استان اصفهان با مساحتی حدود ۱۰۶ هزار و ۱۷۹ کیلومتر مربع یعنی حدود ۲۵/۶ درصد از مساحت کل کشور را در مرکز ایران به خود اختصاص داده است. این استان، از شمال به استان‌های مرکزی، قم و سمنان، ازجنوب به استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد؛ از غرب به استان‌های لرستان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری و از شرق به استان یزد و خراسان محدود می شود.
شهر تاریخی اصفهان، مرکز استان اصفهان است که اکنون از نظر جمعیت در سطح کشور، مقام سوم را دارد. از شهرهای مهم آن می توان،اردستان، تیران و کرون، دهاقان، خمینی شهر، خوانسار، خور و بیابانک، چادگان، سمیرم، شاهین شهر و میمه، شهرضا، فریدن، فریدون شهر، فلاورجان، کاشان، گلپایگان، لنجان، مبارکه، نایین، نجف آباد، نطنز را می توان نام برد .

موقعیت جغرافیایی

استان اصفهان به دلیل قرار گرفتن در میان کوه های مرکزی ایران و دامنه های شرق زاگرس دارای نواحی مختلف «کوهستانی و جلگه ای» است. نواحی کوهستانی آن مشتمل بر: نواحی کوهستانی غرب، نواحی کوهستانی شمال شرق و شرق و نواحی کوهستانی اردستان است.
شهرستان های فریدن و فریدونشهر در ناحیه «کوهستانی غرب»، شهرستان های نطنز، کاشان و گلپایگان در ناحیه «کوهستانی شمال و شمال شرق» و در آخر شهرستان اردستان در ناحیه «کوهستانی اردستان» قرار دارد. شهرستان اردستان به وسیله دو رشته کوه در غرب از حوزه زاینده رود و در شرق از کویر لوت جدا می شود. ناحیه کوهستانی اردستان همچنین به وسیله یک رشته از کوه های کم ارتفاع به دو قسمت «شمالی» و «جنوبی» تقسیم می شود. قسمت شمالی شامل شهرستان های نایین، اردستان، کاشان است و قسمت جنوبی شهرستان یزد را در دامنه شیرکوه دربر می گیرد .
و اما بخش جلگه ای این استان از «آبرفت های زاینده رود» به وجود آمده و با شیب ملایمی به «باتلاق گاو خونی» در جنوب شرقی اصفهان منتهی می گردد .
استان اصفهان با توجه به تفاوت ارتفاعات در مناطق مختلف، دارای سه نوع آب و هوا است. «آب و هوای بسیار خشک تا خشک گرم»، «آب و هوای نیمه مرطوب تا مرطوب سرد» و «آب و هوای نیمه خشک» . به همین دلیل جزو «مناطق خشک و نیمه خشک» کشور محسوب می شود. قسمت های شمال و شمال شرقی استان که شامل شهرهای کاشان، آران و بیدگل، نطنز، اردستان، نایین و اصفهان است، دارای اراضی غیرقابل کشت، کویری ، شن زار و بیابان است .

پیشینه تاریخی

گروهی معتقدند پیش از اسلام، به ویژه در دوران ساسانیان، این منطقه مرکز گردآمدن سپاهیانی از مناطق جنوبی ایران یعنی، خوزستان، کرمان، فارس، سیستان و غیره به منظور حرکت به سمت محل نبرد بود و به همین دلیل آنجا را «اسپهان» می نامیدند، ولی بعدها با ورود اعراب به ایران ، نام این منطقه از « اسپهان » به «اصفهان» تغییر یافت.
به گفته «هرودوت»، مادها قبل از آن که به قدرت برسند اتحادیه ای از شش طایفه به نام های «‌پارتاکنیان»، «بوسیان»، «استرو خانیان»، «اریزانتیان»، «بودیان» را تشکیل داده بودند که این خود سبب قدرت و نیرومندی آنان شده بود. ایران در این دوران دارای استان های وسیعی تحت حکومت «مادها»، «پارت ها» و «پارس ها» بود .
در خصوص محل استقرار این اقوام باید گفت: «پارس ها» در قسمت جنوب و جنوب غربی ایران ساکن بودند. «پارت ها» سرزمین های خراسان، سیستان و بلوچستان را تا شمال شرقی دریای خزر برای سکونت انتخاب کردند و «مادها» که خود به دو قسمت «ماد کوچک» و «ماد بزرگ» تقسیم می شدند به ترتیب در آذربایجان و قسمتی از کردستان و همچنین در تمام نواحی مرکزی و غرب ایران از جمله کرمانشاه، همدان، ری، اصفهان و سواحل دریای خزر ساکن شدند.
در دوران ایلامی ها استان کنونی اصفهان به عنوان یکی از ایالات های کشور محسوب می شد و « انزان یا انشان» نامیده می شد. نام این ایالت و مرکز آن در زمان هخامنشیان، از «انزان» به «گابیان»، «گابا» و «گادوگای» تغییر کرد و به سبب آبادانی، نه تنها محل سکونت پادشاهان هخامنشی گردید، بلکه به یکی از ساتراپ های حکومتی نیز تبدیل شد. در اواخر این دوره «گابیان» رفته رفته به «گی» تغییر یافت. «هرتسفلد» می نویسد : «اصفهان نام بلوکی از «ولایت پریتکان» و نام «شهر گبی» بوده است . «گبی» بعدها «گی» و سپس عربی شد و به «جی» تبدیل شد.
اسکندر مقدونی هنگام دنبال کردن داریوش هخامنشی به «ایالت پرتیکان» آمد و آن جا را گشود و «اکسازر» را که والی شوش بود به حکومت «پرتیکان» گمارد. با سقوط حکومت هخامنشیان اسکندر اقدام به بنای دوازده شهر به نام «اسکندریه» نمود که از جمله «ایالت پرتیکان» نیز جزو یکی از این شهرهای جدید محسوب می شد. بسیاری از بازرگانان، صنعت گران و پیشه وران به منظور انجام معاملات سودمند در ممالک شرقی همراه با اسکندر مقدونی حرکت می کردند و در این شهرهای جدید ساکن می شدند. در آن زمان ، « پرتیکان » به تمامی ناحیه اصفهان اطلاق می‌شد.

اقوام و زبان

مردم استان اصفهان ترکیبی از اقوام مختلفی است که در طول تاریخ و با روی کار آمدن حکومت های مختلف، به منظور انجام فعالیت های مختلف اقتصادی، بازرگانی و صنعتی وارد این سرزمین شده و در آن ساکن شد ه اند. البته اقوام دیگری نیز در این استان ساکن هستند که به ترتیب جمعیت، عبارتند از: پارس های بختیاری، لرها ، ترک ها، ارمنی‌ها، گرجی‌ها، یهودی ها، کولی‌هاوعرب‌ها. همچنین مسیحیان، کلیمیان و زرتشتیان نیز اقلیتهای غالب توده مردمی استان اصفهان را تشکیل می دهند.
باتوجه به ترکیب اقوام ساکن در استان اصفهان، مردم استان به زبان فارسی با لهجه های اصفهانی، نایینی، نطنزی، خوانساری، خوری، کاشانی، اردستانی، جندقی، گزی، فریدنی، لری سخن می گویند.

