درباره اهواز
استان خوزستان در جنوب غرب ایران با مساحتی حدود ۶۴ هزار و ۲۳۶
کیلومتر مربع در کنار خلیج فارس و اروندرود - شط العرب - قرار
دارد. این استان از شمال به استان لرستان ، از شمال شرقی و شرق به
استان های چهار محال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد، از شمال
غربی به استان ایلام، از جنوب به خلیج فارس و از غرب به کشور عراق
محدود میشود. مرکز استان خوزستان، شهر اهواز است و از شهرهای مهم
آن می توان آبادان، اندیمشک، ایذه، باغ ملک، بندر ماهشهر، بهبهان،
دزفول، رامهرمز، سوسنگرد، شادگان، شوش، شوشتر، مسجد سلیمان نام
برد.
موقعیت
جغرافیایی
استان خوزستان از سمت شمال و شرق به رشته کوه های زاگرس منتهی می
شود. ارتفاعات این استان در جهت جنوب غربی کاهش یافته و در نواحی
جنوب تر به صورت تپه های ماهوری نمایان می شود. این سرزمین از نظر
پستی و بلندی به دو منطقه کوهستانی و جلگه ای تقسیم می شود. منطقه
کوهستانی قسمت های شمال و شرق استان را در بر می گیرد و منطقه جلگه
ای از جنوب دزفول، مسجد سلیمان، رامهرمز و بهبهان شروع شده و تا
کرانه های خلیج فارس و اروند رود ادامه می یابد. از نظر شرایط آب و
هوایی، استان خوزستان دارای دو نوع آب و هوای نیمه بیابانی در
شهرهای آبادان، خرمشهر، ماهشهر، هندیجان، دشت آزادگان دزفول،
بهبهان، شوشتر و نواحی شمال اهواز و همچنین آب و هوای استپ گرم در
نواحی شمال دزفول، بهبهان، رامهرمز، شوشتر و شمال اهواز است.
همچنین شرایط اقلیمی این استان تحت تاثیر سه نوع باد به شرح زیر
است: اولین باد، جریان سرد نواحی کوهستانی، دومین باد یعنی باد
شرجی، جریان گرم مرطوبی است که از خلیج فارس به سمت جلگه می وزد و
اما سومین باد ؛ از سمت عربستان می وزد و همیشه مقداری شن، خاک و
رطوبت به همراه دارد.
رودخانه های مهم موجود در استان خوزستان عبارتند از: کارون، دز،
کرخه، مارون، جراحی و زهره. در میان رودخانه های ذکر شده؛ رودخانه
کارون پرآب ترین رودخانه کشور محسوب می شود
پیشینه تاریخی
استان خوزستان حدود پنج هزار سال پیش از میلاد محل سکونت اولیه
«اقوام عیلامی» بود. این منطقه در دوران باستان، بهویژه، در دوره
حکومت هخامنشیان به دو بخش شمال و شمال شرقی و بخش جنوبی تقسیم شده
بود. بخش شمالی که شامل کوهستان ها و جنگل های فراوانی بود «انشان
يا انزان» نامیده می شد و بخش جنوبی که «عیلام» نام داشت دارای آب
و هوای گرم و مرطوب، دشت های حاصلخیز و جلگه ای بود که به قاره ای
کوچک شبیه بود. «استرابون»، جغرافی دان عهد باستان، خوزستان را از
حاصلخیزترین جلگههای جهان میدانست. وجود رودخانههای فراوان در
دشت ها امکان کشاورزی و آبادانی را در این منطقه میسر میساخت و بر
همین اساس بود که عدهای نام این سرزمین را «هند» یا «اند» به معنی
«جایی با آبهای فراوان» گذاشته بودند.
در کتاب «مجمع التواریخ و القصص» خوزستان به نام «جوستان»
و«حبوجستان و اجار» آمده است که به نظر میآید، برگرفته از زبان
پهلوی با عناوین «حبوجستان» و «حوجستان» است. از سوی دیگر «یاقوت
حموی» واژه «خوز» را با نام های «خوز» و «هوز» و «اهواز» و«هویزه»
هم ریشه میداند. اهواز معرف واژه «اواز» و«اوجا» نیز هست که در
کتیبه داریوش بیستون آمده و این نام در کتیبه نقش رستم خواجا یا
«خوجا» حک شده که هزار سال پیش، مرکز حکومت نشین استان خوزستان
بود. ابن منظور در کتاب لسان العرب ـ ۷۱۱ ه . ق – می نویسد: «خوز»
قوم یا قبیله ای از مردم عجم هستند.
کلمه «خوز» را به معنی «شکر» و «نیشکر» نیز معنا می کنند و علت آن
خاک حاصلخیز و بارور خوزستان برای رشد این گیاه بوده و بهترین
محصول نیشکر در این منطقه بدست می آمد. پس از حکومت هخامنشیان، در
دوران اشكانی، ساسانی و تمام دوران حکومت اسلامی شوشتر مركز حكومتی
خوزستان بود. اما در سال ۱۳۰۳ در پی شیوع بیماری وبا در شوشتر مركز
حكومتی خوزستان به مدت یك سال به دزفول و سپس به اهواز منتقل شد و
تا كنون نیز اهواز است.
