حال و آینده گردشگری غذا در دنیا

حال و آینده گردشگری غذا در دنیا ...

سازمان جهانی گردشگری در سال 2016 با هدف نشان دادن وضعیت مقاصد گردشگری غذا در جهان، دست به انجام یک پیمایش آنلاین زد.

سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در سال 2016 با هدف نشان دادن وضعیت مقاصد گردشگری غذا در سراسر جهان، در همکاری با اعضای خود از 29 کشور، دست به انجام یک پیمایش آنلاین در این خصوص زد و مواردی همچون مدیریت مقاصد، نهادهای آموزشی، شرکت های بازاریابی و مشاوره ای، فراهم آورندگان اقامت، تامین کنندگان غذا و نوشیدنی و سایر تامین کنندگان نیازهای این صنعت را در بخش های عمومی و خصوصی مورد بررسی قرار داد؛ مطالعه ای که نتایجش در گزارش اخیر UNWTO منتشر شد.

هدف از این تحقیق دستیابی به درک بهتری از وضعیت فعلی مقاصد مختلف با توجه به گردشگری غذا، هم از نظر بخش عمومی و هم بخش خصوصی بود و آنها را از موقعیت و میزان اهمیت گردشگری غذا به عنوان موتوری برای توسعه اقتصادی آگاه می کرد. افزون بر این، این پیمایش نشان می داد که آیا ارتقای آنها بخشی از اهداف استراتژیک حال و آینده محسوب می شود یا خیر. این پیمایش به چند سوال خاص پاسخ می داد؛ «اهمیت توریسم غذایی، ترویج و استراتژی، اندازه گیری میزان تجربه گردشگری و اثرات آن بر جوامع و مقاصد.»

چرا توریسم غذا اهمیت دارد؟

براساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، از زمانی که گردشگری جهانی روند رو به رشدی را آغاز کرده و رقابت بین مقاصد رو به فرونی گذاشته، میراث فرهنگی ناملموس منطقه ای و محلی بی نظیر آنها تبدیل به عاملی مهم برای جذب گردشگران و سرگرم کردن آنان شده است. توریسم غذا به طور ویژه ای پس از این رویدادها و با توجه به چنین مواردی، اهمیت یافته و این امر تنها به این دلیل نیست که غذا و نوشیدنی از اهمیت محوری برای هر تجربه توریستی برخوردار است، بلکه به این خاطر است که مفهوم توریسم غذا با اعمال فرهنگی پیرامون آن متکامل و متحول شده و شامل آشنایی با ارزش های دیگر قلمروهای مختلف، چشم انداز آنها، تاریخ محلی، ارزش ها و میراث فرهنگی آنان نیز می شود.

توریسم غذا تجسمی از ارزش های سنتی به شمار می رود که در توسعه گردشگری مدرن و امروزی متبلور شده و مورد استفاده قرار گرفته است. توریسم غذا نشان دهنده فرصتی است که گردشگری را احیا کرده و آن را متنوع می کند. علاوه بر این، موجب توسعه اقتصادی محلی و بومی شده و به اشتغال زایی نیز منجر می شوند. به همین دلیل، توریسم غذایی می تواند در برندسازی و افزایش تقاضا برای مقاصد گردشگری نقش داشته باشد و در کنار آن سنت های محلی و تنوع جوامع را نیز حفظ کند. افزون بر این، برای مناطق مختلف اعتبار و پاداش های دیگری نیز به همراه می آورد. علاوه بر این باید دانست که توریسم غذایی پدیده ای نیست که تنها به سنت های گذشته تعلق داشته باشد، بلکه از آینده نیز تاثیرپذیر است. سازمان جهانی گردشگری با چنین درکی از توریسم غذایی فعالانه برای ارتقای این نوع گردشگری در طول چندین سال تلاش کرده است.