موقعیت اجتماعی و اقتصادی

استان اصفهان یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید انواع مختلف صنایع دستی ایران به شمار می‌رود. تزیینات آجری، کاشی کاری، گچ بری، انواع خط در آثار تاریخی موجود بر اطراف و کناره های مناره‌ها، مساجد، قصرها، رونویسی انواع کتاب ها و قرآن، قطعات نگارگری و نقاشی، همچنین هنرهای زری دوزی و قلم کاری، ترمه، نقره کاری و زرنگاری از قرن ها پیش تا دوره معاصر گویای فرهنگ و هنر غنی این استان است .
صنایع دستی چون؛ سیم کشی، زرکشی، زربافی، گلابتون دوزی، منبت گلپایگان، پولک دوزی، زنجیره بافی، قالی بافی و نساجی از جمله صنایع دستی رایج در این استان است که در عهد شاهان صفوی رونق فراوانی داشت. به طوری که هنوز هم طرح و نقش عموم دست ساخته‌های اصفهان اعم از فرش و قلمکار و ظروف قلم زنی و کاشی، دوختنی‌های روی پارچه تحت تأثیر طرحهای تزیینی دوران صفویه قراردارد و طراحان اصفهان، طرح ها را به نسبت قدرت درک و مهارت خود از آثار قدیمی برمی‌گیرند و با خلاقیت خود، آنها را زیباتر می‌سازند.
مردم استان اصفهان علاوه بر فعالیت در بخش صنایع دستی، به فعالیت در بخش کشاورزی و دامپروری نیز می پردازند. پوشش گیاهی متوسط، وجود آب‌های سطحی و زمین‌های مساعد برای كشت گندم آبی و دیم، علوفه و سیب‌زمینی و كاشت درختان میوه از خصوصیات مهم جغرافیایی منطقه است. به غیر از گندم كه در همه شهرستان‌های استان كشت می‌شود، می توان به کشت سیب زمینی در فریدن و سیب در منطقه سیمرم را نام برد. همچنین تنوع آب‌ و هوا ، میزان آب‌های سطحی و زیرزمینی، بازار مصرف و دانش و تكنولوژی كشاورزی سبب شده است، این استان از تنوع كشت برخوردار باشد . در این استان فقط گندم به صورت دیم كاشته می‌شود .مناطق دیم‌كاری نیز محدود به قسمتی از جنوب و شمال غربی استان است. میزان محصول دیم استان در مناطق مختلف و در هر سال به علت تغییر میزان بارندگی متفاوت است؛ به طوری كه در بعضی از سال‌ها میزان محصول حتی كم‌تر از بذر كاشته شده، می‌شود.
علاوه بر موارد ذکر شده، وجود معادنی چون معادن سرب و روی ایران کوه واقع در غرب شهرستان اصفهان، معادن طلای موته در حوالی میمه، معدن سنگ چینی و ساختمانی در گدار سرخ گلپایگان نشان از فعال بودن بخش معاون این منطقه است.
در بخش صنعت از مهمترین صنایع استان اصفهان می توان: وجود كارخانه ذوب‌آهن، صنایع فولاد مباركه اصفهان،‌ كارخانه پلی‌اكریل اصفهان، صنایع نظامی، صنایع مواد غذایی و فرآورده‌های پلاستیكی و كارخانه‌های بافندگی و ریسندگی را بر شمرد.

سوغات

 

بخش شیرینی : گز ، پولکی اصفهان، گلاب قمصر کاشان

 

 

 

 

 

بخش صنایع دستی : خاتم کاری، مینا کاری، مینیاتور، قلم زنی، پارچه های قلم کار، پارچه های زرباف و آثار خوشنویسی، منبت کاری، کاشی سازی، گچبری، گره چینی و مشبک

 

 

 

جاذبه های طبیعی - گردشگری
 

 

اصفهان : آبشار شالورا، آبشار کرد علیاچ، آبشار سمیرم، آبشار تخت سلیمان، آبشار خضر، زاینده رود، چشمه آب معدنی و آب گرم ورتون، چشمه آب سرخ فریزهند، غار فریدون، غار یخ، غار شاه قنداب، غار چاه وزمه یا کلهورود، غار پلنگ، غار افغان

 

 

 آبشار تخت سلیمان :

 

تیران و کرون : آبشار دالانکوه، چشمه مرغاب، چشمه احمدرضا، طبیعت دامنه رشته کوه دالانکوه

 

 

 

 

خمینی شهر : چشمه لار ، قنات ديمتريان

 

 

سمیرم : آبشار سمیرم، آبشار خفر، آبشار و دره بی بی سیدان، پارک جنگلی آب ملخ، تفرجگاه های حاشیه رودخانه لای سرخ و چشمه نول، حاشیه رودخانه ماربر، چشمه تخت سلیمان،  چشمه شیربرنجی، چشمه بابا زرنگو، چشمه ناز ونک، کوه منطقه تنگ خشک، طبیعت تنگ سیرو، غار چال قفا، غار دنگزلو،  یخچال طبیعی کمانه، اسپراین

 

 

 

شهرضا : بیشه های روستای اسفرجان، زرچشمه روستای هونجان، غار شاه قنداب، غار شاه آباد، غار شاه عبداله

 

فریدن :  آبشار سیاه دره، چشمه آب الکن، چشمه آب بلادگان، چشمه آب ترز، چشمه آب چران، چشمه آب چم در، چشمه آب دره غاز، چشمه آب زرک، طبیعت روستاهای قراقوش، کرم گوگان، مارکده، قوچان، صادق آباد، قار تطوع، چم کاکا

 

 

کاشان :  حاشیه رودخانه دهنار، حاشیه رودخانه سار، حاشیه رودخانه نابر، حاشیه رودخانه قمصر، حاشیه رودخانه قهرود، حاشیه رودخانه هنجن، حاشیه رودخانه گپرکن، چشمه نیاسر، چشمه نابر، چشمه سلیمانیه، چشمه آب گریپ، چشمه آب اسبی، چشمه سر قنات خمب، چشمه سورجه، چشمه آستانه

 

 

 

نایین : غار کاموی چوپانان، غار سوقه، کویر سیاه کوه، منطقه شکار ممنوع عباس آباد

 

 

نجف آباد : قسمتی از پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو

 

 

 

 

 

 

 

نطنز :  آبشار آب دره، آبشار پاک ریز دامنه کوه های کرس، چشمه دو آبی، حاشیه رودخانه کلهرود، حاشیه رودخانه هینی، حاشیه رودخانه های فصلی طرق، حاشیه رودخانه برز رود، غار کلهرود، غار وزمه، درروزه و چک چک، طبیعت کوه کمر سیاه، طبیعت کوه پنجه  

 

 

 

جاذبه های تاریخی

 

اردستان : آب انبار خسرو، آب انبار باغ بازان زواره، آب انبار مون اردستان، آتشکده مهر اردشیر، قنات دوطبقه مون، کاروانسرای بغم، کاروانسرای ظفرقند، مسجد جامع اردستان، مسجد جامع زواره، مسجد ملا یعقوب محله کبودان، مقبره سلطان بیگ اردستان، مقبره امیر اویس اردستان

 

 

 

 

 

اصفهان : آتشگاه، بازار قیصریه، پل خواجو، سی و سه پل، عمارت عالی قاپو، کاخ چهل ستون، کاخ هشت بهشت، کاروان سرای عباسی، کلیسا و موزه وانک، مسجد امام، مسجد شیخ لطف اله، مسجد جامع اصفهان، منار جنبان، مسجد سید، مهمان سرای عباسی، میدان نقش جهان، موزه گنجینه ارامنه، موزه گنجینه تاریخ طبیعی، موزه گنجینه چهلستون.

 

 

تیران و کرون : امام زاده تیران، برج کبوتر، قلعه تاریخی جاجا، قلعه تاریخی قمیشلو، مسجد خان یا مسجد امام حسن مجتبی (ع)

 

 

 

سمیرم : امام زاده سلطان ابراهیم، امام زاده پنج تن، امام زاده زید ابن علی، باغ دریاچه، تختگاه و قدمگاه سلیمان نبی، قدمگاه شاه چراغی، قدمگاه شاه جعفر، قلعه مختار، مسجد جامع سمیرم، مسجد و حمام خان علی

 

 

 

 

شهرضا : امام زاده شاه رضا، امام زاده شاه زید، امام زاده شاه مراد قهه، امام زاده سید، ایوان حسینیه سادات، بقعه سید خاتون کاروانسرای مهیار، مقبره بابا شیخ حسین، منبر سنگ سماق

 

 

 

 

خمینی شهر : آرامگاه ابن مردویه، امام زاده سید محمد نجم الدین، امام زاده ابراهیم درب سید، امام زاده ابراهیم ورنوسفادران، امام زاده سید محمد، ایوان گزی ها، برج کهن دژ، تالار و دیوان خانه سرتیپ امینی سدهی، تالار علی اکبر، تالار دایی رحیم، تونل کهن دژ، گورستان ورنو سفاداران هفت رنگ، خانه محمدعلی خان، خانه نصرت اله خان

 

فریدن : امام زاده عبداله و ابراهیم (ع)، اردوگاه ارامنه واقع در روستای نماگرد، پل تاریخی نوغان، خانه تاریخی آقا رییسی، روستای غرغن، کلیسای های ارمنه واقع در روستاهای هزارجریب، کلیسای غوکاس، نماگرد

 

 

کاشان : بازار تاریخی، باغ فین، تپه سیلک، حمام سلطان امیر احمد، خانه بروجردی، خانه طباطبایی، خانه عباسیان، خانه عامری ها، غار نیاسر، مسجد جامع ، مدرسه آقا بزرگ، موزه گنجینه ملی کاشان.