این استان از ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ تا آخرین روز جنگ ایران و عراق همواره
صحنه عملیاتهای مختلف ایران برای بازپس گیری مناطق اشغال شده توسط
نیروهای ارتش عراق بود. در آغاز جنگ شهرهایی چون سوسنگرد، دزفول،
اندیمشک، خرمشهر، آبادان و اهواز که مرکز استان است به صورت مرتب
هدف حملات موشکی و توپخانه ارتش عراق قرار داشتند.
اقوام
و زبان
استان خوزستان دارای تیرههای گوناگون از اقوام انسانی را در بر
میگیرد. از دیرباز پیروان دیگر آیینها نیز در این استان ساکن
بودند .بیشتر ساکنین استان خوزستان را مردمان عرب تشکیل می دهند و
به این مردم عرب ساکن در نوار ساحلی جنوب که دارای ویژگی های فارس
ها هستند، بندری می گویند. اکثر عرب های ایران هنوز به زبان عربی
تکلم می کنند. آغاز مهاجرت عرب ها به خوزستان به دوران پیش از
اسلام یعنی به زمان حکومت ساسانیان می رسد. اما پس از پیروزی سپاه
مسلمین بر سپاه ایران قبایل و عشایر بسیاری به ایران مهاجرت کردند
و به علت وجود اعراب پیش از اسلام در منطقه خوزستان، این محل را
برای سکونت خود انتخاب کردند. ولی امروزه جمعیت عرب های ساکن در
خوزستان نسبت به اقوام فارسی زبان مثل بختیاری ها، شوشتری و دزفولی
در اقلیت دارند
موقعیت اجتماعی و
اقتصادی
استان خوزستان از مهمترین مناطق نفت خیز ایران به شمار می آید.
«نفت و گاز» که مهم ترین منبع طبیعی کشور است برای نخستین بار حدود
۸۰ سال پیش در این منطقه کشف و استخراج شد و از آن موقع تاکنون
حوزه های نفتی فراوان در این استان کشف و مورد بهره برداری قرار
گرفته است که از مهم ترین آن ها حوزه های نفتی اهواز هستند.
پالایشگاه آبادان، پتروشیمی بندر امام و ماهشهر نمونه های از صنایع
وابسته به نفت در این استان است. به طور کلی صنعت خوزستان به دو
گروه صنایع دستی و ماشینی تقسیم می شود. صنایع کارخانه ای را می
توان بر حسب مقدار مصرف مواد اولیه و کیفیت تولید به دو دسته عمده
صنایع سنگین و صنایع سبک تقسیم کرد. صنایع سنگین استان عبارتند از
: استخراج و تصفیه نفت مشتمل بر پالایشگاه آبادان، دستگاه تقطیر
مسجد سلیمان، پالایشگاه گاز بید بلند و صنعت پتروشیمی مشتمل بر
مجتمع شیمیایی رازی، مجتمع پتروشیمی آبادان، مجتمع پتروشیمی خارک،
مجتمع پتروشیمی ایران – ژاپن، کارخانه های نورد و لوله اهواز و ذوب
آهن گاز اهواز. اما صنایع سبک خوزستان مشتمل بر: قندسازی، کاغذ
سازی، بسته بندی خرما، صنعت ماهی گیری و صنعت برق است. در ضمن از
صنایع جانبی قدیمی نیشکر در خوزستان، مجتمع کاغذسازی هفتتپهاست
که از دیرباز با استفاده از ضایعات نیشکر به تولید کاغذ میپردازد.
وجود رودخانه های پرآب کارون، دز، کرخه، اروند و گتوند در استان
خوزستان، باعث رونق کشاورزی در این سرزمین شده است و هم اکنون
بزرگترین طرح تولید نیشکر و صنایع جانبی آن، در حال انجام است.
کشاورزی در تمام مناطق منطقه خوزستان به ویژه در قسمت های جلگه ای
از اهمیت خاصی برخوردار است؛ به همین دلیل این استان را «زرخیز» می
نامند. جلگه خوزستان دنباله بین النهرین است و به همین دلیل دارای
خاک و آب و هوای بسیار مناسب برای کشاورزی است. منطقه کشاورزی در
این استان به دو بخش «منطقه کشت فشرده» و «منطقه کشت گسترده» تقسیم
می شود. «منطقه کشت فشرده» شامل نواحی شمال غربی و مرکزی و «منطقه
کشت گسترده» شامل مناطق کوهستانی و شرق استان است. از مهمترین
محصولات کشاروزی این استان می توان: گندم، جو، برنج، نیشکر، خرما،
مرکبات را نام برد.
در بخش دام داری؛ پرورش دام و طیور بعد از کشاورزی از اهمیت بالایی
برخوردار است. از انواع دام های دایمی می توان به گوسفند، بز، گاو
و گاومیش اشاره کرد. این استان همچنین، به دلیل مجاورت با خلیج
فارس و وجود رودهای بزرگ و پرآب زمینه مساعدی برای پرورش و صید
ماهی دارد.
در نهایت باید اضافه کرد که استان خوزستان در صنایع نفت، گاز و
پتروشیمی در کشور دارای مقام اول و در صنایع فولاد دومین استان
کشور به شمار می آید. همچنین از نظر صنایع جانبی نیشکر منحصر به
فرد است.
