|
درباره یزد
استان یزد در مرکز ایران و بین مدارهای 29 درجه
و 48 دقیقه تا 33 درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 52 درجه و 45 دقیقه تا
56 درجه و30 دقیقه طول شرقی از نصف النهار مبدأ قرار گرفته است.
استان یزد از شمال و غرب به
استان اصفهان از شمال شرقی به استان خراسان از جنوب غربی به استان فارس
و از جنوب شرقی به استان کرمان محدود است.گستردگی استان یزد در
حدود ۱۳۰۰۰۰ کیلومتر مربع و تقریباً 37/4 درصد از وسعت کل ایران را در
بر می گیرد.
مردم و جمعیت
بیشتر مردم یزد به زبان فارسی
با پاره ای ویژگی های گویشی سخن می گویند.جمعیت استان بر اساس آخرین
سرشماری بالغ بر ۸۹۰۰۰۰ نفر است که حدو ۱/۴ درصد جمعیت کشو را شامل می
شود.این استان بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۷۹ دارای ۱۰
شهرستان می باشد.
یزد مرکز این استان اولین
شهر خشت خام جهان و دومین شهر تاریخی جهان است.یزد واژه ای باستانی است
که ریشه در "یشت" یا "یزت" و "یسن" به معنای ستایش،نیایش،پرستش،ایزد و
.. دارد.یکی از فصول پنج گانه اوستا هم به یکی از این نامها بعنی "یشت"
خوانده شده است.در پاره ای از متون یزد را دارالعباده یا دارالعباد ،
شهر دوچرخه ها ، شهر بادگیرها گفته اند.
جاذبه های گردشگری
ابرکوه گنبد عالی،مسجد
جامع،تل های خاکستری،سرو پنج هزار ساله،موزه مردم شناسی
اردکان موزه اردکان،مسجد
جامع،آب انبار دو راه،پیر هریشت،پیر سبز چک چک،زیارتگاه
پارس بانو،تکیه
بازار نو،موزه رجال اردکان
بافق مسجد جامع،مسجد سر استخر
تفت آب انبار سرده،آب انبار
برسه،قلعه گرمسیر،قلعه شواز،باغهای انار،موزه مردم
شناسی،آبشار ده
بالا
خاتم قلعه مروست،قلعه محمد
کریمخان هرات
صدوق مجموعه حجت آباد وزیر
شامل حمام،آب انبار و بازار،مسجد ریگ،مجموعه
سلطانیه،مجموعه
آثار تاریخی ندوشن
طبس باغ گلشن،مدرسه دو مناره
گلشن،مزار پیر حاجات
مهریز مسجد جامع مهر
پادین،قلعه تاریخی خورمیز،پیر نارکی،کاروانسرای زین
العابدین،چشمه
غربالیز،موزه مردم شناسی
میبد نارین قلعه،مسجد جامع
میبد،مجموعه کاروانی رباط،پیر چراغ،موزه زیلو،آسیاب
ها،باروی شهر قدیم
شامل برج ها،حصارها،خندق ها،و دروازه های شهر،موزه
سفال وسرامیک
میبد،موزه پست
معبد پیرهریشت زردتشتیان – اردکان:
پیرهریشت از نیایشگاه های زردتشتی در استان یزد ایران
واقع شده است.این نیایشگاه و آتشکده در 90 کیلومتری غرب یزد و در 15
کیلومتری شهر اردکان .در دامنه کوه های کم ارتفاع و بدون پوشش گیاهی
واقع شده است.زردتشتیان بر این باورند که (هریشت)محل غایب شدنیکی از
کنیزه های بانوی (یزد گرد ساسانی )است.زردتشتیان هر ساله در روز هیجدهم
نوروز به این محل می آیند و به زیارت و جشن می پردازند.
مسجد جامع کویر یزد:
این مسجد متعلق به قرن هشتم و نهم هجری قمری است و از
امتیازات معماری و هنری آن،در مرحله اول ساختمان و کاشیکاری سر در بلند
آن است.