 

 

 

 

 

نایین : آب انبار معصوم خانی، آتشکده سپرو، امام زاده سید علی (ع)، امام زاده موصله، بازار نایین، باغ مصلای نایین، حمام قدیمی نوآباد، حمام پنجاهه، حمام کلوان، حمام امام رضا (ع)، خانه پیرنیا، خانه تاریخی فاطمی، قلعه برزو – نیستانک، قلعه نارین، قلعه عاشوراگاه یا آشورگاه، کاروانسرای بلاباد، کاروانسرای نیستانک، مسجد جامع، موزه گنجینه کویر.

 

 

 

نطنز : باغ تاج آباد، باغ عباس آباد، بقعه شیخ عبدالصمد، خانقاه و مسجد جامع، کاروانسرای علی اکبر، کاروانسرای هل وین یا هلال بین، کاروانسرای ملا عباس، قلعه روستای صالح آباد، قلعه وشاق، گنبد باز

نایین، مسجد بابا عبداله، مسجد جامع قدیمان، مسجد خواجه خضر، مسجد شیخ مغربی، مسجد سر کوچه محمدیه، مسجد جامع محمدیه، مسجد جامع روستای بافران

جاذبه های توریستی اصفهان

ارگ تاریخی گوگد اصفهان

ارگ تاریخی گوگد ، یکی از بنا های قدیمی و دیدنی شهرستان گلپایگان در استان اصفهان می باشد و در مسیر جاده اصلی تجاری دوران قدیم قرار گرفته است . این ارگ در پنج کیلومتری جاده گلپایگان به تهران و در شهری به نام گوگد ( از شهر های حومه گلپایگان ) واقع شده است .

ارگ تاریخی گوگد دومین بنای بزرگ خشت و گلی ایران می باشد که به شماره ۲۵۷۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است . تاریخ ساخت آن به حدود چهارصد سال پیش باز می گردد و تنها سند مکتوبی که از این بنا موجود است متعلق به حدود یکصد و چهل سال پیش می باشد که نشان می دهد نصف بنای ارگ توسط شخصی به نام علیخان به عنوان مهریه به همسرش واگذار شده است و از آن پس به عنوان ارگ علیخانی نامیده شده است .

ارگ گوگد و شهر گلپایگان در مسیر جاده اصلی تجاری دوران قدیم قرار داشتند . در شهر گلپایگان مناری به ارتفاع ۱۸ متر وجود دارد که در دوران گذشته شعله های فروزان آن در شب ها راهنمای کاروانیان بوده که به همین مناسبت به فانوس صحرا شهرت دارد . ارگ گوگد در زمان صلح به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار می گرفته و با توجه به وضعیت و موقعیت خاص خود نسبت به کاروانسرا های مجاور محل استراحت کاروان تجار سرشناس و یا حاکمان و والی های سایر ایالات ایران بوده است . به گفته افراد مسن شهر گوگد ، آقا محمد خان قاجار نیز در لشکر کشی های خود چند روزی را در این محل استراحت نموده است .

ارگ تاریخی گوگد در زمان جنگ و یا حمله اشرار به عنوان دژ نظامی مورداستفاده قرار می گرفته و در روی درب ورودی شمالی قسمتی به عنوان شاه نشین وجود داشته است که هم اکنون به عنوان سوئیت ویژه مورد استفاده قرار می گیرد و حوض آبی در این شاه نشین وجود دارد که هر زمان درب توسط مهاجمین آتش زده می شد ، محافظین با تخلیه آب حوض ، آتش را خاموش می کرده اند . همچنین سوراخ هایی روی دیوار های مرتفع وجود دارد که از آن به عنوان سیستم ایمنی هشدار دهنده استفاده می شد به این صورت که کبوتر هایی را در این سوراخ ها اسکان می دادند که شب ها با بی قراری و سر و صدای این کبوتران متوجه ورود مهاجمین توسط قلاب و یا نردبان می شدند . از طرفی چاهی در قسمت جنوب شرقی ارگ وجود دارد که نشان می دهد برای روز های مقاومت فکر آب آشامیدنی نیز بوده اند . در روی درب ورودی دو درکوب وجود دارد که بزرگ تر را مرد کوب و کوچک تر را زن کوب می نامیده اند ، که بر عکس بقیه مناطق ایران زن کوب در سمت راست قرار می گرفته است .

در ساختمان ارگ وجود زیر بنا در اطراف و فضای باز در وسط ، همچنین وجود طبقات پایین و بالا نشان از معماری و کاروانسرایی دارد که بیانگر رعایت نظام طبقاتی در اجتماع آن روز می باشد . به این صورت که استر و استربانان در طبقه پایین و در مجاورت هم ، بازرگانان و افراد شاخص در طبقات بالا مسکن می گزیده اند . این فضا ها پس از بازسازی هم اینک به عنوان مهمانسرا با امکانات مدرن شامل سوئیت های زیبا با سرویس های بهداشتی ، رستوران ، چایخانه سنتی ، فروشگاه و نمایشگاه صنایع دستی ، سالن های مختلف و مجموعه ای از مکان های تاریخی و تفریحی مورد استفاده قرار گرفته و همه روزه پذیرای سیل گردشگران ایرانی و خارجی می باشد .
 

   

         

        

ارگ شیخ بهایی اصفهان

ارگ شیخ بهایی در شهرستان نجف آباد واقع است . این ارگ از ۶ برج کبوتر خانه تشکیل شده است .

این برج ها جز آثار نادر کشور می باشد و همانند این برج ها را تنها در شهر تبریز می توان دید و این به علت تعداد برج های آن می باشد ، خوشبختانه این اثر با همت شهرداری و تنی چند از میراث دوستان شهرمان مورد عنایت قرار گرفته است و طرح های جالبی برای احیاء این برج ها در دست اجرا می باشد . اولین طرح گردشگری نجف آباد معروف به هفت برج و به نام طرح گردشگری ارگ شیخ بهایی به همت شهرداری نجف آباد باز سازی شده است .

ارگ شیخ بهایی در حصار باغی به مساحت 3000 مترمربع با اعتبار اولیه هفتاد میلیون تومان و با هزینه ای بالغ بر 300میلیون تومان پس از دو سال تلاش شهرداری جهت ثبت آن در آثار ملی كشور ، تكمیل و مورد بهره برداری قرار گرفت . مجموعه ارگ شیخ بهایی كه در ضلع جنوب شرقی نجف آباد در محله جوی خارون و در شهر بهارستان واقع شده ، از جمله آثار تاریخی شهر است كه مرمت ، بازسازی و افتتاح آن به همت مسئولان شهر صورت گرفت . مجموعه فرهنگی تفریحی ارگ شیخ بهایی به عنوان مجموعه ای بی نظیر از برج و بارو با هفت برج منفرد از هم ، با ارتفاع حدود 14متر است كه با دیواری كاهگلی با ارتفاع 4 متر بهم وصل شده اند . تقسیم بندی برج ها در زوایا و اضلاع دیوار ها و نیز سر در ورودی این مجموعه منظره زیبایی را بوجود آورده كه بوسیله هشتی و اتاق هایی در بالا ، پایین و زیرزمین ، ورودی به ارگ را ممكن می سازد . ارگ شیخ بهایی یا همان «هفت برج خارون» در گذشته به منظور فراهم كردن كودهای حیوانی (پرندگان) احداث شده و به جهت مصارف كشاورزی مورد استفاده قرار می گرفت كه در سال های اخیر رو به نابودی و تخریب بود . خوشبختانه شهرداری نجف آباد در اقدامی فرهنگ دوستانه كه نشان از علاقه به حفظ آثار و ابنیه باستانی و نیز ثبت و ضبط میراث فرهنگی شهرستان دارد ، طی دو سال اخیر و به رغم مشكلات فراوان مالی اقدام به بازسازی ، تعمیر ، مرمت ، ثبت ملی این اثر و نهایت هم بهره برداری از این مجموعه تاریخی كرد . مجموعه فرهنگی و تاریخی ارگ شیخ بهایی شامل فضای سبز ، آبنما ، چایخانه سنتی و محوطه ای چشمگیر با كاربری فرهنگی تفریحی است .