سوغات
بخش شیرینی : حلوا
ارده، حلوا شکری، حلوا کنجدی، شیره ارده، انواع کلوچه های سنتی
بخش کشاورزی : انواع
ادویه، خرما، لیف خرما
بخش صنایع دستی :
جاجیم، حصیربافی، خراطی، سجاده بافی، گبه، گلیم، فرش، نمد
جاذبه های طبیعی
- گردشگری
آبادان : تالاب بین
المللی شادگان، جزیره مینو، حاشیه رودخانه اروند، حاشیه رودخانه بهمن
شیر، نخلستان های اطراف شهر
اندیمشک : چشمه آب
کزرمی،حاشیه رودخانه دز، حاشیه رودخانه کرخه، طبیعت جاده سد دز
اهواز : پارک جنگلی
گمبوعه درجاده سوسنگرد، پارک جنگلی شهروند، تالاب بام دژ در جاده شوش،
حاشیه رودخانه کارون
ایذه : آبشار شی وند،
تالاب میانگران، دامنه کوه سفید، دشت سوسن، حاشیه سد کارون، حاشیه
دریاچه سد کارون ۳، طبیعت دشت مرغا، طبیعت منطقه مال آقا، طببیعت منطقه
گلزار، طبیعت تنگ نوروزی یا خنگ اژدر
بهبهان : تنگ تکاب، تنگ
بن، تنگ خوییز، تنگ سروک، جلگه تشون، حاشیه رود مارون، حاشیه رود
خیرآباد، حاشیه رود زهره، چشمه آب معدنی گراب، طبیعت روستای پشکر،
طبیعت دره گرمابه
خرمشهر : حاشیه اروند رود
دزفول : آبشار شوی، سد
و دریاچه دز، طبیعت روستای پامنار، حاشیه رود دز، حاشیه دریاچه شهیون،
دامنه کوه سالن، دامنه کوه هفت تنان، دامنه کوه سرگویان، دامنه کوه لپ
سفید
رامهرمز : غار صیدون
کبوتری طبیعت منطقه بیشه زارهای بن رشید، آبشار گدار پهن، حاشیه
رودخانه مارون، چشمه قیر منطقه ماماتین
شادگان : تالاب بین
المللی شادگان
شوش : حاشیه رود کرخه،
حاشیه رود دز، حاشیه رود شاوور، نهر داریون
شوشتر : حاشیه رودخانه
دست کند گرگر، چشمه آب سیزنگر، پارک جنگلی، پارک طبیعت آبشار، حاشیه
رودخانه کارون طبیعت سرسبز جاده شوشتر، طبیعت بیشه زارهای سواحل کارون
و دز، دامنه کوه فدک، طبیعت روستا تک تکاب، طبیعت روستای گرآب
مسجد سلیمان : حاشیه
رودخانه تمبی، حاشیه رود کارون، حاشیه رود و طبیعت دشت شیمبار، طبیعت
منطقه گدار لندر، طبیعت منطقه کولر شاپ، طبیعت روستای اندیکا
جاذبه
های تاریخی
آبادان : آرامگاه سید
احمد، آرامگاه سید محمد ابوتامه، بازار ته لنجی ها، بازار ماهی فروشان،
برج آب شماره یک، برج آب شماره دو، بقایای سینما رکس، بندر و اسکله ها،
پالایشگاه آبادان، خانه بچاری، قبرستان انگلیسی ها، قدمگاه حضرت خضر
نبی، قدمگاه حضرت امام رضا (ع)، کلیسای ارامنه، مدرسه رازی، مدرسه
مهرگان، مسجد رنگونی ها، منازل محله بریم، یادمان شهید تندگویان،
یادمان والفجر هشت یا اروندکنار، موزه آبادان.
اندیمشک : بقایای شهر
باستانی لور، بقایای شهر عیلامی زعفران، بقعه شاهزاده احمد در مازو، پل
صیحه، تپه باستانی طولایی قلعه رزه، قلعه توران، قلعه صالح آباد،
یادمان دوکوهه
اهواز : آرامگاه علی بن
مهزیار اهوازی، گورستان باستانی زرتشتیان، بیمارستان امام خمینی یا
جندیشاپور، پارک ها و بلوارهای پل سفید و پل سیاه، خانه قدیمی کاپار،
خانه قدیمی معین التجار، دانشسرای مقدماتی پسران، دانشکده سه گوش،
کاروانسرای معین التجار، منازل بانک ملی، هتل قو
ایذه : آثار باستانی
اشکفت سلیمان، امام زاده چهل تنان در شمال دهدز، برد گوری یا گور دخمه
ای، پل ایذج، پل های دوقلوی کارون جایگزین پل قدیم شالو، روستای
باستانی شمی، زیارتگاه امام زاده عبدالله، شیرهای سنگی بردشیر، عمارت
طاق طویله، قلعه کژدم، کوشک نورآباد، نقش برجسته شهسوار در خنگ اژدر،
نقش برجسته کول فرح، نقش برجسته کهباد، نقش برجسته کمال وند، نقش
برجسته یار علی وند
بهبهان : آب انبار
بهبهان، آتشکده چهار طاق خیرآباد، امام زاده ابراهیم، امام زاده
شیرعلی، امام زاده ابوذر، امام زاده حیدر، امام زاده شاهمیر عالی حسین،
امام زاده شاه فضل، برج های رضاخانی، بقعه بشیر نذیر، بقعه بی بی
خدیجه، بقعه بی بی زبیده خاتون، بقعه بی بی صالحه بیگم، بقعه آخوند
ملاعلی بهبهانی، پل امام رضا یا پل ارجان، پل سفلایی ارجان، پل خیری مح
خان یا خیرآباد، پل و حمام بکان، دیوار و خندق اطراف شهر، خرابه های
کلگ هزار، قدمگاه امام رضا (ع)، قلعه مدرسه خیرآباد، عمارت کلاه فرنگی،
کتیبه تنگ سروک، مسجد جامع و راسته بازار، نارین قلعه، موزه بهبهان.