سردر کنبد مسجد جامع یزد در نوع خود یکی از شاهکارهای
معماری اسلامی می باشد.همچنین در نمای خارج و داخلی ایوان اصلی آن
کاشیکاری زیبایی به کار رفته و دارای کتیبه ای نیز می باشد.
در استان یزد به علت سابقه باستانی و فرهنگ متداوم و
موقعیت جغرافیایی مرکزی آن آثار باشکوه و درخشانی از دوران قبل و بعد
از اسلام به جای مانده که مسجد جامع کبیر باشکوه یزد یکی از آنهاست
قدیمی ترین میدان ساعت شهری – یزد:
قدیمی ترین ساعت شهری ایران در میدان وقت الساعت یزد
نصب شده است.این ساعت آفتابی به استناد کتاب جامع مفیدی نخستین ساعت
شهری است که فرد ساعت ساز یزدی آن را در سال 725 هجری قمری در مدرسه
رکنیه در جوار مسجد جامع یزد نصب کرد.این مکان بعد ها به نام میدان وقت
الساعت شهرت یافت.
باغ دولت آباد:(یزد)
باغ دولت آباد توسط محمد تقی خان بزرگ سرسلسله ی خان
های یزد در زمان زندیه بود.وی پس از به قدرت رسیدن قنات دولت آباد را
از مهریز به یزد کشید و پس از آن،عمارت «باغ دولت آباد»را در امتدادآن
احداث کرد.این ساختمان،محل اقامت این حاکم مقتدر نیز بود.
ارتفاع بادگیر این عمارت که بلند ترین بادگیر جهان نیز
محسوب می شود از سطح زمین 80/33 متر است.فضای سبز این باغ شامل درختان
کاج – سرو – گل سرخ – محمدی –درختان میوه و به خصوص انگور و انار اسنت
که به وسیله قنات «دولت آباد»مشروب می شد.این مجموعه یادگاری از دوره
افشاریه و زندیه است.
روشنایی باغ در شب توسط لامپ هایی که در داخل فانوس
گذاشته شده و به فواصل معین در اطراف قرار گرفته اند تامین می شود که
منظره زیبایی را نیز ایجاد می کند.درهای ساختمان اصلی از چوب و به صورت
کنده کاری دیده می شود و در داخل بنا اتاق های متعددی قرار دارد که در
اکثر این اتاق ها حوضی قرار گرفته و درهای یکی از اتاق ها که رو به
حیاط و باغ باز می شود.با شیشه های رنگارنگ با طرح های زیبا مزین شده
که در هنگام وجود خورشید و پر آب بودن حوض و منظره زیبایی از نقاط رنگی
منعکس شده را بر روی حوض مرمرین به نمایش می گذارد.
دریکی از اتاق ها بادگیر معروف دولت آباد قرار دارد و
به خوبی کولر می تواند خنگی ساختمان را تامین کند.
بقعه دورازده امام:(یزد)
این بقعه از قدیمی ترین بنای بر جا مانده از گذر تاریخ
در محله فهادان است.از بناهای شاخص اجری و نمونه های غالب در معماری به
شمار می رود که به دلیل سبک بنا و نقش و نگار کتیبه ای کوفی اش شایان
توجه است.قبه ی دوازده امام شامل تک گنبدی است به صورت یک چهار ضلعی که
به هشت ضلعی تبدیل و گنبد روی هشت ضلعی قرار دارد.
این بنا در حال حاضر قدیمی ترین بنای تاریخ دار یزد
محسوب می شود.به استناد کتیبه کوفی رنگ آمیزی بالای محراب،قبه به سال
429 ه.ق در زمان ابو جعفر علاءالدوله بن کاکویه دیلمی بنا شده و به
احتمال زیاد مدفن خودش است.
این بنا بیشتر به لحاظ معماری و گنبد آجری آن است ودر
زمره شاهکارهای هنری سلجوقی به شمار می رود.نور این بقعه به وسیله
پنجره هایی که در چهار طرف آن تعبیه شده تامین می شود.وجود محراب در
این بنا نشانه مسجدی است که در قرون دوم و سوم در این مکان بنا شده
بود.
