد آیین نوروز "هفت
سین" ، است. "محمد علی دادخواه" که اخیراً پژوهشی با عنوان "نوروز و
فلسفه هفت سین" را به نگارش در آورده، در این باره می نویسد: "عدد هفت
برگزیده و مقدس است. در سفره نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه
است. ایرانیان باستان این عدد را با هفت امشاسپند یا هفت جاودانه مقدس
ارتباط می دادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسیدن به امیدها را
در خانه هفتم نوید می دهند. علامه مجلسی می فرماید: آسمان هفت طبقه و
زمین هفت طبقه است و هفت ملک یا فرشته موکل برآنند و اگر موقع تحویل
سال، هفت آیه از قرآن مجید را که باحرف سین شروع می شودبخوانند آنان را
از آفات زمینی و آسمانی محفوظ می دارند."
هفت سین عبارت است از سماق، سیر،
سنجد، سمنو، سکه، سرکه، سبزی .
جمع شدن
تمام افراد خانواده بر سر سفره عید در لحظه تحویل سال نو
موقع تحویل سال نو همه اهل خانه با
لباس نو بر سر سفره می نشینند، مادر اسپند دود می کنند، یکی از بچه ها
شمع روشن می کند، پدر قرآن می خواند و …
هر کدام از این آداب و رسوم، فلسفه
خاص خود را دارد؛ مادر اسپند دود می کند برای دوری از چشم زخم حسود، با
روشن کردن شمع، بر روشنایی خانه و زندگی تاکید می شود و از خانواده
بزرگ افراد خانواده می خواهند تا در سال نو، خانه آنها را با شمع وجود
پدر و مادر نورانی کند؛ قرآن خوانده می شود تا در آغاز سال نو دل ها به
سوی خداوند بزرگ سوق داده شود و از صاحب قرآن خواسته شود که در این سال
جدید نیز یار و مددکار اهل خانه باشد، حضور ثابت و گسترده قرآن نه تنها
در سفر عید بلکه در تمام آداب اجتماعی نوروز نشان از مردم ایران زمین
توجه به قرآن دارد و قرائت قرآن و بوسیدن آن در ساعات تحویل سال از
جمله آداب سال تحویل است.
بر سر سفره عید، سکه، برنج، آب،
ماهی قرمز، آیینه و … نیز دیده می شود که سکه نشان از خیر و برکت و
رفاه؛ برنج، نشانی از خیر و برکت و فراوانی؛ آب، نشان صافی و پاکی و
روشنایی و گشایش کار؛ ماهی قرمز، شگون دارد؛ آیینه، برای رفع کدورت و
نشانی ازصفا و پاکی و یکرنگی است.
افراد خانواده بعد از تحویل سال نو
با هم روبوسی کرده و عید را به هم تبریک می گویند و برای هم سال خوب و
پربرکتی را آرزو می کنند.
دعای
تحویل سال نو
مجلسی در کتاب زادالمعاد در خصوص
دعای سال نو روایت می کند که در وقت تحویل سال این دعا را بسیار
بخوانید:« یا مقلب القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول
الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال.»
علامه مجلسی(ره) همچنین خواندن این
دعا را در نوروز مناسب دانسته است:
«اللهم هذه سنه جدیده و انت ملک
قدیم اسإلک خیرها و خیرمافیها و اعوذبک من شرها و شرمافیها و استلفیک
موونتها و شغلها یا ذالجلال و الاکرام. ؛ بارالها! این سال جدید است و
تو خدایی ازلی و قدیم هستی. خیر این سال و خیر آنچه را در این سال پیش
می آید، از تو خواستارم و از شر این سال و شرآنچه در این سال پیش خواهد
آمد، به تو پناه می برم...»
زیارت اهل
قبور
رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین
روزهای سال نو و نیز برگزاری مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدإ از
دیگر آداب دینی نوروز است.
تشرف و حضور در اماکن مقدسه و
مشاهد مشرفه و برگزاری مراسم تحویل سال نو در آن مکانها نیز از جمله
آداب نوروز می باشد.