خرمشهر : بازار ماهی
فروشان، بندر و گمرک خرمشهر، پل جدید خرمشهر، پل قدیم خرمشهر، کاخ
فیلیه، مناطق عملیاتی کربلای ۵ و بیت المقدس، یادمان شرق کارون، یادمان
شهدای رمضان، یادمان شهدای شلمچه، مسجد جامع خرمشهر، موزه و یادمان
دفاع مقدس خرمشهر
دزفول : آرامگاه پیر
رودبند، آرامگاه شیخ اسماعیل یا سبز قبا، آرامگاه یعقوب لیث، آسیاب های
دزفول، بازار قدیم دزفول، بقایای شهر باستانی گندی شاپور، بقعه سید
محمود، بقعه شاه رکن الدین، تپه باستانی چغامیش، پل قدیم دزفول، خانه
تیزنو، معبد عیلامی چغازنبیل، حمام کرناسیون یا موزه مردم شناسی، مسجد
جامع دزفول، مسجد لب خندق، منطقه حفاظت شده حیات وحش دز، هور مزرعه.
رامهرمز : آرامگاه
علمدار یا سید میر صالح، آرامگاه هرمز ساسانی، امام زاده بی بی تاج،
بقایای شهر باستانی مختارک، تل برمی، تل گستر، سد باستانی جره، عمارت و
باغ صمیمی، قلعه امیر مجاهد، قلعه تاشار یا قلعه یزدگرد، قلعه داو دختر
یعنی مادر و دختر، موزه مردم شناسی.
شوش : آرامگاه دانیال
نبی، آرامگاه دعبل خزاعی، ایوان کرخه، بقایای شهر باستانی پیشه وران،
بقایای شهر باستانی شاهی، تپه باستانی آکروپل، قلعه شوش، کاخ باستانی
آپادانا، کاخ باستانی اردشیر دوم، کاخ باستانی داریوش، کاخ باستانی
شاوور، محوطه باستانی هفت تپه، معبد باستانی چغازنبیل، منطقه حفاظت شده
شوش، موزه هفت تپه، یادمان فتح المبین، موزه شوش.
شوشتر : آرامگاه امام
زاده عبدالله، آرامگاه برا بن مالک انصاری، آرامگاه سید محمد بازار،
آرامگاه سید محمد گلابی، آرامگاه شعیب نبی، بقایای شهر باستان دستووا،
بقایای شهر باستانی عسگر مکرم، بند ماهی بازان، بند میزان، بند خاک،
بند برج عیار، بند شرابدار، پل شادروان، پل لشگر، تپه باستانی چغا، تخت
قیصر، خانه مرعشی، خانه قدیمی مستوفی، قلعه سلاسل، دخمه های زرتشتی، پل
شاه علی، مرقد علامه شیخ شوشتری، پل کابلی، بازار سنتی، کاروانسرای
افضل، موزه مردم شناسی.
مسجد سلیمان : آرامگاه
هفت شهیدان، بقایای شهر باستانی بنه وار، تپه باستانی گلگیر، تپه
باستانی کلگه زری، تپه باستانی لالی، تپه بر نشانده، قلعه لوت اندیکا،
قلعه کهیش، صفه سلیمان یا سرمسجد، منطقه حفاظت شده
درباره اهواز
شهرستاناهواز
در فاصله874 كيلومتري تهران واقع شده و آب و هواي گرم و مرطوب
دارد. اهواز بزرگترين شهر ومركز استان خوزستان است. نام قديم آن
"هرمزد اردشير" و سپس "سوق الاهواز" و در ادوار متأخر "ناصري" بود.
برخي از مورخين اهواز را با شهر "آلگينيس" كه استرابون از آن
نام برده است، تطبيق كردهاند. به احتمال زياد شهراهواز در محل
شهر قديم "تاريانا" است كه "نئار خوس" در سفر خود به خليج فارس
در كنار آن لنگر انداخت.
اردشير اول ساساني "تاريانا" را از نوساخت و آن را هرمزد اردشير
ناميد. در دوره او و جانشينانش اين شهر رونقفراوان يافت و به
جاي شوش پايتخت "سوزيانا"(خوزستان) شد. هنگامي كه اعراب سوزيانا
را تصرف كردند،هرمزد اردشير را سوق الاهواز ناميدند، که به معنی
بازار هوزی ها یا خوزی ها است.