زندان اسکندر: (یزد)
این بنا رازآمیز در محله فهادان یکی از کهن ترین محله
های شهر یزد که در قدیم به شهرستان شهرت داشته،واقع شده است.بنا مشتمل
بر حیاطی است که سه ایوان در پیرامون و فضاهایی در اطراف آن هاست.گنبد
خانه ای کهن در گوشه ی حیاط ا بلندی ای زیاد از جمله بناهای سده ی هفتم
ه.ق است که قالب بندی های کاهگلی،گوشه سازی تُرنب و محراب گل بری بیرون
آن قابل توجه است.هویت واقعی این ساختمان معلوم نیست اما به زندان
اسکندر و مدرسه ضیاییه (آثار مولانا ضیاءالدین حسین رضی)نیز معروف است.
آتش ورهرام (آتشکده زرتشتیان):(یزد)
بنای فعلی آتشکده در سال 1313 خورشیدی با همت و کمک
مالی زردتشتیان یزد و پارسائیان هندوستان احداث گردیده است.نقشه ی این
بنا را مهندسان پارسی کشیده اند و «ارباب جمشید امانت»سرپرستی و نظارت
ساخت این بنا را بر عهده داشته است.ساختمان دانشکده با معماری زیبایی
بر گرفته از هنر معماری هخامنشیان(در تخت جمشید)در وسط حیاطی و سرسبز و
بر بلندی قرار گرفته و بر پیشانی عمارت نقش«فروهر»جلوه گر است.
اهمیت آتشکده به قدمت آتش درون آن است که گفته شده از
حدود 1520 سال پیش تاکنون فروزان مانده و حفاظت گردیده است.«آتش
ورهرام»درون مجمری برنجی و در اتاقی مخصوص،در میان ساختمان آتشکده و در
سطحی بالاتر از سطح زمین و به دور از باد و باران و تابش خورشید
نگهداری می شود.
بوستان ناجی:(یزد)
این عمارت و باغ و املاک شخصی بنام ناجی بوده که پس از
اهدا به شهرداری بصورت بوستان بازسازی شده.
این بوستان در بلوار خروجی شهر یزد بطرف کرمان بنام
بلوار شهید دشتی قرار دارد و مکان مناسبی برای تفریح و استراحت
مسافرانی می باشد که از این مسیر عبور کنند.
مسجد و تکیه امیر چخماق:(یزد)
میر جلا الدین چخماق از سرداران و امرا شاهرخ تیموری و
حاکم یزد با همکاری همسر خود فاطمه خاتون در جهت آبادانی یزد مجموعه ای
شامل:تکیه ،میدان،حمام،کاروانسرا،خانقاه،قنادخانه،چاه آب سرد و از همه
مهمتر مسجد امیر چخماق بنا نهاد است.
سنگ نصب شده در مسجد به طرف میدان،شبکه ظریف از کاشی
های معرق دور خارجی گنبد،محراب اصلی با طاق نمای مقرنس کاری و...این
مسجد را از نظر مرتبه زیبایی بعد از مسجد جامع قرار داده است.این
بنا،مسجد جمع نو نیز نامیده شده است.این مجموعه در قرن هشتم هجری بنا
نهاده شده است.
درخت سرو ابرکوه – یزد:
ابرکوه یکی از قدیمی ترین شهر های ایران است که در مرکز
ایران و در محدوده استان یزد واقع می باشد.
هم اکنون آثار باستانی بسیار زیادی از روزگاران گذشته
در این مکان بجای مانده است.که نشان از وجود تمدنی بیاد ماندنی و قدیمی
دارد.اثری که اگر آنرا از عجایب بدانیم اغراق نکرده ایم و آن وجود یک
درخت سرو کهن سال و بلند است بر پایه ارزیابی متخصصین فن و از جمله یک
دانشمند مشهور مانند پروفسور الکساندروف روسی عمر این موجود زنده را
بیش از چهار هزار سال دانسته اند و به اعتقاد برخی دیگر از دانشمندان
تا هفت هزار سال از عمر این درخت می گذرد.