این ارگ در سال 1382 به همت شورای اسلامی شهر و شهرداری نجف آباد بازسازی و مرمت شد و به عنوان نخستین مجموعه ی گردشگری غرب استان اصفهان در سال 1384 به بهره برداری رسید .

پل خواجو اصفهان

پل خواجو ، در شهر اصفهان و بر روی رودخانه زایندهرود در شرق پل الله وردی خان قرار دارد .

این پل را پل شاهی و بابا رکن الدین و شیراز و حسن آباد هم نامیده اند و از بناهای شاه عباس دوم صفوی است که در سال ۱۰۶۰ هجری بنا شده است . درازای پل ۱۳۳ متر و پهنای آن ۱۲ متر است . این پل را به نام های دیگری نیز خوانده اند . از همین رو به سبب قرار گرفتن در محله خواجو به پل خواجو شهرت یافته است .

پل خواجو به خاطر معماری و تزئینات کاشیکاری آن از دیگر پل های زاینده رود مشهور تر است . این پل که در دوران صفوی یکی از زیبا ترین پل های جهان به شمار می رفت ، بیشتر به منزله سد و بند بوده است . در میان هر یک از دو ضلع شرقی و غربی پل ساختمانی بنا شده که شامل چند اتاق مزین به نقاشی است . این ساختمان که ( بیگلربیگی ) نامیده می شود در آن دوره جایگاه بزرگان و امیرانی بوده که برای تماشای مسابقات شنا و قایقرانی بر روی دریاچه مصنوعی به این مکان فراخوانده می شدند .

این پل دارای ۲۴ دهانه است که از مکعب های به دقت تراشخورده ساخته شده و در بخش میانی ، با سد های چوبی برای گرفتن جلو رودخانه مسدود گردیده است .

با اینکه در حفاظت و مرمت آثار تاریخی ، اصلی به نام حفظ اصالت و سندیت طرح و ماده تشکیل دهنده اثر وجود دارد ولی دستاندرکاران جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۸ با تعویض سنگ های قدیمی پله ها با سنگ های جدید به اصلیت این بنای اصیل ایرانی آسیب زدند .

شعرای اصفهان درباره پل خواجو اشعار زیبایی سروده و در این سرودهها زیبایی های آن را ستوده اند . از جمله این سروده ها قصیده بلند صائب تبریزی در وصف یکی از روز های جشن و چراغانی در کنار این پل است . به نوشته تاریخ نگاران و پژوهشگرانی که درباره سلسله صفوی بررسی کرده اند ، هدف شاه عباس دوم از ساختن پل خواجو پیوند دادن دو محله خواجو و دروازه حسن آباد با تخت فولاد و راه شیراز بوده است . گردشگران و جهانگردانی که در دوره های گوناگون به اصفهان آمدهاند ، زیبایی های پل خواجو را ستوده ، آن را در زمره شاهکار های جاودانه معماری ایرانی و اسلامی به شمار آورده اند .

پل خواجو به امر شاه عباس دوم در سال 1060 به صورت امروزى آن ساخته شده است . در وسط این پل براى اقامت موقتى شاه صفوى و خانواده او ساختمان مخصوصى که به نام بیگربیکى شهرت دارد بنا شده ، و طاق هاى آن داراى تزیینات نقاشى است . نام پلخواجو ، تحریف کلمه « خواجه » است که به مناسبت لقب بزرگان و خواجههای عصر صفوی نام گذاری شده است .

این که مؤلف تاریخ اصفهان ورى گفته اساسش قبل از عجم بوده معلوم نشد چه زمانى را در نظر داشته است ، ولى آن چه مسلم مى نماید این است که پیش از دولت اسلام اساس آن پل وجود داشته ، و در زمان ترکمان ها تعمیرى از آن شده ، و در دوران صفویه طبقه بالاى آن ساخته شده ، و در زمان بیگلربیگى صدر اصفهانى روى مرتبه فوقانى بالاخانه اى به نام خود ساخته که در سال 1310ق از طرف ظل السلطان خراب گردیده است .

این پل را به اسامى : بابا رکن الدین - خواجو  گبر ها - شیراز - حسن آباد - پل شاهى تیمورى خواندهاند اما این که آن را پل بابا رکن الدین گفته اند از این جهت است که در تخت فولاد که نزدیکى جاده قدیم شیراز واقع شده ، قبر و بقعه بابا رکن الدین که از عرفاى معروف زمان خود در 26 ربیع الاول سال 769ق وفات کرده در آنجا واقع و مورد توجه و مزار عمومى است از این رو پل به نام او معروف گردیده است .

اما نامیدن آن به پل خواجو به مناسبت این است که در مجاورت محله خواجو ساخته شده ، و پل شیراز از این نظر که نزدیک جاده اصفهان به شیراز واقع گردیده ، و پل گبرها از نظر این که گبرها از این پل به محله خود مى رفته اند ، و پل حسن آباد از جهت این که محل خواجو را در قدیم حسن آباد می نامیده اند ، و اما پل شاهى از این جهت بود که چون شاه عباس دوم در سال یک هزار و شصت پل را کامل کرد ، و از هر جهت آراسته گردید به پل شاهى معروف شد ، و تیمورى از آن نظر گفته اند که تیمور به داماد خود حسن پاشا دستور داده بود که آن پل را بنا کند و بنا کرد .

این پل که طولش 150 متر و عرضش 14 و معبر آن 7/5 متر است از سنگ و آجر ساخته شده ، در طول این پل اختلاف است ، چنان چه در گفته هاى پیش نوشته شد طول را 150 و عرض را 14 متر نوشته اند ولى در گنجینه آثار تاریخى اصفهان طول 132/5 متر و عرض 12 متر نوشته شده است .

عدد چشمه هاى این پل را بعضى 26 و برخى 24 و کسانى 21 و دیگران 28 نوشته اند و گمان مى رود بعضى از چشمه هاى آن در زین شن و خاک مسطور شده باشد .

این پل به منزله سد و از حیث معمارى و استحکام بى اندازه زیبا و بى نظیر آن ، شامل چهار طبقه و در دو طرف داخلى معبر فوقانى هر طرف 51 غرفه بزرگ و کوچک دارد .

طول سنگ هاى این پل متجاوز از دو متر و امتداد ستون هاى فاصله هر چشمه به سقف 20 متر است ، جلو هر سقف و دیوار پیش آمدگى و فرو رفتگى وجود دارد ، اگر تخته اى با اندازه دهانه پل ها بگذارند ، آب رودخانه بالا آمده و مدتى ذخیره مى شود ، و در قدیم مواقع جشن و غیره نیز قایقرانى مى نمودهاند . در قسمت شرقى پل طرفین دو صفه مسطح سنگى وجود دارد ، و در وسط آن دو تقریباً در کف رودخانه سنگرس مفصلى دیده مى شود ، و چنان چه نوشته اند دریاچه اى وجود داشته که از فواره هاى آن جستن مى نموده است ، تا کف رودخانه یازده پله سنگى مىخورد ، دو طرف شرقى قسمت پایین پل دو شیر سنگى بزرگ از قدیم موجود است که در بى مبالاتى و جهالت افراد خرابی هایى بدان وارد شده . غرفه ها و اتاق هاى وسط پل به همان طرز نقاشى و طلا کارى دوره صفویه باقى است ، پشت بغل هاى این پل از کاشی هاى خشت هفت رنگ تزیین شده که متأسفانه در اثر لاقیدى بى مواظبتى مسؤولین امر همه ساله تعداد زیادى از آن ها خراب و از بین رفته بود . از وسط پل در طرفین تالار دو راه پله موجود است که به وسیله آن دو طبقه زیرین مى توان رفت و آمد کرد . تاریخ تعمیر این پل مطابق کتیبه کوفى که در طرف راست جنوبى پل رو بکار خانه نور است در سال 1290 هجرى به سعى نصر الله خان در زمان ناصر الدین شاه قاجار است .

