درباره سنندج

شهرستان سنندج؛ مهمترين منطقهي كردنشين ايران؛ وهمچنينمهمترين شهرستان استان
كردستان به شمار ميآيد. كشاورزي ودامداري اصلي ترين شغل مردمان اين ناحيه را
تشكيل ميدهد. در اين منطقه از كردستان به دليل گسترش روابط با ديگر شهرهاي هم جوار
امروزه كمتر از لباس هاي محلي استفاده مي شود. در سنندج مردها از نيم تنه به نام
«چوخه» و شلواري گشاد با دمپاي تنگ به نام «رانك» استفاده مي کنند ولي لباس زنان
سنندجي بر خلاف لباس زنان در ساير مناطق كردستان فاقد شال است و شامل پيراهني بلند
بدون پولك يا با پولك و قباي بلند و روسري است.
صنايع دستي شهرستان سنندج يكيازمهمترينجاذبههاي اين شهرستان را تشكيل ميدهد.
فرشهاي سنندج داراي زيبايي و استحكام خاصي هستند. فرشهاي عشاير كرد كه بيشتر به
وسيله پشمهاي قهوه اي و بلوطي رنگ و گاهي با پشم شتر بافته ميشوند؛ نيز داراي
اهميت زيادي هستند. سنندج مركز قاليبافي استان كردستان به شمار ميآيد و از
قاليهاي قديمي اين شهرستان انواع بته جقه ها را مي توان نام برد مانند بته جقه
چاركي، جقه دو گره اي، جقه توپي و نقشهاي ديگري بنام گل ميرزا علي، گل و بلبل و
غيره. امروزه به علت نبودن رنگهاي طبيعي بافت ان ها مشكل است نقشه هاي فعلي قالي
بافي در سنندج سه ترنج، كلاه فرنگي و ماهي در هم را شامل مي شود. مسجد دار الاحسان
( مسجد جامع سنندج)،خانه سالار سن ندجي(
موزه سنندج)، عمارت خسروآباد،خانهآصف وزيري، پل قشلاق (سنندج)، عمارت مشير، ديوان،
عمارت امجدالاشراف، بازار سنندج، آصف ،عمارت وكيل الملك، امام زاده پيرعمر، امام
زاده عبدالله (طاق گوره)، امام زاده عبدالله (طاق گوره)، مسجد هاجره خاتون، امام
زاده پيرمحمد، قلعه حسن آباد، قلعه پلنگان، پل شيخ (سنندج)، روستاي صلوات آباد،
قران نگل، حمام خان ( پير ظهيري)، خانه پير مرادي و خانه معمار باشي جاذبه هاي
تاريخي شهرستان سنندج را تشيل مي دهند
صنايع و معادن
صنايع كارخانهاي نساجي، كفاشي، چرم سازي، توليد شير پاستوريزه، كاغذ سازي، توليدات
شيميايي، توليدات برق و الكترونيك و فلزي، توليدات كاني غير فلزي، فرآورده هاي
غذايي و داروسازي از جمله صنايع شهرستان سنندج هستند.در اين شهرستان معادن زيادي
نيز وجود دارد كه به علت مرغوبيت جنبه صادرات دارند. معدن مرمريت، معدن آهك كوه
روشه، معدن سنگ لاشه آجگره و معدن تراورتن كوييك مهم ترين اين معادن است. هم چنين
گليم و گليمچه، نازك كاري چوبي، عسل، محصولات دامي، گردو، بادام، زرد آلو، سيب، تره
بار، كتيرا، گياهان دارويي، قند و كان هاي معدني صادرات اين منطقه را تشکيل مي دهند
کشاورزي و دامداري
اساس اقتصاد شهرستان سنندج بر كشاورزي و باغداري، دام داري و دامپروري و
صنايع استوار شده است. کشاورزي و باغداري به دليل وجود رودخانه هاي متعدد و باران
كافي از رونق خاصي برخوردار بوده و محصولات عمده آن انواع تره بار، گندم، جو، ذرت،
تخم آفتابگردان، سويا، توتون و تنباكو، چغندر قند، بنشن، نباتات علوفه اي، توت
فرنگي، زردآلو، گردو، سيب، هلو، بادام، گيلاس، آلبالو، گلابي، آلو، به، هلو، شفتالو
و انار مي باشند. كشاورزان علاوه بر كشاورزي به زنبورداري نيز اشتغال دارند.
دامداري و دام پروري از فعاليت هاي اقتصادي اوليه و اصيل اين منطقه به شمار مي رود
و بيش تر شامل پرورش گوسفند بوده و در ارتفاعات بالا بز نيز نگهداري مي شود