نتایج پیمایش

در پژوهشی که به آن اشاره شد، در مجموع 77 پاسخ دریافت شد که 67.5 درصد از آنها از اروپا، 22 درصد متعلق به قاره آمریکا، 7.8 درصد از آسیا و اقیانوسیه و 2.6 درصد از آنها متعلق به آفریقا بودند. اکثر پاسخ دهندگان یعنی 41.5 درصد از آنان متعلق به سازمان ها و وزارتخانه های دولتی بوده و 28.5 درصد را نیز سازمان های غیرانتفاعی تشکیل می دادند. نهادهای آموزشی 15.5 درصد پاسخ ها و فعالان کسب و کار بخش خصوصی نیز 14.5 درصد از پاسخ ها را تشکیل می دادند. 87 درصد از مخاطبان سازمان ها باور داشتند که غذا یک عنصر مشخص و مهم استراتژیک در تعریف تصویر و برند مقاصد آنها است. همچنین با توجه به این مساله، میانگین نمراتی که به غذا به عنوان یکی از نیروهای پیشران توسعه گردشگری داده می شد، 8.19 بود. این مقیاس بین عددهای 0 تا 10 قرار داشت که منظور از 10 بیشترین میزان موافقت بود. به طور کلی، با استفاده از داده های تحقیق فوق، دلیل اصلی اینکه توریست ها تصمیم به سفر و دیدار از مقاصد فرهنگی می گرفتند، ابتدا انگیزه های فرهنگی است، سپس طبیعت به عنوان عامل دوم قلمداد شده و غذا در جایگاه سوم واقع شده است؛ هرچند نسبت به دو عامل دیگر اهمیت کمتری دارد. حدود 70 درصد از مخاطبان این پیمایش نیز توریسم غذا را به عنوان یک بخش از بازار خود در نظر می گرفتند و تنها 10 درصد از آنها باور داشتند که گردشگری غذا به اندازه کافی در مقاصد ترویج یافته است. 65.5 درصد از افراد نیز باور داشتند که این صنعت به رغم تمام شرایطش، رشد کرده است.

4 عامل کلیدی بازاریابی

پیش از این نیز، در سال 2012 تحقیقاتی پیرامون این صنعت انجام شده بود. آن پیمایش نشان می داد که استراتژی های سنتی در توسعه گردشگری غذایی باید متکامل و به ابزارهایی استراتژیک بدل شوند که بیانگر کیفیت، تنوع و بی نظیر بودن تولیدات محلی و غذایی یک محدوده هستند. همچنین برای فعالانی که در مقاصد گردشگری ذی نفع هستند، لازم است در تعریف و مدیریت محصولات مربوط به توریسم غذایی مشارکت کنند. عوامل بازاریابی کلیدی و اساسی در این خصوص عبارت است از: تبدیل کردن سرآشپزها به کارآفرینانی در حوزه این مناطق، توسعه ابزارهای ترویجی معتبر و باکیفیت (مانند راهنماهای غذایی)، سازماندهی و برگزاری رویدادها، استفاده از رسانه ها و نیز بهره گیری از اینترنت و شبکه های اجتماعی. در نهایت، توجه به این مساله نیز مهم است که باید بین تمام ذی نفعان و فعالان زنجیره ارزش در سطح بومی و محلی، همکاری ایجاد شود.

راهکارهای کلمبیایی

با توجه به اینکه مرجح ترین راه ها برای مسافران در تجربه یک فرهنگ دیگر از طریق توریسم غذایی است، کیفیت این تجربه به طور اساسی هم برای گردشگران و هم برای آن دسته از فعالان این صنعت که تلاش می کنند سطح توسعه یافتن فعالیت های گردشگری را اندازه بگیرند، مهم است. به همین دلیل کیفیت یکی از عوامل اساسی در ارزیابی گردشگری غذا و توسعه استراتژی های مربوط به آن است که روی حداکثر شدن مطلوبیت گردشگران از مقاصد تاثیرگذار است. در کلمبیا کارهایی که در این حوزه صورت گرفته است به دو بعد متفاوت تقسیم می شود:

توانایی در تضمین کردن بهداشت و امنیت غذایی
ایجاد توانایی در مورد کنترل کیفیت غذایی برای بهبود گردشگری غذا در این کشور.