اطراف پل مانند قدم در ایام بهار و تابستان و روزهاى تعطیل محل گردشگاه عموم اهالى است ، و بعضى روزها به حدى جمعیت زیاد است که راه عبور و مرور در طبقه دوم تقریباً مشکل مى شود .

از گفتار مورخان معلوم گردید که در جاى کنونى پل هاى خواجو پل دیگرى بوده که به وضع آندراس در آمده بوده ، و قابل استفاده نبوده است ، و از این رو شاه عباس دوم دستور داده بر طبق نقشه پلى بر روى زاینده رود که در نزدیکى باغ سعادت آباد و عمارت آینه خانه بوده ساخته شود ، و کارکنان بر طبق دستور ساعى بوده اند که این پل از پل الله وردیخان و سایر پل ها زیباتر و بهتر ساخته شود ، و مسلم پل با وضع کنونى بعد از شاه عباس دوم ایجاد شده ، و پلى که پیش بوده ، اهمیتى از نظر ساختمان نداشته است ، و مسلم سطح معمارى آن پل در هنگام احداث پل الله وردیخان پائین تر بوده است .

این پل زیر شماره 111 به ثبت تاریخى رسیده است .

در وسط پل ، ساختمانی شامل چند اتاق مزین به نقاشی دارد . و این اتاق ها اختصاص به بزرگان و امرائی داشت که به هنگام ایجاد دریاچه مصنوعی مسابقات شنا و قایقرانی را تماشا می کرده اند .

  

کلیساهای اصفهان

کلیسا و موزه وانک

   

دین و فرهنگ

ايران برخاستگاه آيين زرتشت، يكي از دين هاي بزرگ جهان است. هم اكنون دين رسمي ايران بر اساس اصل 12 قانون اساسي، اسلام و مذهب شيعه اثني عشري است. حدود 99/56 درصد مردم مسلمان هستند. در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، دين هاي زرتشتي، مسيحي و كليمي به رسميت شناخته شده اند و پيروان آنها مي توانند مانند مسلمانان با حقوق يكسان در زندگي سياسي، اجتماعي و اقتصادي كشور شركت كنند.

تقویم ایرانی

تقويم رسمي ايراني بر اساس سال شمسي و ماههاي ايراني تنظيم مي شود. 21 مارس مصادف با اول فروردين ماه، آغاز سال نو ايراني است. تقويم قمري نيز بطور رسمي در ايران اعلام مي شود. سال قمري 10 روز كمتر از سال شمسي است و لذا روزهاي انجام مراسم مذهبي، كه بر اساس تقويم قمري تنظيم مي شود، هر سال با سال قبل و بعد متفاوت مي شود. بنابراين براي آگاهي جهانگردان توصيه مي شود زمان مناسب سفر خود را با آژانس مربوطه تنظيم كنند. به ويژه آنكه ايرانيان مسلمان در ماه رمضان روزه دارند و در ماه محرم عزادار، لذا فعاليتهاي روزمره و جاري را تحت تاثير قرار مي دهند و برخي از روزهاي اين دو ماه نيز تعطيل عمومي است.
جمعه روز تعطيل رسمي ميباشد

.

شب یلدا

آداب و رسوم نــوروز در ایران زمین

عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود.

عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود، در ادامه به برخی از این آداب و رسوم اشاره می کنیم:

 نماز عید

شیخ طوسی(ره) فرموده است: نماز ظهر و عصر روز نوروز را که خواندی چهار رکعت نماز با دو سلام (دو رکعت دو رکعت) می خوانی رکعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» رکعت دوم پس از حمد ده بار سوره «کافرون» رکعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحید» رکعت چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتین). و در پایان نماز سجده شکر بجاآور و در آن دعاکن تا خداوند گناهان ۵۰ ساله ات را ببخشد.

نظافت و لباس تمیز

نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن لباس تمیز و استفاده از عطر و بوی خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقی و اجتماعی نوروز است. از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: «و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک» ؛ «تمیزترین لباست را بپوش و با بهترین عطرت خود را خوشبوی ساز»

 خرید لباس نو و سبز کردن گندم

یکی دو روز مانده به آغاز سال جدید (نوروز)، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه ها می روند و لباس های نو و پارچه های رنگین، خریداری می کنند. در واقع افراد خانواده با خرید لباس نو و تغییر ظواهر زندگی نشاط خاصی ا به زندگی خود می بخشند.

در برخی از مناطق ایران، به رعایت این آداب و رسوم، بسیار تاکید شده است به عنوان مثال در شیراز، از یکی دو ماه به نوروز مانده شیرازی ها به بازار می روند و لباس عیدشان را می خرند پارچه هایی معمولاً خریداری می شود که دارای رنگ روشن و سرخ یا زرد باشد. آنها معتقدند که لباس را خودشان بدوزند، پارچه آن را روزهای دوشنبه یا جمعه قیچی کنند و نیز روز پنج شنبه ساعت سنگین است و لباس مدتی روی دست می ماند تا دوخته شود، روز سه شنبه اگر بریده شود نصیب دزد یا مرده شور خواهد شد و روز چهار شنبه می سوزد وسایل خانه نیز باید عوض شود و یا تمیز گردد. پختن نان شیرین از جمله کارهایی است که حتماً باید قبل از عید و برای عید انجام بگیرد .

سبز کردن گندم، عدس، تره تیزک، ده پانزده روز به عید مانده در خانه های شیراز صورت می گیرد. برای این کار از ظرفی استفاده می کنند که از جنس مس یا روی باشد و بعد مقداری دانه ابتدا به سلامتی آقا امام زمان (عج) می ریزند و به ترتیب بعد از آن نام اعضای خانواده را می آورند.

 خانه تکانی

یکی از رسوم پسنده و ارزشهای نیک عید، نظافت و خانه تکانی است که یکی دو هفته پیش از عید خانه تکاتی یا رفت و روب انجام می گیرد و مجدداً اثاثیه را جابه جا می کنند و گردگیری می کنند و دوباره آنها را می چینند در واقع مردم قبل از رسیدن سال نو تحولی در زندگی خود می کنند و خانه را برای پذیرانی از میهمانان عید آماده می سازند.

 تهیه سفره هفت سین

بزرگترین نماد آیین نوروز "هفت سین" ، است. "محمد علی دادخواه" که اخیراً پژوهشی با عنوان "نوروز و فلسفه هفت سین" را به نگارش در آورده، در این باره می نویسد: "عدد هفت برگزیده و مقدس است. در سفره نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه است. ایرانیان باستان این عدد را با هفت امشاسپند یا هفت جاودانه مقدس ارتباط می دادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسیدن به امیدها را در خانه هفتم نوید می دهند. علامه مجلسی می فرماید: آسمان هفت طبقه و زمین هفت طبقه است و هفت ملک یا فرشته موکل برآنند و اگر موقع تحویل سال، هفت آیه از قرآن مجید را که باحرف سین شروع می شودبخوانند آنان را از آفات زمینی و آسمانی محفوظ می دارند."

هفت سین عبارت است از سماق، سیر، سنجد، سمنو، سکه، سرکه، سبزی .

