درباره سیرجان

سیرجان شهری تاریخی با در جنوب غربی استان کرمان و مرکز شهرستان سیرجان است. این شهر با توجه به قرارگرفتن در تقاطع محورهای مواصلاتی یزد-بندرعباس و کرمان -شیراز از دیرباز مورد توجه بوده است. این شهر در ۹۶۰ کیلومتری تهران و ۱۷۵ کیلومتری کرمان قرار دارد. جمعیت این شهر بر پایه آمار سرشماری سال ۹۰ برابر با ۱۸۵،۶۲۳ نفر است.واز لحاظ جمعیت شهری دومین شهر استان کرمان است

پیشینه

قدیمی ترین سند تاریخی درباره سیرجان این نوشتهٔ ابن اثیر است: گشتاسب یکی از پادشاهان قدیم ایران بود و دین سلیمان را داشت، دین زرتشت را پذیرفت و در کوهستانی که تمبور نام داشت جای گرفت و در حالت تقیه به عبادت مشغول شد". به عقیده استاد باستانی پاریزی، کوه تمبور همان است که در مشرق سیرجان و حدود چهار گنبد قرار گرفته و به همین نام مشهور است.

وجه تسمیه

دربارهٔ وجه تسمیهٔ سیرجان نظرهای مختلفی اظهار شده است، ولی پژوهشگران عمدتاً بر این عقیده‌اند که در زمان ساسانیان به دلیل وجود قناتهای بسیار زیاد در این منطقه، آن را سیرگان یا سیرکان یعنی سیرآب از قنات یا پر از قنات نامیده‌اند. عده‌ای نیز کلمه گان یا کان را که به معنی معدن است به علت وجود معادن گوناگون در این منطقه دانسته‌اند. در استیلای عرب نام سیرگان معرب شده و به سیرجان تغییر یافت

آب و هوا

آب و هوای سیرجان در زمستان‌ها سرد، در تابستانهاو بهار نسبتاً معتدل است. رطوبت متوسط آن ۳۶٪ و متوسط بارندگی سالانه ۱۶۰ میلیمتر است. یکی از مرتفع ترین دشت‌های داخلی ایران به نام دشت ابراهیم‌آباد در جنوب شرقی سیرجان قرار گرفته و حداقل ۱۷۱۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کویر نمک سیرجان در فاصله ۳۰ کیلومتری غرب شهر سیرجان واقع در استان کرمان می‌باشد. طول این کویر در حدود ۵۰ کیلومتر و عرض آن در قسمت میانی برابر با ۲۰ کیلومتر می‌باشد که هر چه در جهت شمال یا جنوب آن حرکت کنید از عرض آن کاسته می‌شود.موقعیت ژئولوژیکیسم زمین‌شناسی سیرجان در کشور بی نظیر است

جاذبه های گردشگری

یخچال های بدون برق زمان ایران باستان

 یخچالهای سیرجان در غرب استان کرمان و مرکز آن شهرستان سیرجان واقع شده است. یخچالها یا همان یخدانهای طبیعی سیرجان در این استان هم جنبه گردشگری دارد و هم یک جاذبه طبیعی منحصر به فرد است.

در استانهایی مانند کرمان و یزد که در تابستان مصرف آب خنک آنها بالاست، نیاز به تولید یخ بوده به همین دلیل این یخدان ها یخ مصرفی شهر قدیم سیرجان را تامین می کردند و نام دیگر این یخچالها را یخدان گذاشتند.

پیشینیان ما حوضی مدور و بزرگ به قطر دهانه حدود 20 تا 30 متر و عمق 6 تا 7 متر حفر می کردند و بر روی آن گنبدی بسیار بزرگ و مخروطی شکل می ساختند.

این بنا دارای دیوارهای بلند و مخازن یخ بوده که از خشت خام و ملات گل ساخته شده است. اهالی سیرجان در فصل زمستان مخزن یخدان ها را از یخ پر کرده و با بستن درب ها و روزنه ها در فصل تابستان از یخ آن استفاده می کردند.

