درباره قشم

استان هرمزگان، جنوبی ترین استان ایران، در ساحل خلیج فارس و دریای عمان با مساحتی حدود ۶۸ هزار و ۴۷۶ کیلومتر مربع قرار دارد. این استان از شمال و شمال شرقی با استان کرمان، از شمال غربی و غرب با استان های فارس و بوشهر و از شرق با استان سیستان و بلوچستان همسایه بوده و جنوب آن را آبهای گرم خلیج فارس و دریای عمان به صورت نواری به طول تقریبی ۹۰۰ کیلومتر در بر گرفته است. مرکز استان هرمزگان، بندر عباس است و از شهرهای مهم آن می توان به: ابوموسی، بندر جاسک، بندر لنگه، حاجی آباد، رودان یا دهبارز، قشم، کیش، میناب، تنب بزرگ و تنب کوچک اشاره کرد

موقعیت جغرافیایی

استان هرمزگان از لحاظ جغرافیایی به دو بخش کوهستانی و جلگه ای و ساحلی تقسیم می شود. از آن جا که بیش از ۷۰ درصد مساحت این استان را کوه ها و ارتفاعات کوتاه و بلند و نیز دشت ها و دره های مرتفع تشکیل داده است، این استان جزو مناطق کوهستانی محسوب می شود.
کوه های این منطقه که ادامه رشته کوه های زاگرس هستند با جهت شمال شرقی به جنوب شرقی تا داخل آب های خلیج فارس امتداد یافته و به تدریج از ارتفاع آن ها کاسته می شود. به طور کلی ادامه این رشته کوه ها با کاهش ارتفاع ، به تپه های ماهوری آهکی، گچی و شنی منتهی شده و به زمین های پست ساحلی خلیج فارس و دریای عمان متصل می شود. مرتفع ترین کوه های این استان عبارتند از: کوه گنو با ارتفاع ۲,۳۴۷ متر درفاصله ۲۰ کیلو متری شمال شهر بندر عباس در جلگه ایسین، کوه فارغان با ارتفاع ۳,۲۶۸ متر و کوه شب با ارتفاع ۲,۸۶۱ متر.
اما برخلاف بخش کوهستانی استان، حاشیه باریک ساحلی که جلگه ای پست و کم ارتفاع است، مساحت کمی از هرمزگان را به خود اختصاص داده است. این ناحیه پست ساحلی، در اطراف تنگه هرمز وسعت بیشتری دارد.
با توجه به مشخصات اقليمي و استقرار استان هرمزگان در منطقه فوق حاره اي، گرمي هوا مهم ترين پديده مشهود اقليمي منطقه است. استان هرمزگان از مناطق گرم و خشك ايران است و اقليم آن تحت تاثير آب و هواي نيمه بياباني و بياباني قرار دارد. هواي نوار ساحلي در تابستان ها بسيار گرم و مرطوب است و گاهي نيز دماي آن از ۵۲ درجه سانتيگراد تجاوز مي كند و زمستان های ملایم و کوتاه دارد. تعادل آب و هوای استان هرمزگان تحت تاثیر توده های مختلف هوای شمالی، غربی و جنوبی قرار دارد و به طور كلی خشك و كم باران است و بارندگی در آن اغلب به صورت رگبار و سیلاب در ماه های زمستان صورت می گیرد. به همین دلیل می توان؛ مهم ترین ویژگی آب و هوای استان هرمزگان داشتن یک فصل طولانی گرم و یک فصل کوتاه خنک است، به این معنی که فصل گرم همراه با هواي شرجي از اوايل اسفند ماه شروع شده و به مدت ۹ ماه طول می کشد . در مقابل فصل خنک استان نیز همراه با خشكي نسبي هوا از اوايل آذر ماه شروع مي شود و به مدت ۳ ماه ادامه می یابد و تحت تاثير توده هاي هواي خنك غربي قرار مي گيرد. ولی با این حال دماي هواي اين استان در سرد ترين شب هاي سال به ندرت به صفر درجه مي رسد و در روزهاي زمستاني دماي آن از ۱۰ درجه سانتيگراد بالاي صفر پايين تر نمي آيد.
علاوه بر این ها؛ در استان هرمزگان با توجه به فصول سال، بادهای مختلفی در طول سال می وزد كه مهم ترین آنها باد شمال،  قوس، سهیلی، ناشی یا نعشی و بادلوار هستند. بادلوار، ویژگی مناطق گرم و خشك صحرایی استان و به آتش باد نیز معروف است.
همچنین استان هرمزگان به علت قرار گرفتن در منتهی الیه جنوب غربی کوه های زاگرس، فاقد ذخیره برف دایمی است و بخش مهمی از آب رودخانه‌های موجود در این منطقه نیز، بر اثر گرمای زیاد تبخیر شده و پس از طی مسافتی کوتاه، خشک می‌شوند. تعداد دیگری از رودهای این منطقه، به علت عبور از نمکزارهای ساحلی و یا دشتهای گچی شور شده به خلیج می‌ریزند. رودخانه‌های استان هرمزگان به طور کلی به دو گروه: رودخانه های شور و رودخانه آب شیرین تقسیم می‌شوند. رودخانه‌های آب شور؛ اغلب در غرب استان جریان دارند، مانند رودخانه شور، کل و مهران و رودخانه‌هایی آب شیرین؛ در شمال و شرق استان جریان دارند، مثل رودخانه گنج، میناب و رودخانه شمیل.

پیشینه تاریخی 

استان هرمزگان دارای تاریخی با قدمت چند هزارساله است. بندرها و جزیره های هرمزگان در دوره های گوناگون پیش از اسلام از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. دریای پارس یا دریای عمان وخلیج فارس امروزی که استان هرمزگان نیز در کنار آن قرار گرفته، از کهن ترین دریاهای جهان به شمار می رود. هر چند درباره تاریخ دیرینه خلیج فارس اطلاعات زیادی در دست نیست و اطلاعات موجود فقط بر پایه گمان و یا بر بر اساس افسانه های قدیمی و اسناد تاریخی چون تورات، کتیبه های میخی و آثار بر جای مانده از دوران باستان است، ولی با وجود و بر اساس همین منابع، ساکنین نخستین خلیج فارس که حدود ۱۰ هزار سال پیش در خلیج فارس زندگی می کردند از سه شعبه تشکیل می شدند که عبارتند از: «دراویدها» که از ساکنین مکران بودند و پس از تسلط بلوچ ها بر این ناحیه، با نژاد بلوچ ها در آمیختند، دومین شعبه،سامی ها، از ساکین کرانه های عربستان بودند و سومین شعبه، عیلامی ها، بودند که در منطقه خلیج فارس تا نزدیکی بوشهر سکونت داشتند.
براساس تحقیقات به دست آمده؛ عیلامی ها از هزاره سوم پیش از میلاد، صدها سال بر خلیج فارس و جزیره های استان هرمزگان، به ویژه جزیره های قشم، کیش، لارک، لنگه و جاسک حکم رانی کرده و از آن ها به عنوان راه ارتباطی برای بازرگانی با هند غربی و دره نیل استفاده می کردند. طبق سنگ نوشته های بدست آمده، دریای پارس مورد توجه اقوام ساکن در «میان رودان» بین ا لنهرین، چون آشوریها، اکدی ها و بابلی ها بوده و آنها رفت و آمد هایی در این منطقه داشته ا ند.
در دوره مادها و به ویژه در زمان قدرت هووخشتره، مرز جنوبی ایران تا کرانه های جنوبی دریای پارس امتداد داشت. در اين زمان هرمزگان تابع ساتراپ یا استان درنگيانه و بخشی از کرمان بود. در افسانه ارتیره یا ارتیتراس نوشته اگاتارخیوس آمده است: «شاهزاده ای بنام اریتره یا ارتیتراس در سواحل خلیج فارس – که البته پژوهشگرانی چون احمد اقتداری هر مز کهنه دانسته اند- در حال سفر به پاسارگاد بود که در سیل قرار می گیرد که در نهایت با گله و رمه هایش وارد جزیره قشم شده که در این دوره خالی از سکنه بوده است. این فرد سپس مردم سواحل را به جزایر راهنمایی می کند.»
در زمان هخامنشی، به ويژه داريوش بزرگ، ايراني ها کم کم در سواحل و آب های درياهای سياه و سرخ نيز نفوذ کردند. داريوش بزرگ، دريا سالار يونانی خود، «اسکولاخ یا اسکيلاس» را مامور بررسی کناره های دريای پارس کرد. اسکولاخ و همراهانش تمامی جزيره ها و سواحل دريای مکران، خليج فارس، دريای سرخ و دريای باختر را در طی کردند و به آگاهی های ارزنده ای دست یافتند. اين سفر دريايی از نظر بازرگانی و نظامی برای ايران سودمند بود و باعث برقراری وابسته گی بازرگانی ميان هندوستان و دريای باختر گرديد.
در دوره حکومت اشکانیان؛ این دولت پس از غلبه بر سلوکی ها، استان هرمزگان را بر قلمرو خود افزودند و از دریای پارس و بین النهرین در مقابل رومیان محافظت کردند.
ههچنین استان هرمزگان در زمان ساسانيان، از مراکز مهم داد و ستد و پيوند بازرگانی به شمار می رفت.
در سال های اولیه حکومت اسلامی، سواحل هر دو طرف دريای پارس، از جمله استان هرمزگان به دست مسلمانان افتاد.  ابوهوريره، از ياران پيامبر (ص) در زمان عمر- خليفه دوم - پس از تصرف بحرین و قسمت های غربی خلیج فارس با حمله به بخش های شرقی خلیج فارس ، تمامی دریای پارس ، بنادر و جزیره های خلیج را تصرف و بر قلمرو مسلمانان افزود .
ديلميان نخستين دودمان ايرانی بودند که پس از غلبه اعراب بر ایران، بار ديگر بر سراسر جزيره ها، بندرها و آب های استان هرمزگان و ديگر نقاط خليج فارس دست یافتند.
به ترتيب در سال های ۳۲۳ و ۵۳۴ هـ. ق، هرمزگان، عمان و بندرها و جزيره های آن، توسط علی ـ عمادالدوله ـ و احمد ـ معزالدوله ـ به قلمرو آل بويه ملحق گرديدند. حکومت آل بويه، در زمان عضدالدوله گسترش يافت و در تمام مدت حکومتشان، فارس و هرمزگان در قلمرو فرمانروايی آن ها بود.
پس از فروپاشی دولت ديلميان، سلجوقيان کرمان از سال ۴۵۴ تا ۵۸۳ هـ. ق، بر منطقه خليج فارس، از جمله استان هرمزگان و عمان تسلط يافتند. در دوران سلجوقی، از سوی فرمان روايان اين خاندان، حاکمانی با عنوان«اتابک» به مناطق گوناگون ره سپار می شدند. اتابکان فارس برعمان، بحرين و جزيره های خليج فارس و دريای عمان دست يافتند و تا سال ۶۶۱  هـ. ق، بر فارس و هرمزگان حکومت کردند. اما در همین سال، سلجوق شاه سلغری پس از شورش علیه هلاکو خان مغول، شکست خورد و در پی این شکست، حکومت فارس، هرمزگان و تمامی منطقه خليج فارس به دست مغول ها افتاد.
تيمور لنگ، در سال ۷۸۵ هـ. ق، پس از تصرف سيستان با حمله به شهرهای اصفهان، فارس، بوشهر، بندرها و جزيره های هرمزگان، این شهرها را نیز به قلمرو خود افزود. تيموريان، تا سال ۸۷۳ هـ. ق، که در ايران حکومت داشتند، خراج بندرها و جزيره های خليج فارس و دريای عمان را دريافت می کردند.
مابین سپری شدن حکومت ايلخانان مغول و تشکیل حکومت تيموريان، حکومت هرمزگان و خليج فارس به دست خاندان مظفريان افتاد.
در سال ۹۱۳ هـ. ق، ناوگان پرتغالی ها به فرماندهی «البوکرک» با فتح مسقط، که در آن زمان خراج گذار امير هرمز بود، با سيف الدين از اميران هرمز، به جنگ پرداخت و با شکست وی هرمز را تابع و خراج گزار پرتغال کردند. پرتغالی ها در جزيره های هرمز، کيش، بحرين، قشم، نابند و سایر جزایر خلیج فارس، دفتر بازرگانی و چندين دژ نظامی ساختند. پس از مرگ آلفونسو دو آلبوکرک در ذيقعده سال ۹۲۱ هـ. ق، تا روزگار شاه عباس اوّل، در سال ۹۹۶ تا سال ۱۰۳۸ هـ. ق، حکومت پرتغال در دريای پارس از قدرت زیادی برخوردار بود و در اين مدت مراکز بازرگانی دريای عمان و خليج فارس یعنی: کيش، چابهار، هرمز، مسقط، بحرين، قشم، جاسک به علت ناکارآمدی آنان رو به ويرانی نهاد.
در دوران صفویه، در سال ۹۹۶ هـ. ق، شاه عباس اوّل صفوی، پس از جنگ با عثمانی ها تصميم به آزاد ساختن جزيره های دريای پارس و بيرون راندن پرتغالی ها گرفت. در پی این تصمیم، شاه عباس، نه تنها توانست بحرين را آزاد سازد، بلکه جزيره های هرمز، کيش، قشم، بندرهای جاسک، چابهار و لنگه را از پرتغالي پس گرفت.
با روی کار آمدن حکومت افشاریه؛ نادرشاه افشار، در سال ۱۱۴۶ هـ. ق، توانست با بيرون راندن افغان ها از ايران بر تمامی کرانه ها و جزيره های شمالی و جنوبی خليج فارس چيره شد. اما پس از مرگ نادر شاه، شورشی سراسر کشور را فرا گرفت و در گوشه و کنار سرزمین، مدعیانی برای حکومت پیدا شد. ولی سرانجام در سال ۱۱۷۹ هـ. ق، کريم خان زند با سرکوب مخالفان و مدعیان حکومت، بر سراسر فارس، جزيره ها و بندر های خليج فارس و در واقع سراسر ایران، دست يافت و کارهای نيمه تمام نادر شاه را دنبال کرده و به پايان رسانيد.
خلیج فارس بعد از جنگ جهانی اول، نه تنها به عنوان یک معبر دریایی تجاری بسیارمهم، بلکه به عنوان بزرگ‌ترین کانون نفت و منبع مهم رشد صنایع، اهمیت اقتصادی و استراتژیکی فراوانی یافت، به طوری که کلیه طرف های تجاری خارجی ایران به ویژه انگلیس با تلاش فروان سعی می کردند حضور فیزیکی خود را در خلیج فارس حفظ کنند. موقعیت استراتژیکی استان هرمزگان، در دهه‌های بعدی نیز توجه ویژه به این منطقه را برای دولت ها و کشورهای خارجی الزامی می ساخت.
در تقسیمات فعلی کشوری شهر بندرعباس مرکز استان هرمزگان است. این شهر یکی از مهم ترین مراکز استراتژیکی و تجاری ایران در جوار خلیج فارس و دریای عمان است . بارانداز شهید رجایی ، اسکلة عظیمی است که بخش وسیعی از مبادلة کالاهای تجاری بین ایران و دیگر کشورها از طریق آن صورت می گیرد. بندر عباس از طریق راه‎های دریایی، راه آهن، جاده های ترانزیتی درجة یک و از طریق هوا به کلیة مناطق داخلی و دیگر کشورهای جهان مرتبط است.
تنگة هرمز، یکی از حساس ترین و حیاتی ترین گذرگاه های آبی عصر حاضر، در قلمرو سیاسی این استان قرار دارد. این تنگة هلالی شکل ۱۸۷ کیلومتر طول دارد. عمق تنگة هرمز به دلیل شیب تند کف آن از قسمت شمال به جنوب متغیر است، به طوری که در نزدیکی جزیرة لارک، در حدود ۳۶ متر و در ساحل جنوبی نزدیک شبه جزیرة مًسنِدام ۱۸۰ متر است.