 جمع شدن تمام افراد خانواده بر سر سفره عید در لحظه تحویل سال نو

موقع تحویل سال نو همه اهل خانه با لباس نو بر سر سفره می نشینند، مادر اسپند دود می کنند، یکی از بچه ها شمع روشن می کند، پدر قرآن می خواند و …

هر کدام از این آداب و رسوم، فلسفه خاص خود را دارد؛ مادر اسپند دود می کند برای دوری از چشم زخم حسود، با روشن کردن شمع، بر روشنایی خانه و زندگی تاکید می شود و از خانواده بزرگ افراد خانواده می خواهند تا در سال نو، خانه آنها را با شمع وجود پدر و مادر نورانی کند؛ قرآن خوانده می شود تا در آغاز سال نو دل ها به سوی خداوند بزرگ سوق داده شود و از صاحب قرآن خواسته شود که در این سال جدید نیز یار و مددکار اهل خانه باشد، حضور ثابت و گسترده قرآن نه تنها در سفر عید بلکه در تمام آداب اجتماعی نوروز نشان از مردم ایران زمین توجه به قرآن دارد و قرائت قرآن و بوسیدن آن در ساعات تحویل سال از جمله آداب سال تحویل است.

بر سر سفره عید، سکه، برنج، آب، ماهی قرمز، آیینه و … نیز دیده می شود که سکه نشان از خیر و برکت و رفاه؛ برنج، نشانی از خیر و برکت و فراوانی؛ آب، نشان صافی و پاکی و روشنایی و گشایش کار؛ ماهی قرمز، شگون دارد؛ آیینه، برای رفع کدورت و نشانی ازصفا و پاکی و یکرنگی است.

افراد خانواده بعد از تحویل سال نو با هم روبوسی کرده و عید را به هم تبریک می گویند و برای هم سال خوب و پربرکتی را آرزو می کنند.

 دعای تحویل سال نو

مجلسی در کتاب زادالمعاد در خصوص دعای سال نو روایت می کند که در وقت تحویل سال این دعا را بسیار بخوانید:« یا مقلب القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال.»

علامه مجلسی(ره) همچنین خواندن این دعا را در نوروز مناسب دانسته است:

«اللهم هذه سنه جدیده و انت ملک قدیم اسإلک خیرها و خیرمافیها و اعوذبک من شرها و شرمافیها و استلفیک موونتها و شغلها یا ذالجلال و الاکرام. ؛ بارالها! این سال جدید است و تو خدایی ازلی و قدیم هستی. خیر این سال و خیر آنچه را در این سال پیش می آید، از تو خواستارم و از شر این سال و شرآنچه در این سال پیش خواهد آمد، به تو پناه می برم...»

 زیارت اهل قبور

رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین روزهای سال نو و نیز برگزاری مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدإ از دیگر آداب دینی نوروز است.

تشرف و حضور در اماکن مقدسه و مشاهد مشرفه و برگزاری مراسم تحویل سال نو در آن مکانها نیز از جمله آداب نوروز می باشد.

 رنگ کردن تخم مرغ

یکی از کارهای خوب در ایام عید نوروز انجام می شود، رنگ کردن تخم مرغ با رنگ های شاد است که این کار را بچه ها خیلی دوست دارند. تخم مرغ های رنگ شده را به بچه های کوچک به عنوان عیدی می دهند.

 دید و بازدید و دادن عیدی

ایام عید فرصت مناسبی برای صله رحم و رسیدگی به وضع خویشان و بستگان است که این نیز یکی از نشانه های اخلاق و سنن مرضیه اسلامی و انسانی است. از همان روز اول نوروز، دید و بازدیدها آغاز می شود. در همه خانواده ها رسم بر آن است که افراد خانواده ابتدا به دیدن بزرگترهای فامیل می روند و عید را به آنها تبریک می گویند. سپس به خانه بر می گردند و منتظر می مانند تا بزرگترها به آنها سر بزنند. در این دید و بازدیدها عیدی هم داده می شود.

علاوه بر دیدوبازدید از بستگان، دوستان، همسایگان و بزرگان فامیل، با جمعی از مصیبت دیدگان در سال گذشته نیز دیدار می شود. دید و بازدیدها تا روز سیزده بدر، (سیزدهمین روز سال نو)، ادامه داد.

 سیزده به در

اجرای مراسم سیزده به در در میان ایرانیان از دیر باز امری بسیار جدی بوده است که همواره با برپایی مراسمی خاص همراه بوده است . از آن جمله می توان به غذاهایی که مردم به طور سنتی در روز سیزده به در می خوردند اشاره کرد . خوردن کاهو سکنجبین و چغاله بادام از خوردنی های مرسوم عصر سیزده به در است.

در تهران قدیم آن گونه که جعفر شهری، نویسنده کتاب «تهران قدیم» روایت کرده در روز سیزده به در مردم نسبت به طبخ و مصرف دمی یا دمپختک باقلا که غذای اصلی محسوب می شد و سپس بلغور یا آش رشته اقدام می کردند. حبوبات و سبزیجات آش و بلغور در خانه پخته می شد و تنها در دشت و باغ، آب و رشته آن افزوده می شد

نمايشگاه

نمايشگاه های تخصصی و مرتبط با بخش كشاورزی

مواد اوليه ، تجهيزات و ماشين آلات صنعت نان ، شيرينی ، شكلات و نوشيدنی ها

24 تا 27 آبان

نمايشگاه دام، طيور، دامپزشكی ، آبزيان و ماهيان تزئينی

7 تا 10 آذر

نمايشگاه صنعت كشاورزی ، ماشين آلات و خدمات وابسته

4 تا 7 بهمن

دهه فجر

18 تا 20 بهمن

نمايشگاه صنايع غذايی

3 تا 7 اسفند

نمايشگاه های عمومی

نمايشگاه تخصصی روابط عمومی و فروش رايانه و تجهيزات ديجيتال

24 تا 27 ارديبهشت

نمايشگاه مخابرات ، اطلاع رسانی و صنايع وابسته

31 خرداد تا 3 تير

نمايشگاه قرآن و علوم قرآنی

10 تا 16 مرداد

نمایشگاه فروش پائیزه

21 تا 30 شهريور

تجهيزات آموزشی و آموزشگاه ‌های علمی و كاربردی و مبلمان اداری و دكوراسيون داخلی

4 تا 7 آبان

نمايشگاه فرش

14 تا 19 آبان

نمايشگاه پژوهش و نوآوری

22 تا 25 آذر

نمايشگاه صنايع مبل و دكوراسيون خانگی

16 تا 20 دی

نمايشگاه كامپيوتر و اتوماسيون اداری

7 تا 10 دی

نمايشگاه لوازم خانگی

12 تا 15 بهمن

نمايشگاه كتاب

12 تا 16 اسفند

نمايشگاه فروش بهاره

19 تا 28 اسفند

غذاهای سنتی ایرانی

سفره ايراني سفره اي رنگين است و فرهنگ غذايي اين سرزمين نیز فرهنگي بسيار غني. اين غنا برآمده از تنوع محيط طبيعي اين كشور مي باشد. در ناحيه هاي مختلف ايران، به تناسب امكانات موجود، غذاهاي محلي گوناگوني تهيه مي شود.
اما در اين كشور غداهايي نيز پخته مي شود كه به علت عموميت يافتن در سراسر كشور، جزو غذاهاي سنتي و ملي آن به شمار مي آيند

.