مشخصات جغرافيايي
شهرستان سنندج يكي از شهرستان هاي استان كردستان و مركز اين استان است كه از نظر
جغرافيايي در 47 درجه ي درازاي خاوري و 35 درجه و 19 دقيقه ي پهناي شمالي و ارتفاع
1500 متر از سطح دريا قرار دارد. شهرستان سنندج از شمال به شهرستان تكاب، از خاور
به شهرستان هاي بيجار و قروه، از جنوب به شهرستان كامياران و از باختر به مريوان و
سقز محدود مي باشد. شهر سنندج مركز شهرستان در فاصله 657 كيلومتري جنوب باختري
تهران و در مسير راه هاي اصلي مياندوآب ـ كرمانشاه و زنجان ـ كرمانشاه قرار گرفته
است. آب و هواي اين شهرستان نسبتا سرد و نيمه خشك است. بر اساس سرشماري سال 1375
جمعيت شهرستان سنندج 359990 نفر و جمعيت شهر سنندج 277808 نفر شامل 59357 خانوار
بوده است. مردم اين شهرستان مسلمان سني و آريايي نژادند و به زبان فارسي با گويش
كردي (اورامي و سوراني) صحبت مي كنند. مسيرهاي ارتباطي اين شهرستان به مناطق اطراف
عبارتند از:
- راه اصلي به سوي شمال باختري تا شهر سقز به درازاي 193 كيلومتر، از 87 كيلومتري
اين راه راهي اصلي به درازاي 44 كيلومتر به سوي شمال خاوري تا شهر بيجار و از آن جا
تا شهر زنجان ادامه دارد.
- راه اصلي به سوي خاور تا شهر قروه به درازاي 87 كيلومتر، از همين راه، راهي به
درازاي 165 كيلومتر سنندج را به مركز استان همدان متصل مي کند.
- راه اصلي به سوي جنوب تا شهر كرمانشاه به درازاي 130 كيلومتر
تمامي اين مسيرها از مقصد مركز استان مي باشند

وجه تسميه و پيشينه تاريخي
در گذشته به جاي شهر سنندج فعلي شهري به نام ‹‹سير›› وجود داشت كه اين كلمه در
فارسي به معناي ‹‹سي سر›› است. مجاور«سي سر»، محلي به نام «صد خانيه» (صد خانه)
بوده كه احتمالا به مرور زمان به ‹‹سنه›› تغيير يافته است. سنندج مدت چهار قرن تحت
حكومت حكام موروثي خاندان اردلان بود كه نسبت خود را به ساسانيان مي رسانيدند. كريم
خان زند در سال 1146 هـ . ق سنندج را ويران كرد و پس از يك دوره هرج و مرج، خسرو
خان اردلان در سنندج مستقر شد. آقا محمد خان قاجار به پاس خدمات وي سنقر را نيز
ضميمه قلمرو حكومتي او كرد. از سال 1214 تا 1240 هـ . ق امان الله خان پسر خسرو خان
در سنندج حكومت مي كرد كه در اين مدت اصلاحات زيادي براي آباداني و عمران شهر سنندج
به عمل آمد. در حكومت رضا قلي خان اردلان بين اعضاي اين خاندان اختلافاتي به وجود
آمد و پس از يك سلسله كشمكش ها، سرانجام امان الله خان برادر رضا قلي خان به حكومت
رسيد و در حقيقت اين شخص آخرين والي موروثي سنندج بود كه از سال 1265 تا 1284 هـ .
ق حكومت كرد. در سال 1284 هـ . ق دولت مركزي، حاج ميرزا معتمدالدوله عموي
ناصرالدين شاه را به حكومت كردستان منصوب كرد و حکومت وي تا سال 1291 هـ . ق ادامه
داشت. در حال حاضر سنندج مركز استان است و يكي از شهرهاي زيباي استان كردستان و
باختر كشور محسوب مي شود.
جاذبه های گردشگری
جاذبههای تاریخی
دولت صفوی توجه خاصی به شهر سنندج به عنوان مرکز
ایالت کردستان اردلان داشت همین مسئله موجب شد که زمینه حضور هنرمندان
و معمارانی برجسته از اصفهان به این شهر فراهم گردد و در نتیجه معماری
سبک اصفهانی که با اقلیم سنندج هم همخوانی و انطباق داشت به طور
چشمگیری در این شهر گسترش یافت و عمارات با شکوهی از جمله کهن دژ و
ساختمانهای داخل آن و بازار سنندج با پلانی مستطیل شکل که کاملاً تحت
تأثیر معماری بازار پیرامون میدان نقش جهان اصفهان بود ساخته شد، یکی
از زیباترین چهار باغهایی که در ایران پس از چهار باغ اصفهان ساخته
شد، چهار باغ سنندج در شمال بازار بود، این چهار باغ در دوره قاجار به
محله مسکونی چهار باغ تبدیل شد البته تأثیر سبک معماری اصفهان در دوره
زندیه و قاجاریه هم تداوم یافت و چهار باغ و عمارت خسرو اباد که یکی از
چهار باغهای زیبای ایران است در جنوب غرب سنندج ساخته شد که اکنون
عمارت خسرو اباد و بخشی از چهار باغ آن باقیماندهاست.