اقوام و زبان

استان هرمزگان، از دير باز محل سکونت نخستين اجتماع ها و گهواره فرهنگی کهن است که نخستين حکومت ها با فرهنگی غنی، در کرانه های آن به وجود آمده است. در کرانه ها و جزيره های هرمزگان، عرب ها، لرها، پارس ها، بلوچ ها، ترک ها و تيره های آميخته به سر می برند، که در اثر آميختن، نژاد ويژه ای را به وجود آورده اند. ساکنان محلی بعضی از بندرها و جزيره های استان هرمزگان، عرب زبانان محلی مستقر در ایران هستند که از ديگر نقاط کشور به اين منطقه مهاجرت کرده اند و از نظر ويژگی های جسمانی، آنان با عرب های همسایه کشور هیچگونه شباهتی ندارند. همچنین از دیگر اقوام ساکن در استان هرمزگان می توان: لرها، لاری ها، بلوچ ها و مکرانی ها را نام برد.
به عقیده برخی از دانشمندان مردم شناس اقوام ایرانی اصیل فقط در دو منطقه زندگی می کنند: یکی از این اقوام در میان مردم فارس و ساکنان شمال شرق خليج فارس و ديگری در ميان لرها يا کوه نشينان غرب ايران.
اقوام لر، در سواحل شمالی دريای پارس، از جمله استان هرمزگان به طور پراکنده زندگی می کنند. این اقوام با لهجه لری که گونه ای از زبان پهلوی پيشين است، سخن می گويند.
اقوام لاری، در شهرستان لار استان فارس، بندرها و جزيره های ايرانی دريای پارس، از جمله هرمزگان و سرزمين های جنوبی دريای پارس زندگی می کنند و زبا رایج بین آن ها فارسی دری است.
اقوام بلوچ، در سواحل دريای عمان، خليج فارس، جزيره ها و بندرهای خلیج، از جمله استان هرمزگان زندگی می کنند. البته مردم بندر عباس و برخی از نواحی استان هرمزگان، آمیخته ای از فارس، بلوچ، عرب و سیاه پوست هستند که بندری یا عباسی نامیده می شوند.
و اما مکرانی ها يا مکی ها، که بيشتر در ناحيه مکران استان سيستان و بلوچستان و کرانه های دريای پارس، از جمله استان هرمزگان، به ويژه ناحيه جاسک زندگی می کنند و آميخته ای از نژاد هندو، آسوری، افغان و سياه پوست هستند

موقعیت اجتماعی و اقتصادی

استان هرمزگان همچنین در زمينه صنايع غذايى و حمل و نقل دريايى نیز از موقعيت اقتصادى برجسته‌اى برخوردار است. صنعت شيلات از جمله مهم‌ترين صنايع دریایی استان هرمزگان محسوب می شود که محصولات آن به دو صورت کنسرو ساردين و تن، در سراسر کشور توزیع می شود و در نوع خود دارای اهميت بسيار ممتازى است. کارخانه آرد ماهى نيز از ديگر صنايع استان است که از پوست و استخوان و امعاء و احشاء ماهيان کنسرو شده در کارخانه کنسرو تن، آرد ماهى به عمل مى‌آورد. همچنين صنايع ديگرى مانند صنعت قايق‌سازى، نساجى، لنج‌سازى، يخ‌سازى، کارخانه آب‌ليموگيرى، کشتى‌سازى، تعمير و بازسازى کشتى و لنج نيز در اين استان وجود دارد.
صرف نظر از فعالیت های بخش کشاورزی و حمل و نقل، استان هرمزگان با توجه به بافت سنتی، آداب و رسوم خاص و فرهنگی غنی و ریشه دار، از دیرباز بخش مهمی از انواع صنایع دستی را در خود جای داده است. در استان هرمزگان صنایع دستی بومی از جایگاهی ویژه در فرهنگ و سنت های مردم برخوردار می باشد. به عنوان مثال رودوزی های سنتی که از جمله مهمترین رشته های صنایع دستی این منطقه محسوب می شود. جز و پوشش های بومی زنان و دختران منطقه است و یا نوعی حصیر به نام «تک» در نواحی روستایی هم به عنوان زیرانداز و هم به عنوان بخشی از پوشش سقف خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
از مهم ترین صنایع دستی استان هرمزگان می توان به: انواع گلدان، کوزه های سفالی، قلیان، سر قلیان، اسفند سوز در باط و قفسی، سجاده های حصیری، بادبزن حصیری، نوعی سبد حصیری گرد و دردار بلند جهت نگداری لباس، در پوش کوزه، نوعی سینی گرد و بزرگ به نام سپ، دمکش حصیری، گلدان حصیری، ظرف میوه حصیری، ظرف نگهداری نان، جاجیم، گبه، انواع گلیم، خورجین، نوعی زیرانداز با پرزهای بلند به نام خرسک، گلابتون دوزی، خوس دوزی بادله دوزی یا تلی بافی و در بخش صنایع دریایی انواع تابلو ها و مجسمه های ساخته شده از پوسته حلزون، صدف، استخوان ماهی، گوش ماهی و مرجان اشاره کرد.
تولیدات سفالگران مینابی عمدتاً ظروف سفالی می باشد که از آن جمله اند: نوعی کوزه آب به نام «جهله» انواع گلدان، قلیان، سرقلیان، اسفندسوز در باز و قفسی «گشته سوز» این ظروف سفالی بیشتر توسط ساکنین نواحی روستایی مورد استفاده قرار می گیرد. محصولات حصیری محصولات حصیری مشتمل بر سجاده حصیری، بادبزن، نوعی سبد حصیری گرد و دردار بلند جهت نگهداری البسه، نوعی زیرانداز به نام «تک» که در نواحی روستایی به منظور پوشاندن سقف خانه ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد، درپوش کوزه، نوعی سینی گرد و بزرگ به نام «سپ»، «دمکش»، گلدان حصیری، ظرف میوه، ظرف نگهداری نان «کفه». بافته های داری سنتی
بافته های داری سنتی شامل قالی افشار، جاجیم، گبه، انواع گلیم، خورجین، نوعی روانداز با پرزهای بلند به نام «خرسک» که گاهی به عنوان زیرانداز مورد استفاده قرار می گیرد.حصيربافی
از حصير بافی بايد به عنوان رايج ترين و معمول ترين صنعت دستی استان هرمزگان نام برد، چرا که ماده اوليه مورد نياز حصير بافی برگ درخت خرما بوده که به حد وفور در اختيار صنعتگران است و توليد انواع فرآورده های حصيری که کاملاً جنبه مصرفی دارد، روستاهای ميناب، يشاگرد، بندر لنگه و اطراف آن از مناطق مهم بافت حصير است که اکثر کار آن توسط زنان و دختران منطقه صورت می گيرد. مواد اوليه مورد مصرف عبارت است از برگ درخت خرما(پيش مُغ) و ضايعات درخت خرما و گياهی به نام "مور. حصير بافان ميناب در روستاهای بهمنی، چلو، نصيرابی، محمودی و قاسم آباد ساکن هستندسفالگری سفالگری در روستاهای حکمی، گوربند و شهوار از توابع شهرستان ميناب و روستاهای لشتگان از توابع بندر عباس رواج دارد.
گلابتونه دوزی زردوزی که در نقاط مختلف ايران به «کم دوزی»، «گلدوزی»، «برودری دوزی» و «کمان دوزی» شهرت دارد، در اکثر نقاط ايران رواج دارد و در استان هرمزگان بويژه شهرهای بندر لنگه، بندر عباس و ميناب رونق بسيار دارد. از گلابتون دوزی برای توليداتی نظير دمپايی، شلوار های زنانه، سر آستين، پيش سينه، دور يقه، لبه پرده، ديوارکوب، پشتی، کوسن، سجاده، جلد قرآن و تابلو استفاده می کنند.
خوس دوزی اين هنر به کمک نوارهای نقره ای باريک و برروی پارچه توری ريز بافت تجلی يافته و گاه ستاره هايی فلزی برروی پارچه می نشانند، و ازآن برای تزئين مقنعه، دستار(چادر زنانه) استفاده می شود. پارچه مصرفی معمولاً به رنگ های سياه، سفيد، سبز و زرشکی است که هر دو روی پارچه شکل يکسان دارند.
بادله دوزی بادله دوزی يا "تلی بافی" عبارت است از بهم پيوستن چند نوع زری با يکديگر به صورتی که زری بزرگ دروسط و زری های کوچک در اطراف قرار می گيرند. بادله به شکل نوارهايی با پهنای 15 سانتيمتر توليد می شود که معمولاً برای لبه شلوارهای زنانه مورد استفاده قرار می گيرد. سوزندوزی
نوع ديگر از رودوزی است که فقط در بخش "وشاگرد" و توسط زنان و دختران روستايی به شيوه زنان بلوچ انجام می گيرد و دليل آن نزديکی منطقه به استاستان سيستان و بلوچستان است. قاليبافی
مناطق توليد قاليبافی در استان هرمزگان عبارتند از: بندرعباس, روستای درتوجان و بخش حاجی آباد. اغلب توليدکنندگان را عشاير اسکان يافته ايلهای افشاريه ورائينی تشکيل داده که به توليد و تهيه انواع قالی و قاليچه, رويه پشتی و چنته مشغول هستند. توليدکنندگان معمولاً پشم مورد نياز خود را از سيرجان خريداری کرده و خود به ريسيدن و رنگرزی آن اقدام می کنند. نوع گره رايج "گره فارسی" است و نقشه هايی که در بخش حاجی آباد و روستای "درتوجان" بافته می شود نقشه های افشاريه است که به نامهای بوته شاهی، ماه و ستاره ای، سه کله، خشتی، گنبدی، شکارگاه، بچه بغل، سماوری و ... معروف هستند.
خرسک بافی خرسک عبارت است از بافت نوعی فرش با پرزهای بلند و درشت بافت که بافت آن با رنگ های بسيار محدود انجام می شود. در بافت سنتی آن از رنگ طبيعی پشم استفاده می شده است. پرز, تار و پود کلفت آن از پشم است و از پود رو استفاده نمی شود. در قديم از آن به عنوان روانداز استفاده می کرده اند. امروزه از اين نوع بافت برای توليد پادری و کناره در اندازه های مختلف استفاده می کنند. نقوش خرسک معمولاً هندسی بوده و بافت آن در روستای "درتوجان" رواج دارد. شيريکی پيچ از ديگر توليدات استان هرمزگان شيريکی پيچ را می توان نام برد که مرکز توليد آن روستاهای بخش حاجی آباد بوده و دليل رونق آن همسايگی منطقه با استان كرمان است.
چادرشب بافی چادرشب بافی يا "کاربافی" از ديگر صنايع دستی استان هرمزگان است که در روستاهای کليبی و سرريگان از توابع ميناب و روستاهای سيروئيه، احمديه و فارقان رواج دارد.
چنته بافی چنته بافی در منطقه وشاگرد به وسيله دارهای زمينی و توسط زنان انجام می شود. نقش ها اغلب به صورت هندسی و ذهنی بافت است. اطراف چنته را به وسيله صدف های دريايی و منگوله های رنگی تزئين می کنند. از چنته بيشتر برای تزئين کپرها استفاده می شود.
صنايع دستی دريايی همه ساله به هنگام جزر و مد دريا, مقادير متنابهی از انوع صدف ها, حلزون ها و بقايای آبزيان خليج فارس در سواحل جزاير متعدد اين خليج (کيش، ابوموسی، لارک، قشم، هرمز و ...) می ريزد که توسط اهالی بومی جمع آوری شده و توسط افراد باذوق از آنها تابلو، مجسمه ها و اشياء گوناگونی توليد می شود. مواد اوليه مصرفی شامل پوسته حلزون ها، صدف ها، استخوان ماهی، گوش ماهی و مرجان است و برای اتصال قطعات انتخاب شده از چسب بی رنگ استفاده می کنند