اهواز در دوره امويان و عباسيان نيز آباد و پررونق و مركز زراعت
نيشكر بود، ولي در اواخر قرن سوم ه . ق بهسبب شورش "صاحب
الزنج" رو به انحطاط گذاشت. بعدها در آباداني آن كوشيدند، ولي
از بين رفتن سد بزرگآن در اواسط قرن نهم ه . ق سبب خرابي
واقعي اين شهر گرديد و از مركزيت افتاد .
حفر كانال سوئز، گسترش بازرگاني و كشتيراني بر روي رود كارون،
ايجاد "بندر ناصري" در دوره قاجار رونقدوبارهاي به اهواز داد و
نام اهواز به ناصريه تبديل شد. در دوره پهلوي اين شهر نام
قديمي خود نيز «اهواز» رابازيافت. در حال حاضر شهر اهواز
پيشرفتهترين و پر جمعيتترين شهر استان خوزستان است و از مراكز
مهّماقتصادي و صنعتي ايران محسوب ميشود.
آثار
مهم طبیعی، تاریخی و فرهنگی شهرستان اهواز:
-
رودخانه زیبای کارون و
سواحل کناری آن
-
پل معلق اهواز
-
بقعه علی ابن مهزیار
اهواز، بقعه عباس در جاده اهواز- شوش
-
بناهای قدیمی دانشگاه
جندی شاپور
پلها
یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری شهر اهواز پلهای اهواز هستند. هم
اکنون ۷ پل بر روی کارون در اهواز وجود دارد که از این میان پل سفید
(پل اول - پل معلق) و پل هفتم به دلیل سبک خاص معماری و طراحی منحصر به
فرد، چشمانداز زیبایی به شهر دادهاند. هفتمین پل اهواز با نام پل ششم
یا پل فولاد نیز به تازگی به بهرهبرداری رسیدهاست.
همچنین در حال حاضر عملیات ساخت پل جدیدی
به روی رودخانه کارون در شهر اهواز در حال اجراست. این پل که بزرگترین
پل کابلی ایران خواهد بود پیچ استادیوم را به خیابان زند در قسمت شرقی
شهر متصل میکند و تا حدودی از بار ترافیکی دیگر پلها میکاهد.
عملیات ساخت دو پل دیگر نیز بر روی
اتوبان کمربندی اهواز در حال اجراست که پیشبینی میشود عملیات ساخت
این دو پل تا پایان سال 89 خاتمه یابد.
دین و فرهنگ
ايران برخاستگاه آيين زرتشت، يكي از دين هاي بزرگ
جهان است. هم اكنون دين رسمي ايران بر اساس اصل 12 قانون اساسي، اسلام
و مذهب شيعه اثني عشري است. حدود 99/56 درصد مردم مسلمان هستند. در
قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، دين هاي زرتشتي، مسيحي و كليمي به
رسميت شناخته شده اند و پيروان آنها مي توانند مانند مسلمانان با حقوق
يكسان در زندگي سياسي، اجتماعي و اقتصادي كشور شركت كنند.
تقویم ایرانی
تقويم رسمي ايراني بر اساس سال شمسي و ماههاي ايراني
تنظيم مي شود. 21 مارس مصادف با اول فروردين ماه، آغاز سال نو ايراني
است. تقويم قمري نيز بطور رسمي در ايران اعلام مي شود. سال قمري 10 روز
كمتر از سال شمسي است و لذا روزهاي انجام مراسم مذهبي، كه بر اساس
تقويم قمري تنظيم مي شود، هر سال با سال قبل و بعد متفاوت مي شود.
بنابراين براي آگاهي جهانگردان توصيه مي شود زمان مناسب سفر خود را با
آژانس مربوطه تنظيم كنند. به ويژه آنكه ايرانيان مسلمان در ماه رمضان
روزه دارند و در ماه محرم عزادار، لذا فعاليتهاي روزمره و جاري را تحت
تاثير قرار مي دهند و برخي از روزهاي اين دو ماه نيز تعطيل عمومي است.
جمعه روز تعطيل رسمي ميباشد
.
شب یلدا
شب يلدا شب اول زمستان و
درازترين شب سال است. و فرداي آن با دميدن خورشيد، روزها بزرگ تر
شده و تابش نور ايزدي افزوني مي يابد. اين بود که ايرانيان باستان،
آخر پاييز و اول زمستان را شب زايش مهر يا زايش خورشيد مي خواندند
و براي آن جشن بزرگي بر پا مي کردند.
اين جشن در ماه پارسي «دي» قرار
دارد که نام آفريننده در زمان قبل از زرتشتيان بوده است که بعدها
او به نام آفريننده نور معروف شد،همان که در زبان انگليسي
"day"خوانده می شود .
چهار شنبه سوری
کاوش در رسوم ایرانی!آیا
چهارشنبه سوری یک جشن ایرانی است؟بسیاری از جشن های ایرانی در
ارتباط از آتش بود؛که یکی از آنها )) (( یا همان چهارشنبه
سوری می باشد.که می توان گفت آیین های نوروزی با چهارشنبه سوری
آغاز و با سیزده بدر به پایان می رسد.در گذر سده ها و هزاره ها
بسیاری از سنت ها و آیین ها به چهارشنبه سوری اضافه شده و یا
از آن کاسته شده است .واژه سوری بک واژه پارسی و به معنای سرخ
می باشد-اشاره به آتش دارد و بر پا داشتن آتش در این روز نیز
گونه ای گرم کردن جهان و زودودن سرما و پژمردگی و بدی از تن
بوده است.