این درخت مشهور که هنوز نیز سرسبز و با صلابت در مرکز
این شهر خودنمایی می کند دارای ارتفاعی بالغ بر 33 متر می باشد و محیط
آن حدود 16 متر است.درخت سرو ابرکوه در نوع خود در جهان بی نظیر است.
یخچال خشتی ابرکوه:
یخچال با نقشه ای (پلانی)مدور و حجمی مخروطی شکل به
صورت پله ای بنا شده اند.در زمان های گذشته،یخچال ها مخصوص انبار کردن
یخ بوده اند.ارتفاع این بنا اغلب حدود 20 متر است.سطح داخل کف
بنا،گودتر از سطح زمین بیرونی ساخته شده است.یخچال دارای 4 بخش عمده ی
حوض بند،مخزن یخ،دیواره های سایه انداز و گنبد بزرگ روی مخزن هستند.از
خصوصیات این بارز این بنا،طرح و فرم ساخت آن است.قدمت برخی از یخچال ها
را عهد قاجار،برخی دیگر را به رونق جاده ابریشم و بعضی از آن ها را به
دوره«عضدالدوله دیلمی»نسبت می دهند.
گنبدعالی – ابرکوه:
گنبد عالی ابرکوه بر فراز صخره ای طبیعی در ابتدای شهر
ابرکوه قرار دارد و از سنگ های طبیعی کوهستان و با ملاط ساروج ساخته
شده است.
تزئینات آن شامل دو رشته کتیبه کوفی است که یکی در
بالای ورودی بنا و دیگری در انتها ساقه آن،زیر سه ردیف مقرنس قرار
دارد.از متن کتیبه آجری بالای ورودی چنین بر می آید که گنبد در سال 448
ه.ق در دوران سلجوقیان و به فرمان عی فیروزان برای پدرش امیر شمس
الدوله ساخته شده است.کتیبه دیگر حاکی از آن است که مادر بانی گنبد نیز
در همین آرامگاه مدفون است.چهار ضلع گنبد یک در میان،دارای چهار روزنه
است.میان قبه نیز باز است و این روزنه ها نو را به داخل بنا هدایت می
کنند.این مقبره یادبود،یکی از سالم ترین گنبد های دوره سلجوقی و از
نفایس هنر ایران است که بر روی تپه ای مشرف به جاده و شهر قرار گرفته
است.
خانه آقا زاده – ابرکوه:
این خانه با مساحتی بالغ بر 851 متر با طرح حیاط مرکزی
است .بنای مذکور با گچ بری های ظریف و زیبا،مقرنس های گچ بری و...تزئین
شده است.قسمت شاخص و جالب توجه بنا بادگیر دو طبقه و کلاه فرنگی بوده
که در نوع خود بی نظیر است.ارتفاع بادگیر 18 متر و مساحت 18 متر و
مساحت آن 18 متر مربع بوده و در دهانه ی بادگیر،19 عدد دریچه تنظیم هوا
وجود دارد که با بادگیر دومی هماهنگی و ارتباط دارد.بادگیر و کلاه
فرنگی به ترتیب حکم خنگ کنندگی و نور رسانی (نور گیر)فضای زیرین و
تالار خانه را دارند.قدمت خانه ی آقازاده به دروه قاجاریه باز می گردد.