.
استان هرمزگان نام یکی از استان‌های کشور ایران است. این استان در جنوب ایران و در شمال تنگه هرمز قرار دارد. کرانه‌های این استان در شرق بر دریای عمان و در غرب بر خلیج فارس قرار دارند.
بعضی از جزیره‌های مهم هرمزگان عبارت‌اند از قشم، کیش، ابوموسی، لاوان، هرمز، لارک، سری.
استان هرمزگان دارای ۱۱ شهرستان، ۲۳ شهر، ۳۳ بخش و ۷۱ دهستان و ۲۱۷۰ آبادی دارای سکنه‌است و بنا به سرشماری بعمل آمده در سال ۱۳۷۵ جمعیت استان هرمزگان ۱۰۶۲۱۵۵ نفر می‌باشد.
استان هرمزگان در حدفاصل بین مختصات جغرافیایی ۲۵ درجه و ۲۴ دقیقه تا ۲۸ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی و ۵۳ درجه و ۴۱ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۵دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده‌است.این استان حدود ۶۸هزار کیلومتر مربع مساحت دارد که از این نظر هشتمین استان کشور می‌باشد. هرمزگان از جهت شمال و شمال شرقی با استان کرمان، غرب و شمال غربی با استان‌های فارس و بوشهر از شرق با سیستان و بلوچستان همسایه بوده و جنوب آن را آبهای گرم خلیج فارس و دریای عمان در نواری به طول تقریبی ۹۰۰ کیلومتر دربرگرفته‌است. بنا به سرشماری بعمل آمده در سال ۱۳۷۵ جمعیت استان هرمزگان ۱۰۶۲۱۵۵ نفر می‌باشد که از این تعداد ۴۱۹۹۳۸ نفر در بندرعباس ساکن می‌باشند. بندرعباس به‌عنوان مرکز استان امروزه یکی از شهرهای بزرگ ایران می‌باشد که مرکز مهم فعالیتهای اقتصادی و تجاری می‌باشد. این شهر که در قسمت انتهایی خلیج فارس و در فصل مشترک شاهراه خلیج فارس و دریای عمان واقع گردیده‌است که نقش مهمی در زمینه صادرات و واردات کشور ایفا می‌کند.تأسیسات مهم دریایی و زیربنایی کشور همچون بندر شهید رجایی، پالایشگاه نفت بندرعباس، کارخانه آلومینیوم المهدی، کارخانه آلومینیم هرمزگان، کشتی سازی خلیج فارس، فولاد و سیمان هرمزگان از این جمله می‌باشند. این استان از طریق زمین به استانهای بوشهر فارس کرمان و سیستان و بلوچستان ارتباط دارد و با راه آهن به راه آهن سراسری ایران متصل است و از طریق هوا با داشتن فرودگاهای بین المللی بندرعباس، کیش، بندر لنگه و قشم به سراسر جهان متصل است

ابوموسی: جزیره سیری، جزیره فرور بزرگ، جزیره فرور کوچک، سواحل خلیج فارس، نخلستان ها و باغ ها 

بستک: آب معدنی کمشک در جناح، دامنه رشته کوه بون کوه چهار برکه در کوخرد، قنات پارا، قنات کوخرد

بندر جاسک: آب گرم سدیج، دامنه کوه بشاگرد، جنگل حرا، چشمه آب گرم پوراف،حاشیه رودخانه جگین

بندر عباس: دامنه کوه فارغان، دامنه کوه شت کوه، دامنه کوه گنو، چشمه آب گرم گنو، چشمه آب گرم خورگو، چشمه آب گرم سرخان، حاشیه رودخانه کل یا رودخانه شور، حاشیه رودخانه شمیل یا حسن لنگی، حاشیه رودخانه جلابی، جزیره هرمز، منطقه حفاظت شده گنو

بندر لنگه: دامنه کوه شو یا کوه شب، دامنه کوه سیاه، حاشیه رودخانه مهران

حاجی آباد: دامنه کوه فارغان، دامنه کوه هماگ، دامنه کوه زردکوه، دامنه کوه کوشا، دامنه کوه کافری

رودان یا دهبارز: آبشار کرون، ناز دشت

قشم: بندر قشم، بخشی از جنگل های حرا،‌ جزیره لارک، جزیره هنگام، صخره های زیبای سواحل بندر قشم.

کیش: آکواریوم حیات دریا، اسکله تفریحی، درخت لور، نمایشگاه خزندگان.

میناب: حاشیه رودخانه میناب

جاذبه های تاریخی 

بستک: آرامگاه علمای کوخرد یا دو گنبدان کوخرد، بازار تاریخی بستک، حمام خانی بستک، حمام سیبه بستک، قلعه ایلود، قلعه توصیله کوخرد، قلعه جناح، قلعه دیده بان، قلعه فتویه، قلعه قلات، قلعه کوهیج، قلعه آماج، کاروانسرای اوشیرینو، کاروانسرای سه نخود، کاروانسرای کوردان، مسجد بربار کوخرد، مسجد جامع قبله کوخرد، مسجد چاله کوخرد، مسجد جامع بستک، مسجد جامع قدیمی بستک، مسجد کوردان کوخرد، مسجد لاور در لاور.

بندر عباس: آرامگاه امام زاده سید مظفر، امام زاده شاه محمد تقی، بقعه خضر، پل لاتیدان در جزیره هرمز، حمام گله داری، خانه گله داری، معبد هندوها، محله باستانی سورو، عمارت کلاه فرنگی، کاروانسرای بستک در مسیر جاده لار و بندر لنگه به بندر عباس، قلعه پرتغالی ها در جزیره هرمز، مسجد صحرا باغی، مسجد منبر کهنه.

بندر جاسک: دخمه و روستای تاریخی گزدان، روستای تاریخی جگین، اتاق های ساسانی در درماغه کوه مبارک، تلگراف خانه جاسک، برج سیاه و سفید.

بندر لنگه: شهر باستانی کنگ، شهر باستانی حریره، عمارت فکری، قلعه لشتان، کاروانسرای تاریخی بستک،‌ مسجد ملک ابن عباس کاروانسرای گاگلکی در مسیر شهرستان های بستک و لار به بندر لنگه، مسجد افغان، مسجد بازار مساح.

حاجی آباد: آستانه امام زاده سید محمد، قلعه تاریخی حاجی آباد.

رودان یا دهبارز: تپه مارو یا خیرآباد، پل رودخانه آب نما، قلعه دختران.

قشم: بقعه شیخ برخ الاسود، تپه باستانی کولغان، زیارتگاه بی بی مریم، شهر خاربز، شهر قدیمی خربز، غارهای خربس، غار نمکدان، قلعه پرتغالیها، قلعه لارک، مسجد جامع قشم، مسجد برخ، مسجد رمچاه، مسجد کوشه، نیایشگاه میترا.

کیش: جاده جهان، شهر زیرزمینی، شهر بازی، کشتی یونانی مسجد خاتم الانبیا

میناب: امام زاده امیر دیوان، پنجشنبه بارار، قلعه هزاره یا بی بی مینو، قلعه شاداب، قلعه کردر، قلعه گوربند.