معروف ترين اين غذاها عبارت اند از:
چلو كباب (برنج دم كرده با كباب)، آبگوشت (مخلوط گوشت گوسفند با حبوبات و ادويه و سيب زميني)، فسنجان (غذايي از گوشت پرنده و به ويژه اردك و غاز با مغز گردو و رب انار)، دلمه (غذاهاي گوشتي پيچيده در برگ مو تازه)، و انواع خورش هاي سبزي و قيمه كه با برنج صرف مي شوند.
در ناحيه هاي شمال و غرب ايران نيز علاوه بر چلوكباب و كوفته مشهور تبريزي با برخي سبزيها و گياهان خود رو و حبوبات، انواع غذاهاي محلي(آش و شوربا) با گوشت يا بي گوشت پخته مي شوند، كه طرفداران بسياري دارند. خاويار كه از ماهيان درياي خزر به دست مي آيد، شهرتي جهاني دارد و غذايي بسيار مقوي است.
با گوشت ماهي نيز در شمال و جنوب ايران غذاهاي گوناگوني پخته مي شود. ميگوي ايران از بهترين محصولات غذايي دريايي است و با توجه به مرغوبيت و درشتي ميگوي خليج فارس، غذاي لذيذي از آن تهيه و عرضه مي شود. شاه ميگوي(لابستر) ايران اشتهار جهاني دارد.
پخت نان در ايران به روش هاي گوناگون انجام مي شود. نان هاي ايران نازك اند و پخت و پز سطحي دارند و در انواع گوناگونی پخت می شوند. نان در ايران غالباً به صورت تازه مصرف مي شود.

انواع نان هاي ايراني عبارتند از :
لواش، تافتون، سنگك و بربري.

دوغ كه نوشيدني سرد و ستني ايران است، همراه با برخي از سبزي هاي معطر با غذا صرف مي شود

       

       

       

مساجد اصفهان

 مسجد امام، مسجد شیخ لطف اله، مسجد جامع اصفهان، مسجد سید،

      

موزه های اصفهان

موزه گنجینه ارامنه، موزه گنجینه تاریخ طبیعی،

موزه گنجینه چهلستون

رستوران های اصفهان

رستوران شهرزاد

اصفهان ، خیابان چهارباغ عباسی ، ابتدای خیابان عباس آباد     2334474-0311

رستوران نیکان

اصفهان ، خیابان میر     6613375-0311

رستوران خوان گستر

اصفهان ، خیابان نظر شرقی ، هتل جلفا     6278989-0311

رستوران تخت جمشید

اصفهان ، خیابان سعادت آباد     6612497-0311
6619787-0311

رستوران تاک

اصفهان ، خیابان احمد آباد     2251087-0311

پیتزا شب

اصفهان ، خیابان آپادانا دوم     6626000-0311
6627000-0311

پیتزا گپ

اصفهان ، خیابان میر     6625630-0311

پیتزا آرابو

اصفهان ، خیابان نظر شرقی     6276325-0311

پیتزا بیگ مگ

اصفهان ، خیابان خاقانی     6278581-0311
6254682-0311
6243412-0311

پیتزا پیتزا

اصفهان ، بوستان سعدی     6241283-0311
6276792-0311

بازار اصفهان

یکی از قدیمیترین و بزرگترین بازارهای خاورمیانه می‌باشد . ژان شاردن فرانسوی از «بازار قیصریه و بازار بزرگ اصفهان با سردر عالی و تزئینات آجرهای چینی ( کاشی‌کاری ) و سکوهای وسیع ( از ) سنگ یشم و سماق که ( بر آن‌ها ) جواهرفروشان و زرگران انواع و اقسام زیورآلات و جواهرآلات و سکه‌های کمیاب را به فروش می‌رساندند» ، یاد کرده است . امتداد بازار بزرگ اصفهان به مسجد جامع و سپس به بازار عریان منتهی می‌شود این بازار را به مناسبت مجاورت با گنبد نظام الملک و مسجد جامع ، بازار نظامیه یا نظام الملکی نیز گفته‌اند و تا نیم قرن پیش رشته‌های طولانی و متعددی این بازار را به بازارهای دروازه طوقچی و بازار غاز و میدان وصل می کرده است. از انشعابات دیگر آن ، بازار ریسمان و مدرسه کاسه گران است . مجموعه آثار تاریخی دیگری مانند مدرسه ملا عبدالله ، مسجد جارچی باشی، مدرسه صدر ، مدرسه نیماورد و کاروان سراهایی از عهد صفویه و قاجاریه مانند کاروان سرای مخلص، گلشن و تیمچه ملک و بسیاری کاروان سراها و تیمچه‌های دیگر و حمام‌هایی از عصر صفویه بر اهمیت تاریخی مجموعه معماری بازار بزرگ اصفهان که از سر در قیصریه تا سر در مسجد اصفهان امتداد دارد افزوده است .

 

بازار قیصریه

شرح این بازار و انشعابات آن در سر در قیصریه تشریح گردید.

بازار گلشن یات جارچى

این بازار از چهارسوى قلندرها تا محل دروازه اشرف امتداد دارد و از ساختمان هاى عصر صفوى است.
اماكن قدیمه‏ ایكه در این بازار واقع شده مسجد ملك على بیك جارچى باشى از عهد شاه عباس كبیر (1019 ه.ق) و مدرسه ملا عبدالله (1022 ه.ق) می باشد. سراهاى: جارچى باشى، بزرگ، گلشن، فخر، دو تیمچه كه همه تجارتى هستند در این بازار واقع شده ‏اند

.

بازار دروازه اشرف

این بازار از دروازه اشرف شروع تا چهارسو شاه و مدرسه ملا عبدالله امتداد دارد و از احداثات عصر صفویه است. مدرسه جده بزرگ( 1058ه.ق) و مدرسه ملا عبدالله از بناهاى شاه عباس كبیردراین بازار واقع است،چهارسوى شاه ازبناهاى شاه عباس است.

بازار لواف ها و آهنگران

این دو بازار در دو طرف خیابان حافظ كه از میدان شاه منشعب می شود قرار دارند. در شرق بازار آهنگرها كوچه ایست بنام بیگدلیها و سرائى بزرگ و حمامى و محل دیگرى هم به همین نام معروف است.
خاندان بیگدلیها مربوط بسلسله شاملو از طوایف قزلباش بوده ‏اند و آن بیگدلى صاحب تذكره معروف این خاندان است.
مدرسه خواجه ملك در شمال شیخ لطف الله و مشرق بازار لوافان و آهنگران واقع بوده است

.

بازار كفشدوزها

این بازار در مسجد شیخ لطف الله بدر مسجد شاه امتداد دارد از جانب جنوب و غرب میدان نقش جهان و طرفین كاخ عالى قاپو دنباله چهار بازار اطراف میدان نقش جهان پیوسته بوده و اكنون جز ادارات شهربانى و دخانیات است.

بازار رنگرزها

این بازار كه از بناهاى شاه عباس كبیر است از بازارتر كشدوزها به بازار دارالشفاء منتهى می شود و اكنون هم دائر است.

بازار چهارسو نقاشى

بازار بزرگى بوده كه قسمتى از آن باقى مانده و اكنون در جنوب خیابان شاه عباس واقع است مدرسه مریم بیگم و چهارسو نقاشى در این بازار واقع بوده ‏اند.

بازار مقصود بیك  - چهارسو مقصود

این بازار از جنوب شرقى میدان نقش جهان تا بازار حسن آباد امتداد دارد. امامزاده احمد، مسجد ساروتقى، در این بازار در نزدیكى حسن آباد واقع شده ‏اند نیز تكیه گلبنده ‏ها در نزدیك امامزاده احمد قرار دارد.

بازار غاز

این بازار از آخر گلبهار شروع و به محله جوباره اتصال داشت و از طرف دیگر بواسطه بازار خروجى بزازها بیازار بزرگ متصل می شد و كنون در بین خیابان هاى رضا پهلوى و كمال اسماعیل قرار دارد.

بازار ریسمان

این بازار از انشعابات بازار عربان و به میدان هاتف متصل و مدرسه كاسه گران در آن بازار (ریسمان) واقع است.

بازار نجف آبادی ها

این بازار از منشعبات بازار عربان قدیم بوده است و سراهائى كه در این بازار قرار دارند: خانى واردستانى می باشد. از این بازار كوچه‏ اى منشعب می شود كه به2 مناره گنبد سلطان بخت آغاملكه آل مظفر می رسددروسط راه حمام كوچكى است ازآثار شیخ بهائى.