برهان جشن گرفت و شادمانی
مردم در کنار آتش این است که: دیدگاه مردم ایران نسبت به آتش
این بود که:یکی از جنبه های تقدس آتش پاک نمودن بیماریها و دور
کردن ارواح خبیثه (به تعبیر آن دوران) بوده است. همین امروز هم
رسم اسفند دود کردن و گرد خانه تاب دادن رایج است(برای زدودن
شر و بیماری و چشم زخم)که باز مانده از گذشته است.
عید فطر روز
اول ماه
شوال
و در پایان ماه
رمضان
است. عید فطر از مهمترین جشنها و اعیاد
مسلمانان
است. در
کشورهای اسلامی،
عید فطر از جمله اعیاد بسیار مهم محسوب میشود و معمولاً
با
تعطیلی رسمی
همراه است. در این روز،
روزه
حرام
است و مسلمانان
نماز عید
برگزار میکنند. پرداخت
زکات فطره
در این روز بر مسلمانان واجب است. در ایران از سال
۱۳۹۰
با تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان عید فطر
دو روز (روز عید و فردایش) تعطیل است.
آداب و رسوم
نــوروز در ایران زمین
عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از
آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم
نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود.
عید نوروز چون اعیاد اسلامی، از
آداب و رسومی خاص اسلامی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی آداب و رسوم
نیکو نیز در ایام نوروز در میان مردم ایران زمین، دیده می شود، در
ادامه به برخی از این آداب و رسوم اشاره می کنیم:
نماز عید
شیخ طوسی(ره) فرموده است: نماز ظهر
و عصر روز نوروز را که خواندی چهار رکعت نماز با دو سلام (دو رکعت دو
رکعت) می خوانی رکعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» رکعت دوم پس از
حمد ده بار سوره «کافرون» رکعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحید» رکعت
چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتین). و در پایان نماز
سجده شکر بجاآور و در آن دعاکن تا خداوند گناهان ۵۰ ساله ات را ببخشد.
نظافت و لباس
تمیز
نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن
لباس تمیز و استفاده از عطر و بوی خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقی و
اجتماعی نوروز است. از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: «و البس
انظف ثیابک و تطیب باطیب طیبک» ؛ «تمیزترین لباست را بپوش و با بهترین
عطرت خود را خوشبوی ساز»
خرید لباس
نو و سبز کردن گندم
یکی دو روز مانده به آغاز سال جدید
(نوروز)، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه ها
می روند و لباس های نو و پارچه های رنگین، خریداری می کنند. در واقع
افراد خانواده با خرید لباس نو و تغییر ظواهر زندگی نشاط خاصی ا به
زندگی خود می بخشند.
در برخی از مناطق ایران، به رعایت
این آداب و رسوم، بسیار تاکید شده است به عنوان مثال در شیراز، از یکی
دو ماه به نوروز مانده شیرازی ها به بازار می روند و لباس عیدشان را می
خرند پارچه هایی معمولاً خریداری می شود که دارای رنگ روشن و سرخ یا
زرد باشد. آنها معتقدند که لباس را خودشان بدوزند، پارچه آن را روزهای
دوشنبه یا جمعه قیچی کنند و نیز روز پنج شنبه ساعت سنگین است و لباس
مدتی روی دست می ماند تا دوخته شود، روز سه شنبه اگر بریده شود نصیب
دزد یا مرده شور خواهد شد و روز چهار شنبه می سوزد وسایل خانه نیز باید
عوض شود و یا تمیز گردد. پختن نان شیرین از جمله کارهایی است که حتماً
باید قبل از عید و برای عید انجام بگیرد .
سبز کردن گندم، عدس، تره تیزک، ده
پانزده روز به عید مانده در خانه های شیراز صورت می گیرد. برای این کار
از ظرفی استفاده می کنند که از جنس مس یا روی باشد و بعد مقداری دانه
ابتدا به سلامتی آقا امام زمان (عج) می ریزند و به ترتیب بعد از آن نام
اعضای خانواده را می آورند.
خانه
تکانی
یکی از رسوم پسنده و ارزشهای نیک
عید، نظافت و خانه تکانی است که یکی دو هفته پیش از عید خانه تکاتی یا
رفت و روب انجام می گیرد و مجدداً اثاثیه را جابه جا می کنند و گردگیری
می کنند و دوباره آنها را می چینند در واقع مردم قبل از رسیدن سال نو
تحولی در زندگی خود می کنند و خانه را برای پذیرانی از میهمانان عید
آماده می سازند.
تهیه سفره
هفت سین
بزرگترین نماد آیین نوروز "هفت
سین" ، است. "محمد علی دادخواه" که اخیراً پژوهشی با عنوان "نوروز و
فلسفه هفت سین" را به نگارش در آورده، در این باره می نویسد: "عدد هفت
برگزیده و مقدس است. در سفره نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه
است. ایرانیان باستان این عدد را با هفت امشاسپند یا هفت جاودانه مقدس
ارتباط می دادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسیدن به امیدها را
در خانه هفتم نوید می دهند. علامه مجلسی می فرماید: آسمان هفت طبقه و
زمین هفت طبقه است و هفت ملک یا فرشته موکل برآنند و اگر موقع تحویل
سال، هفت آیه از قرآن مجید را که باحرف سین شروع می شودبخوانند آنان را
از آفات زمینی و آسمانی محفوظ می دارند."