درباره قشم

جزیره پهناور قشم با مساحتي نزديك به 1500 كيلومترمربع نه تنها بزرگترين جزيره ايران بلكه از بسياري از كشورهاي مستقل جهان نيز بزرگتر است. اين جزيره همچون يك دولفين زيبا و بزرگ در تنگه استراتژيك هرمز واقع شده است و فاصله آبي شهر قشم از بندرعباس 22 كيلومتر و نزديكترين فاصله آبي جزيره قشم با سرزمين ما در 1/8 كيلومتر در حد فاصل بندر لافت و روستاي پهل از توابع بندر خمير است. سكنه جزيره مردماني متدين، ميهمان نواز، زحمتكش و پايبند به آداب و رسوم سنتي زيباي خود هستند. لباس سنتي زنان و مردان، موسيقي بومي، صنايع دستي و گويش محلي از جلوه هاي فرهنگي ويژه اين جزيره مرزي است. گزينش نامهايي چون ديرستان رمكان، درگهان، سوزا، رمچاه، دولاب، كاني و... براي شهرها و روستاها همه يادآور علاقه و توجه عميق مردم اين بخش از كشورمان به فرهنگ و تمدن ديرپاي ايران زمين است. مردم جزيره قشم همه مسلمانند

جغرافیای سیاسی

در سال ۱۳۸۵ این شهرستان به سه بخش مرکزی و بخش شهاب و بخش هرمز ۷ دهستان تقسیم شده بود.
طبق آخرین تقسیمات کشوری امروزه شهرستان قشم ۶۴ شهر و روستا دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از

 تولا(قشم) ۲ ـ دفاری ۳ ـ حمیری ۴ ـ جزیره لارک (جزء جزیره قشم) ۵ ـ درگهان (در سال ۸۵ تبدیل به شهر شده‌است) ۶ ـ هلر ۷ ـ گیاهدان ۹ ـ رمچاه ۱۰ ـ جی‌جیان ۱۲ ـ باغ بالا ۱۳ ـ توریان ۱۴ ـ تُم‌سنتی ۱۵ ـ زینبی ۱۶ ـ پی‌پشت ۱۷ ـ کوشه ۱۸ ـ کاروان(قشم) ۱۹ ـ گربدان ۲۰ ـ زیرانک ۲۱ ـ کردوا ۲۲ ـ مسدوم ۲۳ ـ خالدین ۲۴ ـ مسن ۲۵ ـ شیب دراز ۲۶ ـ دیرستان ۲۷ ـ برکه خلف ۲۸ ـ جزیره هنگام شامل روستاهای هنگام(هنگام جدید) ۲۹ ـ هنگام قدیم ۳۰ ـ هنگام غیل (جزیره هنگام جزء جزیره قشم) ۳۱ ـ ریگو ۳۲ ـ بند حاج علی ۳۳ ـ قندیل ۳۴ ـ نخل گل ۳۵ ـ لافت ۳۶ ـ طبل(روستا) ۳۷ ـ ملکی ۳۸ ـ هفت رنگو ۳۹ ـ سلخ ۴۰ ـ گمبران ۴۱ ـ سهیلی ۴۲ ـ تنبان ۴۳ ـ گورزین ۴۴ ـ دهخدا(روستا) (خور خران) ۴۵ ـ گوران(قشم) ۴۶ ـ نقاشه ۴۷ ـ دوربنی ۴۸ ـ بندردولاب ۴۷ ـ گوری(روستا) ۵۰ ـ مرادی ۵۱ ـ درکو ۵۲ ـ دوستکو ۵۳ ـ کانی(روستا) ۵۴ ـ چاهو شرقی ۵۵ ـ تمکز ۵۶ ـ کنار سیاه(قشم) ۵۷ ـ چاهوغربی ۵۸ ـ سرریگ ۵۹ ـ باسعیدو
(سوزا، هرمز و قشم حوزه شهری‌اند و در سال ۸۵ بندر درگهان به حوزه شهری اضافه شد.)

شهر قشم در شرقی‌ترین نقطه جزیره واقع شده‌است و به رغم آنکه این شهر نسبت به کل جزیره مرکزیت هندسی ندارد، اما به علت موقعیت مهم استراتژیک آن (دید گسترده به جنوب، شمال و شرق، دید به تنگه هرمز، نزدیکی به بندرعباس و...) از قدیم واجد اهمیت بوده و عمده‌ترین سکونتگاه جزیره محسوب می‌شده‌است. انتخاب شهر قشم به عنوان پایگاه اصلی توسعه منطقه آزاد تجاری-صنعتی قشم نیز بر اهمیت این شهر افزوده‌است

جغرافیای انسانی

ترکیب جمعیتی طبق سرشماری آبان‌ماه سال ۱۳۸۵
 

جمعیت کل جزیره قشم: ۹۸٫۸۲۹ نفر

عده مردان جزیره: ۴۹٫۷۴۲ نفر

عده زنان جزیره: ۴۹٫۰۸۷ نفر

عده کودکان زیر یک‌سال: ۲٫۲۶۸ نفر

عده کودکان زیر پنج سال: ۱۱٫۸۰۰ نفر

مهاجرت: علاوه بر جمعیت بومی و ساکن، جزیره قشم دارای جمعیت غیربومی و مهاجر بسیاری است که به‌طور عمده در بخش‌های تجارت، بازرگانی، صنایع و معادن، ادارات و دوایر دولتی و ارگان‌ها، بانک‌ها، تشکیلات سازمان منطقه آزاد قشم و دیگر بخش‌های خدماتی به فعالیت اشتغال دارند. ضمن آنکه شمار قابل توجهی گردشگر نیز ـ همواره به‌ویژه در فصل‌های پاییز و زمستان و تعطیلات نوروزی ـ وارد جزیره می‌شوند.

زبان و گویش

زبان اصلی مردم قشم، مانند تمام مردم ساکن بنادر و سواحل جنوب کشور و دیگر جزایر، فارسی و برای همه مردم و مسافرانی که به جزیره مسافرت می‌کنند قابل درک و فهم است. لهجه‌ی محلی و متداول مردم قشم در شهرها و روستاهای آن تقریباً یکسان است، با این تفاوت که اهالی شهر قشم و درگهان به سبب رفت و آمد و دادوستد با مردم میناب، بندرعباس، پل، خمیر، کنگ، لنگه و دیگر بنادر مجاور، با لهجه‌ای نزدیک به لهجه بندرعباسی، مینابی (بندری)، پلی (بندر پل خمیر) صحبت می‌کنند و ساکنان روستای اعماق جزیره به سبب مسافرت به شیخ‌نشین‌ها و هندوستان به زبان عربی هندی نیز آشنایی دارند یا واژه‌هایی از این زبان‌ها وارد لهجه آنها شده‌است. به‌طور کلی باید گفت زبان محلی قشمی، آمیخته‌ای از بان‌های فارسی، بندری، هندی و انگلیسی است

جغرافیای طبیعی .

موقعیت جغرافیایی قشم این جزیره از شمال به شهر بندرعباس، مرکز بخش خمیر و قسمتی از شهرستان بندر لنگه، از شمال‌شرقی به جزیره‌ی هرمز، از شرق به جزیره‌ی لارک، از جنوب به جزیره‌ی هنگام و از جنوب غربی به جزایر تنب بزرگ و کوچک و بوموسی محدود می‌گردد. فاصله جزیره‌ی قشم (از بندر قشم) تا بندرعباس ۸/۱۰ مایل (۲۰ کیلومتر)، تا بندر هرمز ۷۲/۹ مایل (۱۸ کیلومتر)، جزیره لارک (تا مرکز دهستان لارک) ۸۵/۴ مایل (۹ کیلومتر)، تا جزیره بوموسی ۰۱/۸۸ مایل (۱۶۳ کیلومتر) و جزیره تنب بزرگ ۵۵/۶۱ مایل (۱۱۴ کیلومتر) است.

مساحت جزیره مساحت جزیره ۱۴۹۱ کیلومترمربع، حدود ۵/۲ برابر دومین جزیره بزرگ خلیج فارس یعنی بحرین است. طول جزیره از بندر قشم، تا بندر باسعیدو در انتهای جزیره را در منابع مختلف بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ کیلومتر تخمین زده‌اند و بیشتر روی طول ۱۱۵ و ۱۲۰ کیلومتر تکیه شده‌است. در گزارش توجیهی اجرای قانون تعاریف، طول سراسری جزیره‌ی قشم را ۱۲۰ کیلومتر ذکر کرده‌اند. عرض جزیره، در نقاط مختلف متفاوت بوده و به‌طور متوسط دارای سه عرض: کم (بین طبل و سلخ)، زیاد (بین لافت کهنه و شیب دراز) و متوسط (در منطقه اسکان) است. با این وجود، عرض متوسط جزیره قشم را ۱۱ کیلومتر می‌توان محسوب داشت

زمین شناسی قشم

اریخچه زمین‌شناسی و تکتونیک منطقه: بخش شمالی خلیج فارس قسمتی از بخش جنوب شرقی زون ساختاری زاگرس را تشکیل می‌دهد که با روند کمربند چین‌خورده ـ راندگی شمال غربی ـ جنوب شرقی در اثر آخرین فاز کوه‌زایی آلپین در پلیو ـ پلیئستوسن چین‌خورده و دگرریخت شده‌است. سازندهای زمین‌شناسی این کمربند ممکن است محدوده سنی دیرینه‌زیستی پیشین تا ترشیری داشته باشند و شامل دیاپیرهای منسوب به پالئوزوئیک پیشین به نام سری هرمز بوده که تا عهد حاضر به طرف سازندهای بالایی و تا روی زمین فعال بوده‌اند. بر اساس نظر اکثریت زمین‌شناسان این منطقه از نظر تکتونیکی از زمان ترشیری پسین به عنوان ناحیه فعال تکتونیکی بخش جنوبی پیشانی دیگر ریختی یا کمربند همگرایی (بین‌النهرین و حوزه خلیج فارس) و همچنین حاشیه‌های صفحه فشارشی و برخوردی قاره ایران ـ عربی، فعال بوده‌است.

گنبد نمکی نمکدان
کوه نمکی ـ کوه نمکدان ـ در قسمت جنوب غربی جزیره، ویژگی عمده مجموعه کوهستانی غربی را تشکیل می‌دهد. این کوه که به شکل مخروط است تا ارتفاع ۳۹۷ متر (قله کوه نمکدان) می‌رسد. ساختار نمکی این کوه از انباشته شدن صخره‌های آذرین با رسوبات تشکیل شده‌است. کوه گنبد نمکی، با بقایای معادن نمک باستانی و چشمه‌های آب شور، به خودی خود یک ”اثر تاریخی طبیعی دیدنی“ با امکانات آموزشی و تفریحی را به وجود آورده‌است.

دره ستارگان
 دره ستارگان در قشم.روستای برکه خلف در فاصله پنج کیلومتری از ساحل جنوبی جزیره قرار گرفته‌است. در شمال این روستا یکی از زیباترین جلوه‌های فرسایش در جزیره قابل مشاهده‌است. اهالی منطقه به این روستا استاره کفته (گاهی هم استار افتیده) می‌گویند. اما، نام دره ستاره‌ها برای این پدیده کم‌نظیر زمین‌شناسی جاافتاده‌است. به دلیل شکل ویژه این دره و انواع حجم‌ها و پدیده‌های فرسایش موجود در آن وزش بادهای تند و گردش هوا در لابه‌لای ستون‌ها و حفره‌های موجود در دره تولید صدا می‌کند و به دلیل این صداها است که اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه‌است و بنابراین از ورود به آب در شب خودداری می‌کنند. دره ستاره‌ها در واقع یک ناحیه فرسایش یافته توسط آب‌های سطحی، رگبارهای فصلی و تندبادها است. فلات اولیه که هنوز در بخش شمالی به‌صورت کم و بیش دست نخورده باقی مانده، در ارتفاع بین ۷ تا ۱۵ متری از کف دره قرار دارد و جنس آن ماسه سنگ با سیمان آهکی سست و پر از پوسته‌های فسیلی است. مخروط‌های نوک‌تیز، ستون‌نها و ستونک‌های فرسایشی، آرک‌ها و تیغه‌ها و دیواره‌های نواری از جمله بخش‌هایی هستند که در این دره مشاهده می‌شوند. به دلیل سست بودن جنس لایه‌ها، می‌توان انتظار داشت که پس از هر بارندگی شدید (که به ندرت اتفاق می‌افتد) تغییرات محسوسی در مورفولوژی دره صورت پذیرد