از این یخدانها دو نمونه منحصر به فرد در سیرجان مانده که قدمت آنها مربوط به دوره قاجار است و در سیرجان، قسمت غرب محله باغ بمید، خیابان شیخ فضل الله نوری واقع شده اند

یخچال محمود آباد : یخچال محمود آباد سیرجان در ابتدای روستای محمود آباد سید در20 کیلومتری سیرجان قرار دارد . قدمت آن احتمالاً به اوایل دوره قاجار می رسد و مصالح به کار رفته در آن خشت خام و اندود کاهگل می باشد . در حال حاضر گنبد بنا دچار فرسایش شدیدی شده است و کاربردی ندارد .

آرامگاه شاه فیروز : این بنا در فاصله پنج کیلومتری جنوب شرقی قلعه سیرجان در نزدیکی روستای وحدت آباد بر فراز صخره ای از سنگ سبز تیره به ارتفاع 30 متر واقع شده و در محل به نام شاه فیروز معروف است . مردم محلی بنای شاه فیروز را آرامگاه ابوکالیجار بن عضدوالدوله و یا فرزند او می دانند که بر اثر خوردن گوشت شکار در شکارگاه در گدشته و بر فراز این صخره دفن شده است . با توجه به شیوه معماری به نظر می رسد که این بنا متعلق به دوره ایلخانی- قرن هشتم و نهم هجری باشد .

آرامگاه میر زبیر : این بنا در شرق روستای شریف آباد از توابع دهستان سعادت آباد سیرجان در کنار قبرستان روستا قرار دارد .

باغ بیمند سیرجان : در باغ بیمید سیرجان امامزاده ای به نام امامزاده احمد وجود دارد و در کنار آن درخت سرو تناوری است که طول محیط تنة آن بالغ بر 5/6 متر است . تصور می رود که قریب هزار سال از عمرش می گذرد و شاید کمتر سروی در کشور ما به این عظمت وجود داشته باشد .

 باغ سنگی بلورد سیرجان : 

 این باغ از شاهکارهای تاریخ است . در نزدیکی دهستان بلورد واقع در روستای میاندوآب و در فاصلة 45 کیلومتری جنوب شرقی سیرجان و به دست فردی ناشنوا به نام "درویش خان گنگ اسفندیار پور" که به کشاورزی اشتغال داشته حدود 30 سال پیش ساخته شده است . این در حقیقت یادگار گلستانی است که وی روزگاری از دست داده و به خیال خودش بوستانی از سنگ و چوب را به این منظور ساخته است . با این اندیشه که دیگر ظالم، باغ سنگی او را نمی گیرد و با چنین امیدی عمر خود را گذرانده است . زندگی او عجیب و کارهایش حیرت آور است و چه زیبا با زبان بی زبانی شکایت درون خود را متجلی ساخته است . به نشانه تاثرات روحی در بلندترین نقطه چنار باغش ، فانوس دستی می آویخته و مردمی را که به دیدارش می آمدند به دور درخت طواف می داده و با اشاره تقدس درخت را می نمایانده و همزمان درخت خشک شده را با آویختن هر چه در دسترس داشته ، می آراسته است . البته با چوب و سنگ و فلز و پارچه کهنه و قندیل و شاخ و سیم و پوست گوسفندان . درویش خان هنوز زنده است و روزگار پیری را سپری می کند .

کوه بید شیرین : این کوه با ارتفاع 2973 متر در 58 کیلومتری شرق سیرجان واقع شده است و سرچشمه رودخانه حسین آباد سوج می باشد

دشت های بلورد سیرجان : زیستگاه تابستانی پرنده ای به نام هوبره است که تعداد آن در دنیا کاهش یافته اما خوشبختانه در استان کرمان به تعداد زیاد دیده می شود.