هفت سین عبارت است از سماق، سیر،
سنجد، سمنو، سکه، سرکه، سبزی .
جمع شدن
تمام افراد خانواده بر سر سفره عید در لحظه تحویل سال نو
موقع تحویل سال نو همه اهل خانه با
لباس نو بر سر سفره می نشینند، مادر اسپند دود می کنند، یکی از بچه ها
شمع روشن می کند، پدر قرآن می خواند و …
هر کدام از این آداب و رسوم، فلسفه
خاص خود را دارد؛ مادر اسپند دود می کند برای دوری از چشم زخم حسود، با
روشن کردن شمع، بر روشنایی خانه و زندگی تاکید می شود و از خانواده
بزرگ افراد خانواده می خواهند تا در سال نو، خانه آنها را با شمع وجود
پدر و مادر نورانی کند؛ قرآن خوانده می شود تا در آغاز سال نو دل ها به
سوی خداوند بزرگ سوق داده شود و از صاحب قرآن خواسته شود که در این سال
جدید نیز یار و مددکار اهل خانه باشد، حضور ثابت و گسترده قرآن نه تنها
در سفر عید بلکه در تمام آداب اجتماعی نوروز نشان از مردم ایران زمین
توجه به قرآن دارد و قرائت قرآن و بوسیدن آن در ساعات تحویل سال از
جمله آداب سال تحویل است.
بر سر سفره عید، سکه، برنج، آب،
ماهی قرمز، آیینه و … نیز دیده می شود که سکه نشان از خیر و برکت و
رفاه؛ برنج، نشانی از خیر و برکت و فراوانی؛ آب، نشان صافی و پاکی و
روشنایی و گشایش کار؛ ماهی قرمز، شگون دارد؛ آیینه، برای رفع کدورت و
نشانی ازصفا و پاکی و یکرنگی است.
افراد خانواده بعد از تحویل سال نو
با هم روبوسی کرده و عید را به هم تبریک می گویند و برای هم سال خوب و
پربرکتی را آرزو می کنند.
دعای
تحویل سال نو
مجلسی در کتاب زادالمعاد در خصوص
دعای سال نو روایت می کند که در وقت تحویل سال این دعا را بسیار
بخوانید:« یا مقلب القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول
الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال.»
علامه مجلسی(ره) همچنین خواندن این
دعا را در نوروز مناسب دانسته است:
«اللهم هذه سنه جدیده و انت ملک
قدیم اسإلک خیرها و خیرمافیها و اعوذبک من شرها و شرمافیها و استلفیک
موونتها و شغلها یا ذالجلال و الاکرام. ؛ بارالها! این سال جدید است و
تو خدایی ازلی و قدیم هستی. خیر این سال و خیر آنچه را در این سال پیش
می آید، از تو خواستارم و از شر این سال و شرآنچه در این سال پیش خواهد
آمد، به تو پناه می برم...»
زیارت اهل
قبور
رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین
روزهای سال نو و نیز برگزاری مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدإ از
دیگر آداب دینی نوروز است.
تشرف و حضور در اماکن مقدسه و
مشاهد مشرفه و برگزاری مراسم تحویل سال نو در آن مکانها نیز از جمله
آداب نوروز می باشد.
رنگ کردن
تخم مرغ
یکی از کارهای خوب در ایام عید
نوروز انجام می شود، رنگ کردن تخم مرغ با رنگ های شاد است که این کار
را بچه ها خیلی دوست دارند. تخم مرغ های رنگ شده را به بچه های کوچک به
عنوان عیدی می دهند.
دید و
بازدید و دادن عیدی
ایام عید فرصت مناسبی برای صله رحم
و رسیدگی به وضع خویشان و بستگان است که این نیز یکی از نشانه های
اخلاق و سنن مرضیه اسلامی و انسانی است. از همان روز اول نوروز، دید و
بازدیدها آغاز می شود. در همه خانواده ها رسم بر آن است که افراد
خانواده ابتدا به دیدن بزرگترهای فامیل می روند و عید را به آنها تبریک
می گویند. سپس به خانه بر می گردند و منتظر می مانند تا بزرگترها به
آنها سر بزنند. در این دید و بازدیدها عیدی هم داده می شود.
علاوه بر دیدوبازدید از بستگان،
دوستان، همسایگان و بزرگان فامیل، با جمعی از مصیبت دیدگان در سال
گذشته نیز دیدار می شود. دید و بازدیدها تا روز سیزده بدر، (سیزدهمین
روز سال نو)، ادامه داد.
سیزده به
در
اجرای مراسم سیزده به در در میان
ایرانیان از دیر باز امری بسیار جدی بوده است که همواره با برپایی
مراسمی خاص همراه بوده است . از آن جمله می توان به غذاهایی که مردم به
طور سنتی در روز سیزده به در می خوردند اشاره کرد . خوردن کاهو سکنجبین
و چغاله بادام از خوردنی های مرسوم عصر سیزده به در است.