لرزه خیزی قشم
در ساعت ۱۲ و ۳۴ دقیقه و ۲۵ ثانیه روز سه‌شنبه ۲۱ تیرماه ۱۳۸۴ زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶/۴ در استان هرمزگان رویداد که در مناطقی از استان از جمله جزیره قشم احساس شد. کانون این زمین‌لرزه در مختصات ۰۷/۲۷ درجه عرض شمالی و ۹۱/۵۵ درجه طول شرقی، در حوالی گچین در غرب بندرعباس و در فاصله ۱۹ کیلومتری بندر درگهان (در جزیره قشم) اعلام شد. تنها پس‌لرزه ثبت شده این زمین‌لرزه که امکان ثبت و تعیین محل آن وجود داشته، در ساعت ۱۶ و ۱۱ دقیقه همان روز و به بزرگی ۸/۲ روی داده‌است

آب و هوا

قشم در گروه سرزمین‌های گرم و خشک قرار می‌گیرد و این در حالی است که رطوبت نسبی هوا در قشم بالاست. فشار هوا در قشم بین ۱۰۱۵ تا ۱۰۱۸ میلی‌بار جیوه‌است که در تابستان به دلیل گرمای زیاد، فشار هوا به کمتر از ۱۰۰۰ میلی‌بار می‌رسد. دمای متوسط سالیانه جزیره قشم حدود ۲۶ درجه سانتی‌گراد، با متوسط حداکثر و حداقل دمای روزانه به ترتیب ۳۳ و ۱۸ درجه سانتی‌گراد است. اختلاف درجه حرارت فصلی این جزیره بسیار زیاد است. گرم‌ترین زمان‌ها ۱۰ تیر تا ۱۰ شهریور و سردترین ماه‌ها دی و بهمن است. در جزیره قشم حداکثر و حداقل دمای مطلق ۴۶ و صفر درجه سانتی‌گراد به ثبت رسیده‌است.

اقتصاد قشم

دامپروری جزیره قشم تا حدودی توان بالقوه برای دامپروری را دارد و هم اکنون دامپروری به روش سنتی در جزیره انجام می‌گیرد . نزدیک به ۲۰۰۰ راس بز از نژادهای مخصوص تالی ، جزیرتی، پاکستانی و هم چنین حدود ۳۰۰۰ راس گوسفند و گاو گوساله و چند هزار ماکیان در جزیره وجود دارد. منابع تغذیه دام‌ها بیشتر از سرشاخه‌ها و برگ درختان حرا است. مردم جزیره نوعی غذا به نام « فخاره » برای دام‌های خود درست می‌کنند . بیشتر دام‌ها در این جزیره در دشت مرکزی ( یعنی توریان، رمکان ، گربه دان و کاروان ) هستند شتر یا سفینه صحرا در گذشته از اهمیت خاصی برخوردار بوده که انطباق بیشتری با محیط جزیره داشته‌است و برای حمل و نقل وهم چنین شیر و گوشت نگهداری می‌شده‌است. شترداری بیشتر در روستای طبل، جی جیان، سهیلی و سلخ رایج است. تعداد شترها در این جزیره افزون بر ۳۰۰۰ نفر است.

اولین مزرعه پرورش کروکودیل کشور به نام پارک کروکودیل نوپک به زودی در جزیره هنگام از توابغ شهرستان قشم تولید و تکثیر کروکودیل را آغاز می‌نماید.

کشاورزی در جزیره قشم به دلیل کمی بارندگی و نبود آب شیرین کافی ، کشاورزی بسیار محدود است و بیشتر به صورت دیم صورت می‌گیرد و کشت غلات دیم نیز به دلیل یکنواختی بارندگی دستخوش نوسان زیاد می‌شود. به این ترتیب ، تولید کشاورزی قشم را می‌توان ناچیز دانست. نواحی کشت آبی در دشت توریان و نواحی زراعت دیم در روستای طبل ، گوران ، سهیلی ، گورزین ، ملکی ، لافت و گیاهدان واقع اند که نیمی از نخلستان‌های جزیره را در خود جای داده‌اند.

معادن در جزیره قشم معادن گوناگونی از قبیل نمک ، خاک سرخ، گاز سنگ آهن و ... وجود دارد که به ویژه در گذشته سبب رونق تجاری این جزیره بوده‌است و قسمتی از مشاغل جزیره نشینان را تامین می‌ کرده‌است معدن سنگ لاشه تلمبر واقع در ۱۰ کیلومتری باختر بندر قشم با تولید سالانه ۳۵ هزار تن و معدن سنگ لاشه قشم واقع در ۱۴ کیلومتری جنوب غربی شهر قشم با تولید سالانه ۲۷۰۰ تن از مهم ترین معدن‌های قشم به شمار می‌روند. از جمله معادن عمده جزیره قشم ، نمکدان است که به صورت تپه نمکی مدور  مخروطی  و به قطر قاعده ۷ کیلومتر در ارتفاع ۲۳۷ متر از سطح دریا قرار دارد. این منبع دارای بهترین نمک است که ذخائر آن ۴۲۰ هزار تن برآورد شده‌است. گاز جزیره قشم در سنوات گذشته برای اولین بار به وسیله شرکت ایران و انگلیس کشف و حفر شد به طوری که در منطقه کارگه سه چاه نفت زده‌اند که عمق یکی از آنها تا ۳۰۰۰ متر می‌رسد اما سر چاه‌ها را بسته‌اند.

پالایشگاه گاز - گَوَرزین  

که از پنج حلقه چاه تغذیه می‌کند پس از پالایش به وسیله لوله‌های ۱۲ اینچی از لافت کهنه به بندر پل و در مجموع پس از طی ۷۰ کیلومتر به نیروگاه بندر عباس می‌رسد تا انرژی گازی را به الکتریسیته تبدیل نماید. قدرت تصفیه و حمل گاز طبیعی به نیروگاه حرارتی بندرعباس در صورت امکان روزانه یکصد میلیون فوت مکعب است و این لوله‌ها در ژرفای ۳۳ متری دریا قرار گرفته‌اند. 

بنادر

بنادر مهم صیادی و تجاری: ۱ ـ بهمن ۲ ـ شهید ذاکری ۳ ـ سلخ ۴ ـ مسن ۵ ـ سوزا ۶ ـ کاوه ۷ ـ لافت ۸ ـ درگهان ۹ ـ باسعیدو ۱۰ ـ فجر ۱۱ ـ شرکت نفت ۱۲ ـ رمچاه ۱۳ ـ کندالو ۱۴ ـ طبل ۱۵ ـ هنگام

جاذبه های توریستی قشم 

سواحل قشم

جزیره قشم با وسعتی نزدیک به ۱۵۰۰ کیلومترمربع، بیشترین سواحل و کرانه‌ها را در بین جزایر خلیج فارس به خود اختصاص می‌دهد. سواحل زیتون، سیمین، جزایر ناز، سوزا، مسن، شیب‌دراز، سلخ و دوستکو از دیدنی‌ترین سواحل جزیره قشم محسوب می‌شوند. از ویژگی‌های ساحل شناختی این جزیره، تنوع سواحل صخره‌ای، ماسه‌ای و گلی آن است که چنین خصوصیتی به‌طور یک جا در کمتر جزیره‌ای یافت می‌شود. سواحل شنی و ماسه‌ای نقره‌فام و سیمین براق نیز از دیگر انواع سواحل در جزیره قشم محسوب می‌شوند. ساحل صخره‌ای زیتون، ساحل شنی سیمین و سواحل گلی لافت و جنگل‌های حرا تنوع سواحل قشم را نشان می‌دهند. ساحل صخره‌ای ریگو معروف به ساحل لاک‌پشت‌ها نیز از دیگر سواحل زیبای جزیره قشم است که لاک‌پشت‌ها در آنجا برای نفس‌گیری و تغذیه به روی آب می‌آیند.

پوشش گیاهی

اولین و مهم‌ترین جامعه گیاهی جزیره در جنگل‌های حرا مشاهده می‌شود که گونه‌ای از مانگروها به نام ابوعلی سینا، دانشمند پرآوازه ایران است و گستره‌ای بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر مربع از مساحت جزیره را به خود اختصاص داده‌اند. گیاهان قشم خشکی پسند و حرارت‌خواه بوده و نیاز به رطوبت زیاد در تابستان دارند و بیشتر به شکل درختچه‌های نیم‌بیابانی کوتاه قد قابل مشاهده هستند.

غارهاي خربس
به فاصله 10 كيلومتر از شهر قشم (در جاده مجاور ساحل جنوبي)، غارهاي خربس بر سينه كوهي مشرف به دريا و دشتي ميانكاسه قرار گرفته است. خربس از غارهاي دريايي است كه بر اثر گرداب و تخليه ماسه‌ها از حفره سنگ‌ها به وجود آمده. عمر غار بسيار طولاني است اما در دوره‌هاي پيش از اسلام با افزودن بر وسعت غار، بر بخش‌هاي تالار و دهليزهاي انشعابي، به احتمال زياد از آن براي پناه دادن كودكان، زنان و سالخوردگان به هنگام يورش دشمن استفاده مي‌شده است. دشت ميانكاسه خربس گورهاي كهن نيز دارد.

قلعه‌هاي تاريخي
در مجموعه شهر ساحلي لافت، قلعه نادري با ويژگي‌هاي قلعه‌هاي ايراني، در جوار چاه‌هاي تلا (طلا) از دژهاي مستحكم دفاعي جزيره قشم به شمار مي‌رفته است. اين قلعه در اثر مرور زمان فرسوده شده اما بازسازي آن توسط كارشناسان ارشد سازمان ميراث فرهنگي كشور در دست اقدام است. از ديگر قلعه‌هاي تاريخي جزيره قشم، قلعه پرتغالي‌ها (در كناره ساحل دريايي شهر قشم) است.
قلعه تاريخي شهر قشم به هزينه بنياد گلبنگيان (پرتغال) به عنوان نشان دوستي دو ملت مرمت خواهد شد و به صورت يك مركز تاريخي فرهنگي فعاليت خواهد كرد

آبگيرها
در قشم، آب شيرين براي نوشيدن انسان و حيوان و نيز رويش گياه ارزش حياتي دارد. در گذشته با ساختن سد در تنگه‌ها، آب‌هاي شيرين فصل باراني را جمع‌آوري و به تدريج به مصرف شرب و كشت مي‌رسانده‌اند. از سدهاي ديدني و تاريخي قشم يكي سد پي‌پشت است.
در مدخل تنگه، تأسيسات تقسيم آب آن كه حداقل از دوره ساساني به جا مانده است و هنوز هم در عمل شيوه‌اي محسوب مي‌شود به چشم مي‌خورد. در سال‌هاي اخير در پشت سد، ماهي كپور ريخته‌اند كه تكثير هم شده و گاه مردم به ماهيگيري در آن مي‌پردازند.
ديگر آبگير ديدني جزيره قشم، سد گوران است، در كنار روستايي به همين نام. كارشناسان ميراث فرهنگي تاكيد دارند كه پر و پي اوليه سد از دوره هخامنشي و قسمت بالا و تاج آن از دوره ساساني است. روستاي گوران (گبران= زرتشتيان) از روستاهاي كهن قشم به شمار مي‌رود.

جنگل دريايي حرا
گونه حرا كه نام علمي آن به حكيم و فيلسوف ايراني ابوعلي سينا (Avicennia Marina) منسوب است، درختچه‌اي است در اندازه‌هاي متفاوت 3 تا 6 متر، با شاخ و برگ سبز روشن. حرا درختي است آب شورزي كه به هنگام مد دريا تا گلوگاه در آب فرو مي‌رود و با خاصيت تصفيه‌اي كه در پوست آن تعبيه شده است، بخش شيرين آب دريا را جذب و نمك آن را دفع مي‌كند. در تنگه خوران- بين جزيره قشم و بخشي از ساحل استان هرمزگان- جنگل دريايي حرا در گستره‌اي معادل 90000 هكتار پديد آمده كه از تنوع زيستي بالايي برخوردار است و زيستگاه امن پرندگان مناطق گرمسيري به شمار مي‌رود.
منطقه حفاظت شده حرا عنوان «ذخيرگاه زيستكره جهاني» را دارد.