این موارد جنبه های مختلفی را از مدیریت رستوران ها گرفته تا موارد دیگر همچون پایداری، زیرساخت های فیزیکی، فرآیند تولید و ارائه خدمات، نگهداری و حفظ منابع و نیز جنبه های دیگری از امنیت غذایی را شامل می شوند. دولت کلمبیا در راستای ایجاد پایداری در این بخش تلاش های زیادی کرده است. در حال حاضر 39 سازمان و انجمن مربوط به گردشگری غذا در کلمبیا وجود دارد که مشغول فعالیت هستند. 30 مورد از این سازمان ها فقط در بوگوتا پایتخت کلمبیا جای گرفته اند که بسیاری از آنان برچسب توریستی بودن را به همراه دارند. به عبارت دیگر، تنها 3 درصد از آنها در واقع مجوز فعالیت گردشگری دارند. این امر نشان می دهد مالکان کسب و کارهای مربوط به گردشگری غذا تا چه میزان از هنجارها و قواعد موجود این کشور آگاهی دارند و این بخش در واقع چقدر رقابتی است. به همین دلیل تلاش برای بهبود وضعیت گردشگری غذایی در این کشور با توجه به پتانسیل های آن، افزایش یافته است.

در سال 2015، بنیاد کافام و اتاق بازرگانی بوگوتا مطالعه ای را در مورد 20 رستوران انجام داد که بخشی از فرآیند صدور مجوز برای گردشگری غذا محسوب می شد. این مطالعه نتیجه می گرفت که لازم است اقداماتی صورت گیرد که شرایط قانونی، تکنیکی و چارچوب مدیریتی این صنعت در کلمبیا و به خصوص شهر بوگوتا بهبود پیدا کند. این سازمان های گردشگری غذا، باید دو معیار مهم را لحاظ می کردند؛ نخست آنکه این شرکت ها و سازمان های کوچک باید در سازمان «ثبت ملی گردشگری کلمبیا» ثبت نام می کردند، دوم اینکه آن دسته از این شرکت ها که در مناطق توریستی قرار گرفته بودند، باید در «طرح بزرگ بوگوتا» نیز وجود داشتند.

صدور مجوزها و ساماندهی کردن گردشگری غذا یکی از مواردی بوده است که از سوی دولت و فعالان کلمبیا مورد توجه قرار گرفته است. این گواهی ها و مجوزها یک مبنای مشخص به وجود می آورند و فرآیندهای مربوط به گردشگری غذایی را استاندارد می کنند و همین امر موجب می شود که کیفیت و میزان فروش محصولات غذایی در مقاصد خاصی افزایش یابد. تدوین این استانداردها نیازمند همکاری بین کسب و کارهای مختلف این حوزه، دولت و بخش دانشگاهی است که هدف آن توسعه بیشتر رقابت پذیری گردشگری غذا در این کشور است. تجربه کلمبیا از این جهت می تواند برای ایران اهمیت داشته باشد که به گفته معاون گردشگری کشور جشنواره ملی مشارکت گردشگری قرار است امسال به یکی از مهم ترین و مرتبط ترین عناصر میهمان نوازی یعنی «سفره ایرانی» بپردازد و در اختتامیه آن از گواهینامه های اصالت خوراک رونمایی شود؛ اتفاقی که در پی برگزاری جشنواره های سریالی «سفره ایرانی» می تواند رویدادی فرخنده برای گردشگری غذای ایران باشد.

تاریخ خبر: سه‌شنبه 30 خرداد 1396
ساعت: 12:50:10 PM