چشمه های آب گرم مرتضی علی – طبس:
یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان طبس چشمه آبگرم مرتضی
علی است که در روستای خرو واقع شده است.این منطقه جزو مناطق نمونه
گردشگری شناخته شده و سالانه بیش از 600 هزار نفر از این مکان دیدن می
کنند و به عنوان یک طرح آب درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.این چشمه
در 30 کیلو متری شهر طبس واقع شده است. که پس از گذر نمودن از شهر طبس
برای رسیدن به این چشمه حدود پنج کیلومتر مسیر را باید به صورت پیاده
طی کرد که عمدتا این پیاده روی در داخل آب است.این چشمه مبدا آب اغلب
مزارع و تامین اب باغات طبس می باشد که از طریق نهر آبی به این شهر
منتقل می شود.در طول مسیر چشمه آب گرم مرتضی علی ،دیواره ها حفره هایی
است که به نظر می رسد با نظم خاصی بنا شده اند.پس از حدود 10 دقیقه
پیاده روی به منطقه ای می رسیم که چشمه های متعدد آب به ویژه چند چشمه
آب گرم و سرد قرار دارد و بزرگترین آنها از درون حفره ای نشات می گیرد
که به حمام مرتضی علی معروف شده است.مردمی که برای تفریح به این منطقه
می آیند ممولا برای از این حفره آب برای آب تنی استفاده می کنند،بالاتر
از این چشمه ،دره محصور و تنگ شده ای وجود دارد که از لحاظ توریستی
بسیار جذاب است. در ادامه این مسیر به سد شاه عباسی می رسیم که از
آثاری تاریخی دوران صفویه محسوب می شود و در ایام مختلف پذیرای مشتاقان
طبیعت است. وجود این چشمه جوشان با دو نوع آب سرد و گرم کنار هم در دل
کویر ایران زمین انسان را به تفکری عیق وا می دارد. در فصل سرما بدلیل
سردی آب حدود 300 متر از راه این رودخانه در یک طرف آب سرد و در طرف
دیگر آب گرم جریان دارد که این یک پدیده نادر و بسیار زیبا و منحصر به
فرد در این منطقه کویری است.
روستا و قلعه خرانق – اردکان:
روستای خرائق مرکز بخش خرائق در شهرستان اردکان است.این
روستا در 85 کیلومتری شهر یزد واقع شده است.آنچه بیش از همه در روستای
خرائق را ارزشمند ساخته آثار تاریخی روستا است که شامل منارجنبان
،قلعه،کاروانسرا،مشهدک،باباخادم،پل آبراه،شترگلو،قریه ی شمس آباد،حمام
،آسیاب ،مسجد بیت المقدس ،مسجد جامع،حسینیه و... می شود.قدمت قلعه و
برج و باروی آن،زمان ساسانیان یعنی 4000سال پیش ذکر شده است و وسعت آن
1 هکتار می باشد.یکی از عجایب قلعه کوچه های پیچ در پیچ و هولناک آن
است که برای غافلگیر کردن دزدان و راهزنان مورد استفاده قرار می گرفته
که یکی از این کوچه ها به کوچه ی گرگ معروف است.
باغ گلشن – طبس
طبس در شمال شرق استان یزد،در کنار کویر لوت از شهر های
میانه راهی خراسان،کرمان،فارس و اصفهان ،به عنوان گذرگاهی برای این
استانهاست که حتی از زمان تاسیس اولین سلسله های پادشاهی در ایران،نام
ان در روایات و اسناد تاریخی دیده می شود.این شهرستان پهناورترین
شهرستان ایران است.
در طبس که نامش یاداور کیری بی انتها باشد باغی وجود
دارد که به واقع باغ بهشت کویر ایران و یکی از بزرگترین و زیباترین
باغهای کشور است.این باغ باشکوه که باغ گلشن نام دارد.باغی زیبا و
تاریخی متعلق به دوره افشاریه – زندیه است که یکی از مهمترین باغهای
ایرانی به شمار می رود.طراحی این باغ براساس نمونه چهار باغ و برگرفته
از آیات قرآنی درباره ی بهشت است که دو نهر آب روان همدیگر را قطع می
نمایند.
قلعه خورمیز- مهریز:
قلعه خورمیز مربوط به دوره ساسانیان – دوران های تاریخی
پس از اسلام است و در شهرستان مهریز،روستای خورمیز واقع شده است.بر روی
تپه ای مشرف به روستای خورمیز ،قلعه ای از سنگ و خشت بنا شده که دارای
شاهراهی در وسط بوده و مسیرهای دیگری از آن منشعب می شده و امکان
دسترسی به اماکن مختلف قعه را میسر می کرده است .
این قلعه به نقل از جامع مفیدی ،توسط «هرمز پسر
انوشیروان »ساخته شده.درون این قلعه چاهی مربع شکلی است که درون سنگ
سیاه سخت به عمق 15 حفاری شده و همان چاهی است که «سید رکن الدین
حسینی»در آن محبوس بوده است.