كوه‌هاي قشم
بي‌شك در دوران پيش از تاريخ، آنچه امروزه جزيره قشم خوانده مي‌شود در زير آب‌هاي خليج هميشه فارس قرار داشته است. اما بر اثر تحولات دروني، سطح آب فروكش كرده و بخش‌هاي برآمده زير دريايي به صورت جزيره درآمده‌اند. در اين جزاير، از جمله قشم، كوه‌هاي كم ارتفاع فراوان است. سطح اين كوه‌ها را لايه‌هاي مرجاني، اسفنحي و دو كفه‌اي‌ها پوشانده‌اند كه خود موجب حفاظت خاك‌هاي نرم شيست و مارن زير سطح مرجاني شده است. با وجود اين، بادها، باران‌ها و طوفان‌هاي باران‌زا كه تقريباً موازي و با زاويه كمي از زمين مي‌وزند باعث فرسايش تنه كوه‌ها و فرو ريختن پوشش‌هاي مرجاني شده‌اند. در اثر اين فعل و انفعال طبيعي، نمادها و تنديس‌هاي ديدني و زيبايي در سراسر جزيره پديد آمده كه از همين حيث نيز جزيره قشم و جزاير اطراف آن را از ديگر جزاير خليج‌فارس ممتاز و به راستي استثنايي كرده است.

كوه نمك
بخشي از كوه‌هاي جزيره قشم به دليل انباشتگي آب دريا در گسل‌هاي عميق و رسوب نمك، تبديل به كوه‌ها و غارهاي نمكي شده‌اند. كوه نمكدان در جنوب غربي جزيره با ديگر معادن نمك و غارهاي نمكي جزيره از يك جنس است. بلورهاي نمك و جريان آب نمك‌آلود، منظره دلپذيري به غارهاي نمكي جزيره قشم بخشيده‌اند

زيارتگاه شاه شهيد
از بقاع متبركه است كه توسط منطقه آزاد قشم بازسازي شده و صحن و فضاي آن گسترش يافته است. زيارتگاه شاه شهيد در جوار غارهاي خربس قرار دارد. مردم بومي جزيره درباره شاه شهيد داستان‌هاي دل‌انگيزي مي‌گويند.

درخت انجير معابد
از رستني‌هاي شگفت‌انگيز مناطق حاره، مخصوصاً جزاير خليج‌فارس، درخت هميشه سبز لور (معروف به انجير معابد) است كه تاجي بسيار بزرگ با ريشه‌هاي هوايي متعدد دارد و ميوه رسيده نارنجي رنگ آن مطبوع و خوراكي است. يكي از زيباترين اين درختان در روستاي «تم سنيتي» منطقه توريان قرار دارد و در نزديكي آن، بقعه‌اي ديدني با طرح معماري كهن به نام «زيارت پير» واقع شده است.

چاه‌هاي تلا
در لافت و در جوار قلعه نادري، حلقه‌هاي چاه آب فراواني به چشم مي‌خورد كه مردم سخت‌كوش اين منطقه با زحمت زياد در دل سنگ‌هاي شيستي، كفه انتهاي محوطه، حفر كرده‌اند. تل مشرف بر اين چاه‌ها با سطح سنگي مرجاني، آب باران را به گودال محل چاه‌ها هدايت مي‌كند و چون كفه چاه‌ها به لايه‌هاي گچي ختم شده است، آب براي مدتي طولاني نسبتاً سالم و خنك در آن باقي مي‌ماند. مي گويند تعداد اين چاه‌ها به تعداد ايام سال كبيسه 366 حلقه بوده و در هر روز از سال دهانه يكي از آنها را باز و از آن استفاده مي‌كرده‌اند. بعضي به غلط اما به دليل ارزش بسيار آب در جزيره، اين واژه را طلا مي‌نويسند و مي‌گويند. در حالي كه صحيح آن تلا (= تل آب، به معني آب برگرفته از شيب تل) است

جزاير مرجاني
يكي از منحصر به فردترين مجموعه‌هاي مرجاني دنيا در خليج‌فارس واقع شده كه كامل‌ترين و زنده‌ترين نوع آن در آب‌هاي جزيره قشم است.
تصويربرداري‌هاي انجام شده در اعماق آب، از اين آبسنگ‌هاي كم نظير كه در لابه لاي آنها انواع آبزيان شگفت‌انگيز و ماهي‌هاي رنگارنگ در شكل‌ها و اندازه‌هاي بديع در حركت‌اند نشان مي‌دهد كه آب‌هاي پيرامون قشم (به ويژه در ساحل جزيره هنگام و ساحل جزيره لارك) از ظرفيت بسيار بالايي در اين زمينه برخوردار است.

 بيش از 52 گونه پرنده ساكن يا مهاجر كمياب به ويژه در فصل زمستان
 غار نمك
 كيلومترها دهليز زيرزميني كه از روستاي زينبي آغاز شده، به طرف جنوب ادامه مي‌يابد.
ساحل لاك‌پشت‌هاي عظيم دريايي در جنوب آب‌هاي جزيره
 نخلستان‌هاي پر دامنه ديرستان
 منظره غروب خورشيد از اسكله درگهان و ساحل لافت
معماري سنتي جزيره، كه برجسته‌ترين نمونه آن را در روستاي لافت مي‌توان مشاهده كرد.
 تپه تاريخي كولقان
 كارگاه‌هاي لنج‌سازي و كشتي‌هاي زيبايي كه توسط صنعتگران محلي ساخته مي‌شود.
 مدرسه تاريخي كماليه در روستاي بند حاج علي
 كيلومترها ساحل بكر و پاكيزه

آکواریوم قشم

پارک ها

 پارک زيتون
مکان: قشم، کيلومتر 2 جاده ساحلى جنوبى (به طرف غرب)، مشرف به دريا
مساحت: 45 هزار متر مربع
امکانات: زمين هاى ورزشى (فوتسال، واليبال، بسکتبال، واليبال ساحلى). غرفه ها و رستوران‌هاى عرضه غذاهاى دريايى، ساندويچ، کباب و ... فضاى سبز
برنامه ها: اجراى موسيقى زنده بومى سنتى، توليد و عرضه انواع محصولات صنايع دستى

 پارک ساحلى - سینما دریا
مکان: قشم، انتهاى بلوار امامقلى خان، مشرف به دريا
مساحت: 20 هزار متر مربع
امکانات: رستوران (عرضه انواع غذا)، کافى شاپ، تخت هاى استراحتى، محوطه بازى کودکان، پارکينگ، سرويس بهداشتى، آب آشاميدنى، فضاى سبز
برنامه ها: موسيقى زنده، برگزارى نمايشگاه هاى ادوارى و مراسم

 پارک هرمز
مکان: قشم، انتهاى بلوار امامقلى خان، ابتداى بولوار ساحلى (جاده جنوبى قشم)
مساحت: 50 هزار متر مربع
امکانات: سکوهاى ويژه استقرار چادرهاى مسافران، فضاى سبز، سرويس بهداشتى

 پارک شهر
مکان: قشم، ساحل شمالى شرقى، روبه روى شهردارى، مشرف به دريا
مساحت: 18 هزار مربع
امکانات: رستوران سنتى، محوطه بازى کودکان، کليه امکانات پارکى، فضاى سبز
برنامه ها: برگزارى جشنواره هاى سنتى

 پارک ايران زمين
مکان: قشم، خروجى شهر قشم (به طرف تولا، در جاده شمالى)، ابتداى بلوار آزادگان
مساحت: 400 هزار متر مربع
امکانات: فضاى سبز، غرفه عرضه مواد غذايى، پارکينگ
برنامه ها: ويژه گردشگران طبيعت - جاذبه هاى زمين شناسى

 بوستان خانواده
مکان: قشم، بلوار امامقلى خان، ميدان گل ها
مساحت: 8 هزار متر مربع
امکانات: فضاى سبز، وسايل بازى کودکان، ميزهاى شطرنج، غرفه عرضه مواد غذايى، کافى‌شاپ، سرويس بهداشتى، آب شيرين

 پارک دانشجو
مکان: بلوار امامقلى خان، مقابل دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی قشم
مساحت: 6 هزار متر مربع
امکانات: فضاى سبز، گلکارى، مکان هاى استراحت و استقرار چادرهاى مسافرتى

 حوضچه هامون
مکان: کيلومتر 3 جاده قشم درگهان
مساحت: 10 هزار متر مربع
امکانات: درياچه طبيعى و بازسازى شده، آلاچيق هاى مشرف به دريا، مکان ويژه براى ماهيگيرى و قايقرانى، جت اسکى، غرفه هاى عرضه مواد غذايى، مسير پياده روى و دوچرخه سوارى، سرويس بهداشتى، آب شيرين

 اکوپارک
مکان: جاده جنوبى فرودگاه، ساحل شيب دراز، مقابل جزيره هنگام
مساحت: 250 هزار متر مربع
امکانات: برق، آب، خورهاى درخت حرا، کمپ استقرار چادرهاى اکوتورها، مسيرهاى ويژه پياده‌روى و دوچرخه سوارى، استفاده از ساحل و دريا، سفر با قايق به جزيره هنگام، آکواريوم دريايى

پارک و مزرعه پرورش کروکودیل (تمساح) در جزیره هنگام

پارک و مزرعه نوپک در دل طبیعت بکر و آرام جزیره هنگام قرار داشته و در مسیر گشت سافاری جزیره می باشد. این مزرعه در تمام ایام سال و از ساعت 8 صبح تا 4 عصر بازدید کننده می پذیرد.
از درب ورودد راهنمایان مجرب همراه با بازدید کنندگان حرکت کرده و با توضیحات لازم ، اطلاعات علمی مفیدی در خصوص تمساح و فعالیتهای مزرعه به میهمانان ارائه می شود. این روش در بین تمام مزارع و پارکهای کروکودیل در جهان منحصر بی همتا می باشد.
در این مزرعه علاقمندان می توانند از نزدیکترین فاصله ممکن تمساح ها را از نوزاد تا بیش از دو متری ببینند. محیط زیبا و ایمن این مزرعه فضای مناسبی برای خانواده ها و گردشگران جزیره قشم و جزیره هنگام فراهم آورده است.
ازجمله امکانات این مزرعه کمپینگ دائمی اقامت طبیعت گردان (همراه با برق ، آب ، سرویس بهداشتی و حمام) ، رستوران و فضای اقامتی می باشد.
حیوانات مزرعه ای دیگری نیز جهت سرگرمی پرسنل و بازدید کنندگان در این محوطه نگهداری می شوند که دیدن آنها خالی از لطف نیست.

تحقیق و مطالعه در زمینه کروکودیلها که از سال 85 شروع شد و در دیماه 86 موافقت اصولی احداث این مزرعه صادر گردید و هم اکنون با همکاری کارشناسان و محققان داخلی و خارجی به عنوان یکی از مراجع علمی و تخصصی کشور در زمینه خرید و فروش کروکودیل زنده و محصولات پرورشی فعال است

مراکز خرید قشم

بازار قدیم قشم
بازار سنتی قشم از قدیم فعال بوده و امروز همچنان نقش عمده ای در عرضه انواع محصولات دارند و
این بازار در مرکز شهر و در نزدیکی اسکله سنگی (شهید ذاکری) قرار دارد.

