کاروانسراها مکان‌هایی امن بودند با بناهایی زیبا که خوابی آسوده و غذایی گرم برای مسافران مهیا می‌کردند.کاروانسرای شیخ علیخان یکی از کاروانسراهای اصفهان، پایتخت ایران در دوران صفوی و مکان اتراق گروه‌های سیاسی بوده است.
سال‌ها پیش از این را تصور کنید: زمانی که خبری از خودروها، اتوبوس‌ها، قطارها و هواپیماها نبود، مردم همراه با کاروان‌ها به سفر می‌رفتند و شب‌ها را در منزلگاهی بین راهی اتراق می‌کردند.
از آنجایی که ایران در شاه‌راه بازرگانی شرقی‌‌غربی قرار دارد و کشوری بسیار پهناور به حساب می‌آید از گذشته راه‌ها در سرتاسر خاک ایران گسترش پیدا کردند و بناهای بین راهی بسیاری برای استراحت مسافران ساخته شدند، بناهایی همچون کاروانسراها و رباط‌ها.
برخوار واقع در شمال اصفهان، دشتی وسیع است که دارای پیشینه‌ای تاریخی و فرهنگی است و از مهم‌ترین مناطق حاشیه‌ای اصفهان به‌شمار می‌آید، از وجود کاروانسراهایی مربوط به اوایل اسلام و دوره ایلخانی می‌توان به اهمیت برخوار پی برد. احداث کاروانسراهای فراوان نشانگر عبور خطوط ارتباطی متعدد در این منطقه است.
در دوره صفوی از یک سو اهمیت بسیاری که راه و راهداری و تاسیسات مرتبط با آن داشت و از سوی دیگر پایتخت بودن اصفهان موجب شکوفایی و رونق منطقه برخوار شد و در نتیجه کاروانسراهای بسیاری در این نقطه بنا شدند.
کاروانسراهای برخوار نشان‌دهنده اهمیت اقتصادی، تجاری و ارتباطی این ناحیه هستند و همچنین ویژگی‌های معماری جالب توجهی دارند. این بناها از لحاظ نوع پلان جزء کاروانسراهای چهار ایوانی دسته‌بندی می‌شوند. نزدیکی موقعیت مکانی به پایتخت صفویان موجب شده ساختمان و نوع معماری این کاروانسراها از عظمت و شکوه ویژه‌ای برخوردار باشد.
اصفهان از چندین راه با مناطق غربی مرتبط می‌شده، یکی از این راه‌ها مسیری است که از برخوار گذر می‌کرده است. این مسیر اصفهان را به بروجرد، گلپایگان، کرمانشاه، بغداد، نجف، کربلا و ... متصل می‌کرده است. اولین منزلگاه در این مسیر کاروانسرای شیخ علیخان بوده، سپس کاروانسراهای صفوی حسنیچه و صفوی مادر شاه وجود داشتند و در ادامه مسیر به گلپایگان و بروجرد رسیده و از این نقاط به نواحی غربی امتداد پیدا می‌کرده است.
شیخ علیخان، کاروانسرایی مجلل به حساب می‌آمد که در روستای چاله‌سیاه (جهاد آباد) در ۴۰ کیلومتری شمال غرب اصفهان قرار دارد. این کاروانسرا محلی بوده است برای پذیرایی و اسکان هیات‌های سیاسی و رسمی کشورهای اروپایی و میهمانان خارجی پیش از ورود آن‌ها به پایتخت.
در سفرنامه‌ها و کتب محققان، جهانگردان و سفرای خارجی، توصیفاتی از این کارونسرا به چشم می‌خورد، کاروانسرایی که در زمان خود جلال و عظمت خیره‌کننده‌ای داشته است. ماکسیم سیرو، یک استاد معماری اهل فرانسه که بنای فعلی آرامگاه حافظ شیرازی نیز اثر او است، در کتابی که در مورد راه‌های باستانی اصفهان نگاشته، اشاره می‌کند که در نتیجه خشک‌تر شدن فلات ایران، منزلگاه چاه‌سیاه قدیم یا چهار برج کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفته است؛ بنابراین کاروانسرای چاه‌سیاه نو یا شیخ علیخان با دو رشته قنات در یک فرسنگی آن بنا شده و مورد استفاده مسافران قرار گرفته است. اوژن اوبن دسکو، سفیر فرانسه نیز که در زمان مشروطیت به ایران آمده بود، در مسیر سفر خود از اصفهان به بغداد در این کاروانسرا ساکن شده و در کتاب خود خاطر نشان کرده است که در این منزلگاه بیشتر کاروان‌های زیارتی اقامت می‌کنند و کمتر مورد استفاده کاروان‌های باری قرار می‌گیرد.
تاریخ خبر: شنبه 14 بهمن 1396
ساعت: 5:03:24 PM
کانال تلگرام آژانس هواپیمایی