عمارت و خانههای تاریخی
از عمارت و خانههای تاریخی شهر سنندج میتوان به
عمارت خسروآباد، عمارت مشیر دیوان، عمارت امجدالاشراف، عمارت وکیل
الملک، عمارت احمدزاده، عمارت سرهنگ آزموده اردلان، عمارت ملأ لطفالله
شیخ الاسلام، عمارت ملک التجار، مجموعه عمارت شیخ محمد باقر غیاثی،
عمارت سالار سعید (موزه سنندج)، عمارت آصف وزیری (خانه کرد)، خانه پیر
مرادی، خانه معمار باشی، خانه آیتالله شیخ محمد مردوخ کردستانی، خانه
گله داری و خانه مجتهدی اشاره کرد .
حمامها
از حمامهای تاریخی سنندج میتوان به حمام شیشه، حمام
خان، حمام صلاحی، حمام عبدالخالق، حمام عمارت آصف، حمام عمارت ملالطف
الله شیخ الاسلام، حمام وکیل الملک، اشاره کرد.
جاذبههای مذهبی
از مکانهای مذهبی سنندج میتوان به مسجد و زیارتگاه
هاجره خاتون، مسجد خورشید لقا خانم، مسجد دارالاحسان، مسجد دارالامان،
مسجد رشید قلعه بیگی، مسجد وکیل، مسجد وزیر، امامزاده پیرعمر سنندج،
امامزاده پیرمحمد، مقبره شرف الملک اردلان، مقبره شیخ محمد باقر غیاثی
و کلیسای سنندج اشاره کرد.
جاذبههای طبیعی
استان کردستان از طبیعتی زیبا برخوردار است و جنگل
بخشی از زیباییهای استان را شکل بخشیدهاست. جنگلهای استان دراطراف
شهرهای بانه و مریوان واقع شده و بعد از جنگلهای شمال کشور در درجهٔ
دوم اهمیت قرار دارد. معروفترین درختان جنگلی این جنگلها بلوط،
گلابی، زبان گنجشک (ون)، گردو، سیب وحشی، پسته وحشی، زالزالک، آلبالو
جنگلی، بادام تلخ، افرا و درختهایی مانند گز و بید وحشی در کنار
رودخانهاست. از جاذبههای طبیعی میتوان جنگلهای اطراف سنندج که
مساحت آن حدود ۷۸۰۰۰ هکتاراست و در جنوب سنندج واقع شدهاند، پارک
جنگلی آبیدر، پارک ملت نام برد. باغ سازی نزد ایرانیان سابقه دیرینهای
دارد. در این میان چهار باغ به خاطر چهار عنصر مقدس و گردونه زندگی، از
اهمیت خاصی برخوردار بود.
باغ سازی در کردستان به دلیل علاقهمندی والیان
کردستان به سبک معماری ایرانی و باغ سازی ایرانی، رونق و گسترش یافت.
از چندین چهار باغ، اکنون فقط نام برخی از آنها در کردستان
باقیماندهاست برخی از ..باغهای این شهر.. عبارت است از
باغ امیریه، باغ امانیه و چهارباغ خسروآباد که یکی از
زیباترین چهار باغهایی که در ایران پس از چهار باغ اصفهان ساخته شد
بود. این باغ که دقیقاً به وسیلهٔ چهار خیابان به چهار قسمت تقسیم شده
بود، تا حدود سال ۱۳۴۵ نیز موجود بود، اما شهر سازی جدید موجب شد تا به
جای آن خانههایی که اکنون پیرامون این عمارت وجود دارند، احداث شوند.
جز درختان پیرامون عمارت و جوی آب مرکزی، دیگر عناصر چهار باغ از بین
رفته و بسیاری از درختان و حوضچهها نابود شدهاند
.
پارك جنگلي آبيدر
اين پارك در ضلع غربي شهر سنندج در دامنه كوه آبيدر قرار دارد. آبيدر در
فرهنگ منطقه جايگاه خاصي دارد و به دليل پرآب بودن چشمهسارها، قناتها و
وجود باغهاي متعدد مانند امانيه، اميريه و... چنين ناميده ميشود. از زماني
كه شهر سنندج بنيان نهاده شد، آب چشمههاي آبيدر به وسيله تنبوشههاي
سفالي به شهر منتقل شد. هنوز هم قنات عمارت خسروآباد، آصف، وكيل، مشير و
تعدادي از بناها، به نوعي از اين كوه سرچشمه ميگيرند. در سالهاي اخير در
اين كوه پاركي احداث و سكوبندي و جادهسازي در آن انجام شده است. نقش
برجستهاي هم در آن ساخته شده كه بسيار قابل درنگ است. اين منطقه از
مكانهاي زيباي شهر سنندج است
گالری تصاویر



 |