برج کبوتر خانه میبد:
این بنا در جنوب شرقی باروی قدیم میبد واقع شده است.بنا
از خارج به صورت برجی مدور و آراسته به نقشهای ویژه و از داخل دارای سه
طبقه و مجهز به هزاران لانه برای جلب و نگهداری پرندگان مهاجر است.برج
کبوترخانه هم به لحاظ حمایت از پرندگا ن و هم به جهت استفاده ای که در
گذشته از کود آنها برای کشاورزان می کردند مورد توجه است.
قدکت برج کبوتر خانه میبد به دوران قاجار بر می گردد
.این برج به صورت استوانه ای ساخته شده دارای تزئینات قطار بندی و آجری
و گچی است که مانع تردد مارها به داخل برج ی شود.
قدیمی ترین مسجد ایران – فهرج:
ساخت مسجد جامع فهرجواقع در 30 کیلومتر استان یزد، به
نیمه اول هجری برمی گردد .این مسج تنها مسجد جهان اسلام است که ساختمان
آن از ابتدا تاکنون هیچ تغییری نکرده است.اگر چه در میان باستان شناسان
اختلاف نظر وجود دارد ما ظاهرا نسجد جامع فهرج قدیمی ترین مسجد ایران
است.مسجد جامع فهرج کماکان زنده و پویا و مورد استفاده قرار می گیرد.
آبشار دره گاهان – تفت:
دره گاهان ،دره ای است که در زمان های دور مردم به آنجا
رفته و جشن ها و مراسم خود را در ان بر پا می داشتند.این دره ر فاصله
22 کیلومتری از شهر یزد واقع شده .
دره گاهان دارای آبشاری است فصلی ،با ارتفاع بیش از 20
متر،که در فصل بهار و اوایل تابستان از سچشمه شیر کوه سیراب می شودو در
ارتفاع بالای 20 متر به صورت ابشار،طبیعت بی نظیر را خلق کرده است.به
گفته کوهنوردان ،از دره گاهان تا ده بالا زیباترین مسیر این منطقه است.
پیر چک چک – اردکان:
شهر یزد و بخشهای اطراف آن مهمترین مرکز تجمع زردتشتیان
است که از دیرباز در این ناحیه زندگی می کنند.در 72 کیلومتری شهر یزد
زیارتگاه مهمی وجود دارد بنام پیر سبز چک چک که در فصل تابستان عده ی
کثیری از زردتشتیان از نقاط مختلف جهان برگزاری مراسم مهمی مانند جشن
نوروز ،تولد زردتشت و مهرگان در آنجا جمع می شوند.
برای رسیدن به این زیارتگاه زردتشتیان بعد از گذراندن
تعداد زیادی پله در دل کوه های یزد به این مکان رسیده و نظاره گر یکی
از ادیان و مذاهب موجود در ایران خواهید بود.گفته می شود که نام چک چک
یا چک چکو از صدای قطره های آبی گرفته شده که از صخره ای می چکد و
اکنون به درون یک منبع ذخیره هدایت می شود.
جاذبه های میراث
فرهنگی و گردشگری یزد
ـ آتشکده زرتشتیان
ـ آب انبار شش بادگیری
ـ برج ساعت
ـ برج و بارو
ـ بازار خان
ـ حمام خان
ـ خانه لاری ها
ـ خانه محمودی
ـ زندان اسکندر -مدرسه ضیاییه
ـ قنات مسجد جامع
ـ گوردخمه
ـ مسجد جامع
مسجد ریگ
مسجد میر چخماق
ـ میدان امیر چخماق
ـ میدان مارکار
ـ بازار
ـ بافت قدیمی یزد
باغها و پارکها
ـ باغ دولت آباد
موزه ها
ـ موزه آب
ـ موزه آبگینه
ـ موزه علوم طبیعی یزد
ـ موزه مردم شناسی
ـ موزه پلاس - زیلو
ـ موزه وقت و ساعت
ـ موزه وزیری - آثار تاریخی ،
فرهنگی
ـ موزه سکه
گالری تصاویر
 |
کانال تلگرام آژانس هواپیمایی