در تهران قدیم آن گونه که جعفر
شهری، نویسنده کتاب «تهران قدیم» روایت کرده در روز سیزده به در مردم
نسبت به طبخ و مصرف دمی یا دمپختک باقلا که غذای اصلی محسوب می شد و
سپس بلغور یا آش رشته اقدام می کردند. حبوبات و سبزیجات آش و بلغور در
خانه پخته می شد و تنها در دشت و باغ، آب و رشته آن افزوده می شد
غذاهای سنتی
ایرانی
سفره ايراني سفره اي رنگين است و فرهنگ غذايي اين
سرزمين نیز فرهنگي بسيار غني. اين غنا برآمده از تنوع محيط طبيعي
اين كشور مي باشد. در ناحيه هاي مختلف ايران، به تناسب امكانات
موجود، غذاهاي محلي گوناگوني تهيه مي شود.
اما در اين كشور غداهايي نيز پخته مي شود كه به علت عموميت يافتن
در سراسر كشور، جزو غذاهاي سنتي و ملي آن به شمار مي آيند
.
معروف ترين اين غذاها عبارت اند از:
چلو كباب (برنج دم كرده با كباب)، آبگوشت (مخلوط گوشت گوسفند با
حبوبات و ادويه و سيب زميني)، فسنجان (غذايي از گوشت پرنده و به
ويژه اردك و غاز با مغز گردو و رب انار)، دلمه (غذاهاي گوشتي
پيچيده در برگ مو تازه)، و انواع خورش هاي سبزي و قيمه كه با برنج
صرف مي شوند.
در ناحيه هاي شمال و غرب ايران نيز علاوه بر چلوكباب و كوفته مشهور
تبريزي با برخي سبزيها و گياهان خود رو و حبوبات، انواع غذاهاي
محلي(آش و شوربا) با گوشت يا بي گوشت پخته مي شوند، كه طرفداران
بسياري دارند. خاويار كه از ماهيان درياي خزر به دست مي آيد، شهرتي
جهاني دارد و غذايي بسيار مقوي است.
با گوشت ماهي نيز در شمال و جنوب ايران غذاهاي گوناگوني پخته مي
شود. ميگوي ايران از بهترين محصولات غذايي دريايي است و با توجه به
مرغوبيت و درشتي ميگوي خليج فارس، غذاي لذيذي از آن تهيه و عرضه مي
شود. شاه ميگوي(لابستر) ايران اشتهار جهاني دارد.
پخت نان در ايران به روش هاي گوناگون انجام مي شود. نان هاي ايران
نازك اند و پخت و پز سطحي دارند و در انواع گوناگونی پخت می شوند.
نان در ايران غالباً به صورت تازه مصرف مي شود.
انواع نان هاي ايراني عبارتند از :
لواش، تافتون، سنگك و بربري.
دوغ كه نوشيدني سرد و ستني ايران است، همراه با
برخي از سبزي هاي معطر با غذا صرف مي شود
مساجد اهواز
مسجد حضرت عباس
مسجد قاجاری آقا سید علی
موزه هنرهای معاصر
اهواز
رستوران های اهواز
رستوران گردان
امپراتور
رستوران گردان امپراتور چند سالی است
که اهواز میزبان کسانی است که علاقه دارند طعم تفاوت را بچشند و ببینند
. به عنوان بزرگترین رستوران گردان کشور با زیربنای 900 متر مربع در
طبقه هشتم ساختمان نب اداره کل صنایع و معادن اهواز واقع شده است
نشانی : اهواز ، بلوار
پاسداران، جنب اداره صنایع و معادن
برخی دیگر از رستوران ها
رستوران ایتالیایی پستو
رستوران برنا
رستوران توکا
رستوران فرچیپس
آثار
مهم طبیعی، تاریخی و فرهنگی شهرستان اهواز:
-
رودخانه زیبای کارون و
سواحل کناری آن
-
پل معلق اهواز
-
بقعه علی ابن مهزیار
اهواز، بقعه عباس در جاده اهواز- شوش
-
بناهای قدیمی دانشگاه
جندی شاپور
پلها
یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری شهر اهواز پلهای اهواز هستند. هم
اکنون ۷ پل بر روی کارون در اهواز وجود دارد که از این میان پل سفید
(پل اول - پل معلق) و پل هفتم به دلیل سبک خاص معماری و طراحی منحصر به
فرد، چشمانداز زیبایی به شهر دادهاند. هفتمین پل اهواز با نام پل ششم
یا پل فولاد نیز به تازگی به بهرهبرداری رسیدهاست.
همچنین در حال حاضر عملیات ساخت پل جدیدی
به روی رودخانه کارون در شهر اهواز در حال اجراست. این پل که بزرگترین
پل کابلی ایران خواهد بود پیچ استادیوم را به خیابان زند در قسمت شرقی
شهر متصل میکند و تا حدودی از بار ترافیکی دیگر پلها میکاهد.
عملیات ساخت دو پل دیگر نیز بر روی
اتوبان کمربندی اهواز در حال اجراست که پیشبینی میشود عملیات ساخت
این دو پل تا پایان سال 89 خاتمه یابد مراکز خرید اهواز
|