مجتمع های تجاری:
در سال های اخیر بازارهای جدیدی بصورت مجتمع نیز به وجود آمده اند از جمله :

بازار ستاره
بهره برداری: بهمن 1376
دارای 641 فروشگاه در سه طبقه تجاری، شعب بانک های ملی ، سپه ، صادرات، واحد فروش برگ سبز، موزه تاکسی درمی، بازی های کامپیوتری ، سالن بیلیارد، رستوران سنتی، کافه تریا، پیتزا فروشی، آرایشگاه زنانه و مردانه، پله برقی، سیستم تهویه مرکزی، سیستم پیجینگ، نمازخانه، نمایندگی محصولات شوارتسکلف آلمان، آرکانسیل، نیوا، کلیون، آرکون، آیوا، سامسونگ، JVC – LG – SONY - تفال – BYC ، چای احمد، فیلیپس

 بازار بزرگ فردوسی
دارای سه طبقه ، دوطبقه تجاری مجموعا 450 فروشگاه، طبقه سوم 180 واحد اداری مسکونی، آسانسور، پله برقی، رستوران، سیستم تهویه مرکزی، سیستم صوتی مرکزی، نماز خانه ، سرویسهای بهداشتی

 بازار پردیس
دارای چهار طبقه ، طبقات اول و دوم تجاری 148 فروشگاه ، کافی شاپ ، کافی نت و خدمات کامپیوتری، کلاسهای آموزش زبان و کامپیوتر، نمایندگی انحصاری ایران خودرو، آسانسور شیشه ای، سیستم تهویه مرکزی، بانک تجارت، موسسه مالی بنیاد، نمایندگی محصولات : جین – ماشین – رنگ ویندوز – کن وود – ماتسوشیتا
طبقات سوم و چهارم: 90 واحد مسکونی

 بازار خلیج فارس
دارای چهارطبقه- اول و دوم تجاری شامل 80فروشگاه، طبقه سوم دارای 30واحد اداری مسکونی، طبقه چهارم رستوران خلیج فارس، چهار آسانسور، سیستم تهویه مرکزی، نمایندگی محصولات JVC ، کن وود ، فارلین ، TDK ، نوکیا، وست پوینت ، کارول، لومینارک، آرکوپل

 بازار مرجان
فاز اول:
طبقه زیرزمین سوپرمارکت و محل فروش ، طبقه همکف و اول اداری دارای 60 فروشگاه، طبقه دوم مسکونی دارای 8 واحد آپارتمان.
فاز دوم:
زیرزمین سوپر مارکت متصل به زیرزمین، فاز اول، همکف تجاری اداری 50 فروشگاه، چهار طبقه روی همکف هتل آپارتمان هر طبقه 18 واحد جمعا 72 واحد

 مجتمع اداری و تجاری نخل زرین
فاز اول:
این مجموعه مشتمل بر 72 واحد تجاری و اداری و زیربنای حدود 6000 متر مربع،
فاز دوم:
دارای زیربنای 68000 متر مربع مشتمل بر فضای تفریحی، خدماتی، اقامتی، تجاری
از این بخش بلوک های B ،A و C هر یک به مساحت تقریبی 5000 مترمربع
در بخش های A و B فاز دوم تعداد 45 باب مغازه و 45 باب واحد اداری موجود می باشد که تعداد 31 باب سوئیت با اعمال تغییرات لازم به هتل سوئیت های مجهز تبدیل شده است.
همچنین بخشی از این مجتمع نقش یک مجتمع دانشگاهی را بر عهده دارد

 بازار سیمرغ
دارای چهار طبقه ، زیرزمین 24 باب انبار، طبقات همکف و اول 71 فروشگاه ، طبقه دوم رستوران، کافی شاپ، سالن بیلیارد، سیستم تهویه مرکزی، سیستم پیجینگ و آنتن مرکزی

سایر مجتمع ها 

 بازار راه ابریشم
دارای دو فاز- 90 فروشگاه در دو طبقه ، اتصال ساختمان فاز اول و دوم به وسیله پل هوایی شیشه ای ، آسانسور ، پله برقی ، آنتن مرکزی ، سیستم تهویه مطبوع ، سیستم سانترال مرکزی درب های برقی ، پارکینگ ، فضای سبز اطراف

 مجتمع اداری مسکونی خورشید
در دو طبقه تجاری زیر زمین و همکف فعال است. طبقه اول دارای کاربری اداری و طبقه دوم و سوم به صورت مسکونی است.

 مجتمع تجاری پاسارگاد

 بازارچه امام قلی خان
تقریبا محل استقرار واحد های اداری است و فعالیت بازرگانی زیادی ندارد

مساجد قشم

 در قشم، از سال‌هاي آغازين ه. ق مسجدهايي موجود است كه قديمي‌ترين آن مسجد شيخ برخ در روستاي كوشه است كه يك بار بر اثر زلزله ويران شده اما در اواخر قرن سوم آن را بازسازي كرده‌اند. در جوار مسجد شيخ برخ، زيارتگاه شيخ برخ با گنبد ويژه هشت گوش قرار دارد. سنگ گورهاي بسيار كهن از سده‌هاي اول هجري در گورستان مجاور شيخ برخ وجود دارد. از ديگر مسجدهاي قشم مي‌توان مسجد قبا، مسجد رمچاه و مسجد لافت را نام برد

موزه های قشم

موزه ژئوپارک قشم

موزه ژئوپارک قشم در سال 1384 به طور رسمى گشايش يافت. اين موزه با کمک گرفتن از دارايى موزه حيات وحش قشم و در محل آن موزه شکل گرفت. موزه حيات وحش قشم از سال 1377 در محل زير زمين بازار بزرگ ستاره قشم تاسيس شده و به تدريج نمونه هاى جانورى بسيارى از جزيره قشم جمع آورى و به صورت تاکسيدرمى آماده نمايش کرده بود و با وجود اينکه از ويترين هاى مناسب و تجهيزات موزه‌اى کافى بى بهره بود، بازديد کننده قابل توجهى به ويژه در ميان دانش آموزان، دانشجويان و مسافران و گردشگران داشت.

باغ موزه گیاهشناسی قشم

باغ موزه گياه شناسي قشم دارای وسعت 30 هزار مترمربع میباشد.
براي ساخت باغ موزه گياه شناسي قشم 20 ميليارد ريال از محل اعتبارات شرکت کشت و صنعت و فضاي سبز قشم هزينه شده است .

دراين باغ موزه با ساخت گلخانه هاي پيشرفته به وسعت هزار و 200 مترمربع و ارتفاع 6 متر ، فضاي مناسبي براي توليد و تکثير انواع گونه هاي گياهي ازجمله ترينيوم ، لاتانيا ، کاسيا ، بنجامين ، کاغذي رنگي ، مورايا ، ابريشمي ، ختمي و راوانالا فراهم شده است .

تمام فضاي برکه ها ، آبشار ، غار و تونل باغ موزه گياه شناسي قشم به وسعت بيش از هفت هزار متر مربع با استفاده از سنگهاي مالون و لاشه در رنگهاي مختلف پوشيده شده است .

آزمايشگاه تجزيه آب ، خاک و گياه ، طرح هاي پيشرفته فضاي سبز ، آبشار و نهر و باغهاي مختلف از ديگر بخش هاي باغ موزه گياه شناسي قشم است .

راه اندازي اين باغ موزه مکاني مناسب براي جمع آوري انواع گونه هاي مختلف گياهي و تکثير آنها از طريق بذر ، قلمه وکشت بافت است. همچنین براي بازديد و مطالعات علمي ، تحقيقاتي و دانشگاهي دانشجويان رشته هاي کشاورزي ، باغداران و کشاورزان نیز مفید است

سواحل قشم

جزیره قشم با وسعتی نزدیک به ۱۵۰۰ کیلومترمربع، بیشترین سواحل و کرانه‌ها را در بین جزایر خلیج فارس به خود اختصاص می‌دهد. سواحل زیتون، سیمین، جزایر ناز، سوزا، مسن، شیب‌دراز، سلخ و دوستکو از دیدنی‌ترین سواحل جزیره قشم محسوب می‌شوند. از ویژگی‌های ساحل شناختی این جزیره، تنوع سواحل صخره‌ای، ماسه‌ای و گلی آن است که چنین خصوصیتی به‌طور یک جا در کمتر جزیره‌ای یافت می‌شود. سواحل شنی و ماسه‌ای نقره‌فام و سیمین براق نیز از دیگر انواع سواحل در جزیره قشم محسوب می‌شوند. ساحل صخره‌ای زیتون، ساحل شنی سیمین و سواحل گلی لافت و جنگل‌های حرا تنوع سواحل قشم را نشان می‌دهند. ساحل صخره‌ای ریگو معروف به ساحل لاک‌پشت‌ها نیز از دیگر سواحل زیبای جزیره قشم است که لاک‌پشت‌ها در آنجا برای نفس‌گیری و تغذیه به روی آب می‌آیند.

دین و فرهنگ

ايران برخاستگاه آيين زرتشت، يكي از دين هاي بزرگ جهان است. هم اكنون دين رسمي ايران بر اساس اصل 12 قانون اساسي، اسلام و مذهب شيعه اثني عشري است. حدود 99/56 درصد مردم مسلمان هستند. در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، دين هاي زرتشتي، مسيحي و كليمي به رسميت شناخته شده اند و پيروان آنها مي توانند مانند مسلمانان با حقوق يكسان در زندگي سياسي، اجتماعي و اقتصادي كشور شركت كنند.

تقویم ایرانی

تقويم رسمي ايراني بر اساس سال شمسي و ماههاي ايراني تنظيم مي شود. 21 مارس مصادف با اول فروردين ماه، آغاز سال نو ايراني است. تقويم قمري نيز بطور رسمي در ايران اعلام مي شود. سال قمري 10 روز كمتر از سال شمسي است و لذا روزهاي انجام مراسم مذهبي، كه بر اساس تقويم قمري تنظيم مي شود، هر سال با سال قبل و بعد متفاوت مي شود. بنابراين براي آگاهي جهانگردان توصيه مي شود زمان مناسب سفر خود را با آژانس مربوطه تنظيم كنند. به ويژه آنكه ايرانيان مسلمان در ماه رمضان روزه دارند و در ماه محرم عزادار، لذا فعاليتهاي روزمره و جاري را تحت تاثير قرار مي دهند و برخي از روزهاي اين دو ماه نيز تعطيل عمومي است.
جمعه روز تعطيل رسمي ميباشد

.

شب یلدا

آداب و رسوم نــوروز در ایران زمین

عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود.

عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود، در ادامه به برخی از این آداب و رسوم اشاره می کنیم:

 نماز عید

شیخ طوسی(ره) فرموده است: نماز ظهر و عصر روز نوروز را که خواندی چهار رکعت نماز با دو سلام (دو رکعت دو رکعت) می خوانی رکعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» رکعت دوم پس از حمد ده بار سوره «کافرون» رکعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحید» رکعت چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتین). و در پایان نماز سجده شکر بجاآور و در آن دعاکن تا خداوند گناهان ۵۰ ساله ات را ببخشد.

نظافت و لباس تمیز

نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن لباس تمیز و استفاده از عطر و بوی خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقی و اجتماعی نوروز است. از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: «و البس انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک» ؛ «تمیزترین لباست را بپوش و با بهترین عطرت خود را خوشبوی ساز»

 خرید لباس نو و سبز کردن گندم

یکی دو روز مانده به آغاز سال جدید (نوروز)، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه ها می روند و لباس های نو و پارچه های رنگین، خریداری می کنند. در واقع افراد خانواده با خرید لباس نو و تغییر ظواهر زندگی نشاط خاصی ا به زندگی خود می بخشند.

در برخی از مناطق ایران، به رعایت این آداب و رسوم، بسیار تاکید شده است به عنوان مثال در شیراز، از یکی دو ماه به نوروز مانده شیرازی ها به بازار می روند و لباس عیدشان را می خرند پارچه هایی معمولاً خریداری می شود که دارای رنگ روشن و سرخ یا زرد باشد. آنها معتقدند که لباس را خودشان بدوزند، پارچه آن را روزهای دوشنبه یا جمعه قیچی کنند و نیز روز پنج شنبه ساعت سنگین است و لباس مدتی روی دست می ماند تا دوخته شود، روز سه شنبه اگر بریده شود نصیب دزد یا مرده شور خواهد شد و روز چهار شنبه می سوزد وسایل خانه نیز باید عوض شود و یا تمیز گردد. پختن نان شیرین از جمله کارهایی است که حتماً باید قبل از عید و برای عید انجام بگیرد .