بازار نیم آورد

از بازار تالار بازارى منشعب می شود به نام بازار نیم آورد و به خیابان جدید متصل می گردد مدرسه تاریخى نیم آورد كه از بناهاى عهد شاه سلطان صفوى است در این بازار واقع و نیز مساجد: خیاط ها، مسجد نو، مسجد ذوالفقار، مسجد شیشه واقع در جنب باغ قلندرها كه كتیبه آن به خط محمد رضا امامى و تاریخ آن (1100 ه.ق) قمرى است در این بازار قرار دارند.

بازار تفنگ سازها

این بازار از احداثات عصر شاه عباس بزرگ است كه در سراى مخلص به بازار سماور سازها مى ‏پیوندد و بازار انشعابى آن چنانكه گفته شده بازار چخماق سازها است كه هر دو بازار زمانى بنام شمشیرگرها موسوم بوده ‏اند.

بازار كلاهدوزها

این بازار به در قیصریه منتهى می شود و مقابل بازار قنادها واقع گردیده است.

بازار مقابل بازار عربان

این بازار بازارى است مقابل بازار عربان از جانب جنوب خیابان جدید محمد رضا شاه از جنب هارونیه تا محل معروف به پادرخت سوخته یا درخت سوخته، این قسمت نیز از بازارهاى قدیمى اصفهان و از منشعبات آن بازار هارونیه است. كه نامسجد على ادامه دارد و در قدیم این بازار , بازار بوریابافها می نامیدند و سرائى هم هنوز بنام سراى بوریاباف ها باقى است. انشعاب دیگر بازار عربان بازارچه آقا می باشد. سراهاى واقع در این بازار سراى آقا و سراى پادرخت سوخته است. یكى از درهاى هارونیه از بناهاى دورمیش خان شاملو(918 ه.ق( در این بازارچه می باشد قسمتى از كاشیكارى سر در آن مورد دستبرد و خرابى قرار گرفته است باغچه عباسى كه در حدود سال (1000ه.ق)محل اقامت شاه عباس كبیر بوده در جانب غرب این بازار واقع و در مقابل هارونیه می باشد.
از سراهاى معروف این بازار است: سراى سفید، میراسماعیل، مردادركشها، مروارید فروش ها میرزا كوچك، سراى تالار، سراى حاج كریم سه سراى اخیر تجارتى است سراى خوانساری ها تیمچه قزوینی ها.

بازار زرگرها

بازارى است كه از چهارسوى كرباس فروش ها ببازار قهوه كاشی ها منتهى می شود در وسط آن چهارسوئى است و بدارالشفاء منشعب می شود. چنانكه گفته شده مسجد كوچك دارالشفا در این بازار انشعابى قرار دارد.

بازار قنادها

در عهد صفویه این بازار مخصوص قلمزن ها و قندیل سازان بوده و در دوران قاجارسیه تبدیل به بازار قنادی ها شده است.

بازار شاهى - بازارچه بلند

این بازار یا بازارچه در خیابان چهارباغ و در عصر صفوى بكوى شاهزادگان متصل می شده و آن را به نام شاهزادگان می نمامیدند. باقى مانده این بازار نفیس انبار دخانیات است از مدرسه چهارباغ و سراى فتحیه مهمان سراى كنونى شاه عباس و باغ هشت بهشت درهائى به این بازار باز می شده است و این بازار در تاریخ حاضر تعمیر شده و مركز فروش كارهاى دستى اصفهان می باشد و به همت متصدى قابلى از صورت اندراس بیرون آمده است و وضع كنونى نمودار گذشته دوران زیبائى این بازار است.

بازار علیقلى آقا

این بازار در محله بید آباد واقع و داراى چهارسوئى زیبا می باشد كه در دوران شاه سلطان بوسیله علیقلى آقا درباریان احداث گردیده است و در این بازار مسجد حمامى نیز قرار دارد.

بازار مجلسى

بازارى است كه از نزدیكى مقبره مجلسى امتداد دارد و مسجد جامع و مقبره مجلسى در نزدیكى این بازار قرار گرفته است.

بازار جماله كله

این بازار از حدود نیم آورد به طرف مسجد جامع محمد جعفر آباده‏اى امتداد دارد و مسجد مزبور در این بازار است.

بازارچه در دشت

این بازارچه در محله دشت واقع گردیده و خود در حكم بازار بزرگى است.

بازارچه بید آباد

این بازارچه در حدود مسجد سید واقع و داراى طاقهاى ضربى و گنبد و چهارسو نیز می باشد و مقدارى از آن در اثر وقوع در خیابان جدید خراب شده است. در این بازارچه مسجد و مدرسه هم قرار دارد.

بازارچه حمام قاضى

این بازارچه در محله در دشت نزدیك فلكعه شهشهان قرار دارد و مسجد كوچك حاجى یونس از خواجگان شاه عباس ثانى كه در (1073ه.ق) بنا شده در این بازارچه می باشد.

بازارچه خان

این بازارچه در محله دروازه نو واقع در مسجد كوچك سلیمان بیك از كارگزاران شاه عباس ثانى كه در (1072 ه.ق) احداث گردیده در آن قرار دارد.

بازارچه آقا

همانطور كه گفته شده از انشعابات بازار عربان و یكى از درهاى هارون ولایت در این بازارچه باز می شود.

بازار هارونیه

این بازار از بازارى كه در مقابل بازار عربان از جانب جنوب خیابان جدید محمد رضا شاه از جنب هارونیه می گذرد منشعب می گردد و تا مسجد على ادامه دارد.

بازار بوریابافت ها

این بازار همان بازار هارونیه است كه به مناسبت بودن كاروانسرائى به نام بوریاباف ها در آن محل كه آنجا را بازار بوریابافها گفته‏ اند و هنوز هم آن سرا وجود دارد وجه تسمیه آن به این نام اشتغال عده ‏اى در آن كاروانسرا به بوریا باقى بوده است.

بازارچه چهارسوق شیرازیان

این بازار در محله چهارسوق شیرازیان قرار دارد و بازار بزرگى است .

بازار میدان میر

این بازار در محله میدان میر واقع و منشعب از بازار عربان است.

بازار حبیب الله خان .

بازار خیار

این بازار با بازاری كه به نام بازار ریسمان معروف است منطبق می گردد، چه سرائى كه در بازار ریسمان بنام سراى بازار خیار نامیده می شود در همان بازارى است كه ریسمان نامیده مى ‏شود و مدرسه كاسه گران در همین بازار كه نام هاى مختلفى دارد قرار گرفته است.

بازارچه حاجیه خانم

بازارچه حسن آباد

بازار سار و تقى

این بازار كه بقیه بازار ساروتقى اعتمادالدوله شاه عباس ثانى است میان بازار مقصود بیك و بازارچه حسن آباد و در نزدیكى امزاده احمد قرار داد قسمتى از طاق بازار خراب و قسمتى برفراز سر در مسجد ساروتقى و منزلش باقى مانده كه جالب است. مسجد ساروتقى و منزل او در این بازار واقع بوده است.

بازار مرغ

این بازار روبروى مسجد جامع در خیابان هاتف واقع و شاید به اعتبار اینكه در آنجا روزى مرغ میفروخته ‏اند باین نام خوانده شده است.

بازار بزرگ اصفهان

این بازار از میدان شاه شروع و به بازار طوقچى ختم می شود و در این بازار عمده سرای ها و نیمچه ها و مساجد و مدارس اصفهان واقع گردیده است.

بازارچه حاج محمد جعفرآباده‏اى

این بازارچه در دنباله بازار نیم آورد و در محله جماله كله واقع است. مسجد حاج محمد جعفرآباده یا و تیمچه حوابیگم در این بازارچه قرار گرفته است.

بازار منشى

این بازار از بناهاى میرزا رضى منشى الممالك است كه آثار زیادى چون قصر منشى و حمام منشى و مسجد منشى او بجامانده است.

بازار نجارها

این بازار ظاهراً جزء بازارها متصل ببازار قیصریه است.

بازار گندم فروشان

این بازار از انشعابات میدان كهنه اصفهان است.

بازارچه اسماعیل كوسه

این بازارچه در محله باغات واقع و مناره كله كه در زمان امیرتیمور از كله مردم اصفهان ساخته شده بود در این بازارچه قرار داشته است