دیدنی‌های تاریخی-فرهنگی

امام زاده احمد ع

امامزاده علی ع

موزه سیرجان

آرامگاه میر زبیر

قلعه سنگ

بازارسیرجان

کاروانسراهای سیرجان

یخدان‌های دوقلوی سیرجان

خانه حاج رشید

عمارت صدر زاده

عمارت سعید نیا

بادگیر چپقی

یخدان حاج رشید

بنای شاه فیروز

روستای تاریخی کران

باغ سنگی

عمارت شوکت

کوه‌های سیرجان

کوه لاشکار یا دکل، کوه سیاهکوه، کوه خواجویی، کوه چشمه قافل، کوه مغولی، کوه سیاهکوه خیرآباد، کوه باغچوبی، کوه منسار، کوه کلاهی، کوه زرد، کوه خاکی، کوه خاکستری، کوه دره گرا، کوه مگسی، کوه ریزآب، کوه یال خری، کوه کمربست، کوه پوته‌ای، کوه شاه خیرالله، کوه امیرالمؤمنین، کوه قله ماری، کوه تنبور، کوه یال سبز، کوه خدانزدیک، کوه لانه زنبوری، کوه کویز، کوه چاه پت، کوه چک آب، کوه باغ حسن، کوه تونل

بازارها

بازارهای سیرجان شامل یک بازار تاریخی وبزرگ و تعدادی بازار جدید ساز است. مجتمع تجاری بزرگ و مدرن مهر نیز از بازارهای مهم شهرسیرجان محسوب می‌شود. سیرجان شهری است که بیشتر ماهیت تجاری و صنعتی و اقتصادی دارد.

سوغات

مسقطی، لواشک، پسته، قوتو(قاووت)، نان کلیسیرو و آش اماچ

شیرینی‌های خانگی از جمله باقلوا، کماج سهن و دیگر شیرینی‌های سنتی

اقتصاد

منطقه ویژه اقتصادی سیرجان به عنوان اولین منطقه ویژه اقتصادی کشور نقش موثری در توسعه این مناطق در کشور داشته‌است. عده‌ای از مردم سیرجان مهاجرانی هستند که در سالهای پیش از سیوند در فارس به سیرجان مهاجرت نموده‌اند. این طایفه (سیوندی) از بزرگترین طوایف سیرجان به شمار می‌رود

منطقه ویژه اقتصادی سیرجان

منطقه ویژه اقتصادی سیرجان، که الگوی توسعه مناطق ویژه اقتصادی درسراسر ایران محسوب می‌شود، نخستین منطقه ویژه چند منظوره(Multipurpose) در ایران است که با مجوز فعالیتهای همه‌جانبه اقتصادی در بخشهای صنعت، تجارت و خدمات به سرمایه گذاران فعال خدمات ارائه می‌دهد. منطقه ویژه اقتصادی سیرجان، در بهمن ماه سال ۱۳۷۰ بر مبنای تبصره ۲۰ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تأسیس و از شهریور ماه سال ۱۳۷۲ تأسیسات گمرکی، انبارهای نگهداری کالا و فاز اول تأسیسات زیر بنائی به بهره‌برداری رسیده است. منطقه ویژه اقتصادی سیرجان، تمامی امکانات و تسهیلات لازم برای تولید و تجارت بین‌المللی را یکجا و بصورت قابل دسترسی فراهم آورده و شرایط و موقعیت آن برای سرمایه گذاریهای صنعتی، تولیدی، تجاری و خدمات پشتیبانی منحصربه‌فرد است. تاکنون بالغ بر ۴۰ واحد تولیدی با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲۰۰۰ میلیارد ریال در منطقه ویژه اقتصادی سیرجان به بهره‌برداری رسیده و فضای انباری سرپوشیده بالغ بر ۲۰۰۰۰۰ مترمربع برای نگهداشت کالا در اختیارتجار و بازرگانان محترم داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.

گالری تصاویر