درباره ماهشهر
بندرماهشَهر یا معشور شهری است در استان خوزستان کشور ایران طول
جغرافیایی ۴۹ درجه و ۱۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۳۳ دقیقه. شهر
ماهشهر مرکز شهرستان بندرماهشهر است. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۳ متر
میباشد. ماهشهر کنونی شامل دو بخش میباشد، بندرماهشهر قدیم و دیگری
موسوم به ناحیهٔ صنعتی. بندرماهشهر دارای مساحت ۲۷۱۳ هکتارمیباشد که
بعد از اهواز وسیع ترین شهر خوزستان است. بندرماهشهر دارای ۳۷۲هکتار
بافت فرسوده است که مساحت زیادی میباشد و حدود ۱۵٪ کل مساحت شهر است.
شهرهای اطراف آن شامل:از شمال به اهواز. از غرب به
آبادان و خرمشهر. از شرق به هندیجان و بهبهان و از جنوب به خلیج فارس
ختم میشود.ماهشهر تنها شهر ایران است که دارای خور(شاخههایی از دریا
که به خشکی منشعب میشود) می باشد که به آن خور موسی گفته میشود و از
نظر استراتژیک و اقتصادی بسیار مهم است. خور موسی در جنوب ماهشهر قرار
دارد و دارای انشعابات زیادی است و یکی از این انشعابات از وسط شهر
ماهشهر میگذرد. البته در گذشته شاخههای دیگری هم در شهر داشته ولی از
بین رفتهاند. یکی از شاخههایی که از بین رفته شاخهای بوده که از خور
اصلی شهر (که هنوز موجود است) شروع و به تقاطع خیابانهای باهنر و
چمران کنونی ختم میشد.مردم بومی به آن سده میگفتند
این شهر در ۱۸ کیلومتری بندر امام خمینی و ۹۵
کیلومتری آبادان و ۱۱۰ کیلومتری اهواز قرار دارد.
از نقاط نزدیک به شهر میتوان به بندرگاه، خور غزاله،
خور سمایلی، کشتارگاه، چهلمیلی ٫ کمپ پاپلین ٫ شهرک صنعتی ماهشهر ٫
شهرک مدنی ٫ شهرک بعثت ٫ جراحی ٫ منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر و اسکله
بندر امام ٫سه تلون٫تل کافرون٫تل شکار اشاره کرد. که این منطقهٔ ویژهٔ
اقتصادی شامل چندین پتروشیمی میباشد و ماهشهر را به مهم ترین پایگاه
پتروشیمی در ایران تبدیل کردهاست.
مردم
مردم ماهشهر به علت موقعیت شهر دارای قومیتهای
مختلفی هستند که در کنار بومیهای خود ماهشهر، زندگی میکنند. مانند
لر، بختیاری وعرب وحتی کرد و ترک و اتباع خارجی. بومیهای ماهشهر به
چند دسته عمده تقسیم میشوند که عبارت اند از:
بندریان که شامل تیرهای از کعبیان قبان عراق بودند
که به خاطر طاعون ۱۱۰۶ از عثمانی به ماهشهر آمدند و پس از مدتی پارسی
زبان شدند و همچنین بومیهای قدیی تر ماهشهر که به دلیل تلفیق فرهنگی و
اداب و رسوم به صورت کلی یک طایفه (بندری) به حساب میایند و بیشتر به
ماهیگیری مشغول بودند.
خانوادههایی که در کنار شاخههای خور که از دریا به
خشکی منشعب شده بود ساکن بودند و به علت موقعیت استثنایی خور که لنج
میتوانست در ان رفت و امد کند به کار تجارت مشغول بودند که در واقع
علت سکونت انها در این مکانها میتوان گفت که همین بودهاست.(البته
گروهی از از انان به کشاورزی و دامپروری و ماهی گیری نیز مشغول بودند).
البته این شاخهها به جز شاخهٔ اصلی همه به علت عوامل طبیعی و انسانی
از بین رفتهاند
قنواتیها که به علت مشکلات از بهبهان به ماهشهر
مهاجرت کرده و بیشتر به کار کشاورزی مشغول شدند چون نسبت به تجارت
دریایی و ماهیگیری بی تجربه بودند. در حال حاضر طایفه قنوات شامل
خانوادههای قنواتی، قنواتیان، رئیس قنواتی و... میباشد.
لرهاوبختیاریها و سایر اقوام که از حدود دههٔ ۲۰ و ۳۰
قرن معاصر و حتی قبل از ان برای کار در بندرصادراتی، گمرک و بعدها برای
کار در شیمیایی رازی به ماهشهر مهاجرت کردند و بیشتر در ناحیه صنعتی
ساکن شدند.