رنگ کردن
تخم مرغ
یکی از کارهای خوب در ایام عید
نوروز انجام می شود، رنگ کردن تخم مرغ با رنگ های شاد است که این کار
را بچه ها خیلی دوست دارند. تخم مرغ های رنگ شده را به بچه های کوچک به
عنوان عیدی می دهند.
دید و
بازدید و دادن عیدی
ایام عید فرصت مناسبی برای صله رحم
و رسیدگی به وضع خویشان و بستگان است که این نیز یکی از نشانه های
اخلاق و سنن مرضیه اسلامی و انسانی است. از همان روز اول نوروز، دید و
بازدیدها آغاز می شود. در همه خانواده ها رسم بر آن است که افراد
خانواده ابتدا به دیدن بزرگترهای فامیل می روند و عید را به آنها تبریک
می گویند. سپس به خانه بر می گردند و منتظر می مانند تا بزرگترها به
آنها سر بزنند. در این دید و بازدیدها عیدی هم داده می شود.
علاوه بر دیدوبازدید از بستگان،
دوستان، همسایگان و بزرگان فامیل، با جمعی از مصیبت دیدگان در سال
گذشته نیز دیدار می شود. دید و بازدیدها تا روز سیزده بدر، (سیزدهمین
روز سال نو)، ادامه داد.
سیزده به
در
اجرای مراسم سیزده به در در میان
ایرانیان از دیر باز امری بسیار جدی بوده است که همواره با برپایی
مراسمی خاص همراه بوده است . از آن جمله می توان به غذاهایی که مردم به
طور سنتی در روز سیزده به در می خوردند اشاره کرد . خوردن کاهو سکنجبین
و چغاله بادام از خوردنی های مرسوم عصر سیزده به در است.
در تهران قدیم آن گونه که جعفر
شهری، نویسنده کتاب «تهران قدیم» روایت کرده در روز سیزده به در مردم
نسبت به طبخ و مصرف دمی یا دمپختک باقلا که غذای اصلی محسوب می شد و
سپس بلغور یا آش رشته اقدام می کردند. حبوبات و سبزیجات آش و بلغور در
خانه پخته می شد و تنها در دشت و باغ، آب و رشته آن افزوده می شد
کانال تلگرام آژانس هواپیمایی
ه
های زاگرس، بخش اعظم استان را در برگرفته است. بخشی از استان فارس
در زاگرس چین خورده و بخش دیگری از آن در زاگرس مرتفع قرار دارد.
بخش چین خورده رشته کوه زاگرس، به سه قسمت زاگرس شمال غرب در منطقه
کرمانشاه و ایلام، زاگرس میانی در منطقه لرستان و بختیاری و زاگرس
جنوب شرق در منطقه فارس، تقسیم می شود. امواج چین خوردگی ها در
سرزمین فارس، ملایم تر و باز تر است و بیشتر به صورت چاله های
ناودیسی و برجستگی های طاقدیسی ساده مشخص می شود. همین چاله های
ناودیسی به مرور زمان تبدیل به دشت های وسیع شده است. باید ذکر کرد
که ناهمواری ها در استان به تبعیت از روند اصلی زاگرس دارای جهت
شمال غرب–جنوب شرق بوده و در قسمت های شمالی مرتفع هستند و کوه
هایی چون دنا با ارتفاع ۴،۲۷۶ متر و کوه سفید با ارتفاع ۳،۹۴۲ متر
را در خود جای داده اند.
ز
دیگر پدیده های منحصر به فرد استان می توان به تنگه های طبیعی چون:
تنگ خاني، تنگ هرايز، تنگ بوان، تنگ الله اكبر، تنگ بستانک یا بهشت
گمشده، تنگ ايج، تنگه لاي تاريک، تنگ استهبان، تنگ پلنگان، تنگ لاي
زنگان، 
جاورت
با کویر در نواحی شمال شرق، جهت ناهمواری ها و چین خوردگی ها،
ارتفاع، عرض جغرافیایی و دیگر عوامل دارای سه ناحیه آب و هوای اصلی
به شرح زیر است: 