سبز کردن گندم، عدس، تره تیزک، ده پانزده روز به عید مانده در خانه های شیراز صورت می گیرد. برای این کار از ظرفی استفاده می کنند که از جنس مس یا روی باشد و بعد مقداری دانه ابتدا به سلامتی آقا امام زمان (عج) می ریزند و به ترتیب بعد از آن نام اعضای خانواده را می آورند.

 خانه تکانی

یکی از رسوم پسنده و ارزشهای نیک عید، نظافت و خانه تکانی است که یکی دو هفته پیش از عید خانه تکاتی یا رفت و روب انجام می گیرد و مجدداً اثاثیه را جابه جا می کنند و گردگیری می کنند و دوباره آنها را می چینند در واقع مردم قبل از رسیدن سال نو تحولی در زندگی خود می کنند و خانه را برای پذیرانی از میهمانان عید آماده می سازند.

 تهیه سفره هفت سین

بزرگترین نماد آیین نوروز "هفت سین" ، است. "محمد علی دادخواه" که اخیراً پژوهشی با عنوان "نوروز و فلسفه هفت سین" را به نگارش در آورده، در این باره می نویسد: "عدد هفت برگزیده و مقدس است. در سفره نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه است. ایرانیان باستان این عدد را با هفت امشاسپند یا هفت جاودانه مقدس ارتباط می دادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسیدن به امیدها را در خانه هفتم نوید می دهند. علامه مجلسی می فرماید: آسمان هفت طبقه و زمین هفت طبقه است و هفت ملک یا فرشته موکل برآنند و اگر موقع تحویل سال، هفت آیه از قرآن مجید را که باحرف سین شروع می شودبخوانند آنان را از آفات زمینی و آسمانی محفوظ می دارند."

هفت سین عبارت است از سماق، سیر، سنجد، سمنو، سکه، سرکه، سبزی .

 جمع شدن تمام افراد خانواده بر سر سفره عید در لحظه تحویل سال نو

موقع تحویل سال نو همه اهل خانه با لباس نو بر سر سفره می نشینند، مادر اسپند دود می کنند، یکی از بچه ها شمع روشن می کند، پدر قرآن می خواند و …

هر کدام از این آداب و رسوم، فلسفه خاص خود را دارد؛ مادر اسپند دود می کند برای دوری از چشم زخم حسود، با روشن کردن شمع، بر روشنایی خانه و زندگی تاکید می شود و از خانواده بزرگ افراد خانواده می خواهند تا در سال نو، خانه آنها را با شمع وجود پدر و مادر نورانی کند؛ قرآن خوانده می شود تا در آغاز سال نو دل ها به سوی خداوند بزرگ سوق داده شود و از صاحب قرآن خواسته شود که در این سال جدید نیز یار و مددکار اهل خانه باشد، حضور ثابت و گسترده قرآن نه تنها در سفر عید بلکه در تمام آداب اجتماعی نوروز نشان از مردم ایران زمین توجه به قرآن دارد و قرائت قرآن و بوسیدن آن در ساعات تحویل سال از جمله آداب سال تحویل است.

بر سر سفره عید، سکه، برنج، آب، ماهی قرمز، آیینه و … نیز دیده می شود که سکه نشان از خیر و برکت و رفاه؛ برنج، نشانی از خیر و برکت و فراوانی؛ آب، نشان صافی و پاکی و روشنایی و گشایش کار؛ ماهی قرمز، شگون دارد؛ آیینه، برای رفع کدورت و نشانی ازصفا و پاکی و یکرنگی است.

افراد خانواده بعد از تحویل سال نو با هم روبوسی کرده و عید را به هم تبریک می گویند و برای هم سال خوب و پربرکتی را آرزو می کنند.

 دعای تحویل سال نو

مجلسی در کتاب زادالمعاد در خصوص دعای سال نو روایت می کند که در وقت تحویل سال این دعا را بسیار بخوانید:« یا مقلب القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال.»

علامه مجلسی(ره) همچنین خواندن این دعا را در نوروز مناسب دانسته است:

«اللهم هذه سنه جدیده و انت ملک قدیم اسإلک خیرها و خیرمافیها و اعوذبک من شرها و شرمافیها و استلفیک موونتها و شغلها یا ذالجلال و الاکرام. ؛ بارالها! این سال جدید است و تو خدایی ازلی و قدیم هستی. خیر این سال و خیر آنچه را در این سال پیش می آید، از تو خواستارم و از شر این سال و شرآنچه در این سال پیش خواهد آمد، به تو پناه می برم...»

 زیارت اهل قبور

رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین روزهای سال نو و نیز برگزاری مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدإ از دیگر آداب دینی نوروز است.

تشرف و حضور در اماکن مقدسه و مشاهد مشرفه و برگزاری مراسم تحویل سال نو در آن مکانها نیز از جمله آداب نوروز می باشد.

 رنگ کردن تخم مرغ

یکی از کارهای خوب در ایام عید نوروز انجام می شود، رنگ کردن تخم مرغ با رنگ های شاد است که این کار را بچه ها خیلی دوست دارند. تخم مرغ های رنگ شده را به بچه های کوچک به عنوان عیدی می دهند.

 دید و بازدید و دادن عیدی

ایام عید فرصت مناسبی برای صله رحم و رسیدگی به وضع خویشان و بستگان است که این نیز یکی از نشانه های اخلاق و سنن مرضیه اسلامی و انسانی است. از همان روز اول نوروز، دید و بازدیدها آغاز می شود. در همه خانواده ها رسم بر آن است که افراد خانواده ابتدا به دیدن بزرگترهای فامیل می روند و عید را به آنها تبریک می گویند. سپس به خانه بر می گردند و منتظر می مانند تا بزرگترها به آنها سر بزنند. در این دید و بازدیدها عیدی هم داده می شود.

علاوه بر دیدوبازدید از بستگان، دوستان، همسایگان و بزرگان فامیل، با جمعی از مصیبت دیدگان در سال گذشته نیز دیدار می شود. دید و بازدیدها تا روز سیزده بدر، (سیزدهمین روز سال نو)، ادامه داد.

 سیزده به در

اجرای مراسم سیزده به در در میان ایرانیان از دیر باز امری بسیار جدی بوده است که همواره با برپایی مراسمی خاص همراه بوده است . از آن جمله می توان به غذاهایی که مردم به طور سنتی در روز سیزده به در می خوردند اشاره کرد . خوردن کاهو سکنجبین و چغاله بادام از خوردنی های مرسوم عصر سیزده به در است.

در تهران قدیم آن گونه که جعفر شهری، نویسنده کتاب «تهران قدیم» روایت کرده در روز سیزده به در مردم نسبت به طبخ و مصرف دمی یا دمپختک باقلا که غذای اصلی محسوب می شد و سپس بلغور یا آش رشته اقدام می کردند. حبوبات و سبزیجات آش و بلغور در خانه پخته می شد و تنها در دشت و باغ، آب و رشته آن افزوده می شد

نمایشگاه قشم

غذاهای سنتی ایرانی

سفره ايراني سفره اي رنگين است و فرهنگ غذايي اين سرزمين نیز فرهنگي بسيار غني. اين غنا برآمده از تنوع محيط طبيعي اين كشور مي باشد. در ناحيه هاي مختلف ايران، به تناسب امكانات موجود، غذاهاي محلي گوناگوني تهيه مي شود.
اما در اين كشور غداهايي نيز پخته مي شود كه به علت عموميت يافتن در سراسر كشور، جزو غذاهاي سنتي و ملي آن به شمار مي آيند

.

معروف ترين اين غذاها عبارت اند از:
چلو كباب (برنج دم كرده با كباب)، آبگوشت (مخلوط گوشت گوسفند با حبوبات و ادويه و سيب زميني)، فسنجان (غذايي از گوشت پرنده و به ويژه اردك و غاز با مغز گردو و رب انار)، دلمه (غذاهاي گوشتي پيچيده در برگ مو تازه)، و انواع خورش هاي سبزي و قيمه كه با برنج صرف مي شوند.
در ناحيه هاي شمال و غرب ايران نيز علاوه بر چلوكباب و كوفته مشهور تبريزي با برخي سبزيها و گياهان خود رو و حبوبات، انواع غذاهاي محلي(آش و شوربا) با گوشت يا بي گوشت پخته مي شوند، كه طرفداران بسياري دارند. خاويار كه از ماهيان درياي خزر به دست مي آيد، شهرتي جهاني دارد و غذايي بسيار مقوي است.
با گوشت ماهي نيز در شمال و جنوب ايران غذاهاي گوناگوني پخته مي شود. ميگوي ايران از بهترين محصولات غذايي دريايي است و با توجه به مرغوبيت و درشتي ميگوي خليج فارس، غذاي لذيذي از آن تهيه و عرضه مي شود. شاه ميگوي(لابستر) ايران اشتهار جهاني دارد.
پخت نان در ايران به روش هاي گوناگون انجام مي شود. نان هاي ايران نازك اند و پخت و پز سطحي دارند و در انواع گوناگونی پخت می شوند. نان در ايران غالباً به صورت تازه مصرف مي شود.

انواع نان هاي ايراني عبارتند از :
لواش، تافتون، سنگك و بربري.

دوغ كه نوشيدني سرد و ستني ايران است، همراه با برخي از سبزي هاي معطر با غذا صرف مي شود

رستورانهای

رستوران بانى
انتهاى بلوار امام قلى خان(جنب سينما دريا)
07635228901
   
رستوران نعيم
ميدان امام قلى خان- جنب شهرك ساحلى
07635226665
  
رستوران شاذ
بازار فردوسى- پلاك 2016
07635223351- 09133150511
   
رستوران آريا
خيابان شهيد باهنر- روبروى پاسگاه مركزى
07635221300
   
رستوران سيد
خيابان شهيد منتظرى –  جنب بانك كشاورزى  - طبقه زير زمين –  پاساژ نور
   
رستوران آبيدر
خيابان شهيد منتظرى – جنب مخابرات
07635228457-09177672476
   
رستوران عرفان
نرسيده به ميدان ولايت- روبروى مبلمان ولوازم خانگى هوم سنتر
  
رستوران پرديس
پشت بازار پرديس
07635220635
   
رستوران خليج فارس
بازار خليج فارس –  طبقه چهارم
07635242594
   
غذا سراى 133
كوچه جنب بازار پرديس – پشت ساختمان بانك صنعت ومعدن شماره 7
07635240582
   
كبابسراى كردستان شعبه 1
ميدان جهاد – ايستگاه قديم درگهان
07635223148
   
كبابسراى كردستان شعبه 2
بلوار ولى عصر نرسيده به چهار راه پرديس
07635224752
   
كبابى دبش
بازار فردوسى- طبقه زيرين- نبش استاديوم ورزشى تختى
07635223343
   
سالن غذاخورى زيتون
پشت بازار فردوسى – روبروى  استاديوم ورزشى تختى

كبابى شقايق
بازار قديم - روبروى بانك صادرات شعبه مركزى
07635229177
   
پيتزا تنورى سان برگر
بلوار ولى عصر –  چهار راه جانبازان« مرگ» طبقه زيرزمين سوپر فاروق
07635225224
   
پيتزا ساندويچ جزيره
ميدان جهاد- ايستگاه قديم درگهان – جنب  سيد مظفر
07635229341-07635224625
   
پيتزا ساندويچ راميسا
بازار فردوسى – پلاك2003
07635240941
   
پيتزا ساندويچ راميسا
ايستگاه قديم درگهان