همچنین در هنگام حمله عراق به ایران وتصرف و محاصره
ابادان و خرمشهر سیل عظیم جمعیت جنگ زدگان به سوی ماهشهر جمعیت این شهر
را ناگهان زیاد کرد که خیلی از این جنگ زدهها بعد از اتمام جنگ نیز در
ماهشهر ماندگار شدند. اکثر فارسیزبانان مهاجر بعدی از شهرستان هندیجان
و اطراف آن (گویش به زبان محلی) یا کارکنان شرکت نفت از آبادان و
آغاجاری و مسجدسلیمان و دیگر مناطق ایران میباشند که به ماهشهر
آمدهاند و بیشتر در مناطق سازمانی ماهشهر ساکن شدند و فارسی را
بالهجهای متفاوت از ماهشهریها و با لهجه آبادانی تکلم میکنند
ساکنان مهاجر جدید در سالهای اخیر از شهرهای اطراف
استان مانند کهگیلویه وبویر احمد و لرستان و شهرهای شمال استان خوزستان
و نیز سایر استانها و مناطق کشور برای استغال در صنایع پتروشیمی به
اینشهر آمده و ساکن شدهاند. افزون بر اینها، به علت مجاورت این شهر
با شهر هندیجان که اساسا بخشی از این شهر به شمار میرود، گویش
هندیجانی مشابه با گویش بوشهری نیز در این شهر رواج دارد که بیشتر
ساکنان مناطق قدیمی شهر موسوم به ماهشهر کهنه را شامل میشوند. این شهر
به دلیل وضع طبیعی مناسب بندرگاهی و اجرای طرحهای صدور فراوردههای
نفتی پالایشگاه آبادان و همچنین نزدیکی به بندرامام خمینی و مجتمعهای
پتروشیمی مجاور آن، شهری مهاجرپذیر بودهاست، به طوری که در ۱۳۶۵ شمسی
از ۷۱۸۰۸تن جمعیت آن، ر۳۱٪ متولد شهرهای دیگر، ۱۲٪ متولد نقاط روستایی،
و ۳٪ نیز اتباع غیرایرانی بودند و بقیه(حدود ۵۵٪ از مردم ماهشهر)
بومیهای قدیمی و اصلی ماهشهر بوده اند چهار گروه ذکر شده در بالا
گویش ماهشهری
گویش ماهشهری گویشی است که مردم بومی و قدیمی
بندرماهشهر به آن تکلم میکنند واز جمله زبان های(گویش) فارس باستانی
است. در این گویش که در لفظ محلی معشوری نامیده میشود با گویش
بوشهری، لهجه آبادانی و گویش لری جنوبی همسانیهای واژگانی و آوایی
زیادی دیده میشود واژگان کهنه و قدیمی زیادی وجود دارد. از نظر
آواشناسی آواهای مورد استفاده در این لفظ با آواهای لهجه آبادانی و
بوشهری مطابقت دارد. از نظر دستوری تقریبا همسان گویشهای بوشهری و لری
جنوبی بوده و شیوهای منحصر بفرد در نواحی جنوب خوزستان گرفتهاست. این
گویش با اندکی تفاوت در هندیجان و بنادر دیلم و گناوه نیز صحبت میشود
. این گویش دارای ادبیات شفاهی ویژه خود میباشد.
آب
و هوا و جغرافیا
ماهشهر دارای آب و هوای گرم و مرطوب میباشد. دمای آن
بین ۵۰ درجه در تابستان تا صفر درجه در زمستان تغییر میکند. ماهشهر
دارای شرجیهای شدید و ازاردهنده در تابستان یعنی ماههای تیر، مرداد و
شهریور میباشد به شکلی که رطوبت نسبی تا۱۰۰٪ میرسد. میانگین باران
سالیانه ان حدود ۲۳۳ میلیمتر است. ماهشهر به سبب واقع شدن در جلگه
خوزستان دارای خاک آبروفتی و نسبتا مناسب برای رشد گیاهان گرمسیری است
بطوری که در فصول بارندگی در صورت نزول مناسب رحمت الهی دارای طبیعتی
سرسبز میباشد.در منطقه ماهشهر به طور پراکنده درختان کُنار و گز وبرهان
ومورد (یا کانیکارپوس) ونخل وکُر (یا بی عار) دیده میشود
جاذبه های گردشگری
جراحی - مارون
رودخانه زهره
شهر باستانی آسک - کلات
قلعه باسیف
روستای باستانی صالحک
صنايع و معادن
بندر ماهشهر يكی از بنادر مهم استان خوزستان بوده و
از لحاظ صدور نفت اهميت خاصی دارد. با احداث واحد بزرگ مجتمع شيميايی
در بندر امام خمينی بيشازپيش بر اهميت و اعتبار شهرستان بندر ماهشهر
افزوده شده است. صنايع سبك مانند صنايع غذايی چوب و وسائط حمل و نقل از
ديگر صنايع شهرستان هستند. عمدهترين معدن اين شهرستان نفت و گاز بوده
كه نفت عمده ترين صادرات منطقه را تشكيل می دهد.
گالری تصاویر
|